Bảo đảm các điều kiện thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới

Sau nhiều năm chuẩn bị, chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới đã được Bộ GD-ĐT thống nhất triển khai từ năm học 2020-2021 đối với lớp 1; những năm học tiếp theo sẽ triển khai tiếp với lớp 2, 3, 4, 5 và các lớp đầu cấp THCS, THPT.

Có thể nói, đổi mới chương trình GDPT là vấn đề lớn, tác động đến toàn ngành và toàn xã hội. Do vậy, thực hiện và mức độ hoàn thành đến đâu phụ thuộc chính vào sự nỗ lực của các địa phương.
Tại Bắc Ninh, với sự tham mưu tích cực của Sở GD-ĐT, ngày 20-6, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện đổi mới chương trình GDPT từ năm học 2020-2021 đến năm học 2024-2025, thời điểm tất cả các cấp học thực hiện chương trình GDPT mới.

Kết thúc năm học 2018-2019, toàn tỉnh có 26 trường Tiểu học, THCS được xây dựng bể bơi bằng ngân sách tỉnh, nhằm từng bước phổ cập môn bơi cho học sinh phổ thông.
(Ảnh: Bể bơi tại Trường Tiểu học thị trấn Thứa, Lương Tài).

Nhiều năm qua, nói đến Bắc Ninh là nói đến điểm sáng toàn diện về phát triển giáo dục với bức tranh nhiều gam màu tươi sáng. Cụ thể, kết thúc năm học 2018-2019, toàn ngành có hơn 17.300 cán bộ quản lý, giáo viên từ Mầm non đến THPT; 100% giáo viên các cấp đạt chuẩn, trong đó tỷ lệ trên chuẩn chiếm tới 86%; toàn ngành có gần 1.100 Thạc sĩ, 20 Tiến sĩ và Nghiên cứu sinh. Không chỉ được chuẩn hóa ở mức cao, đội ngũ giáo viên Bắc Ninh còn khá đồng bộ về cơ cấu bộ môn, được phân bố tương đối hợp lý giữa các cấp học, địa bàn, đủ mạnh để đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục theo chương trình GDPT mới. Đây chính là ưu điểm vượt trội của Bắc Ninh so với các địa phương toàn quốc.
Về cơ sở vật chất, nhờ sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, ngành giáo dục Bắc Ninh hiện có hệ thống trường học đồng bộ và hiện đại bậc nhất toàn quốc với 98% phòng học kiên cố và 95% trường chuẩn Quốc gia các cấp. Trong đó Tiểu học và THPT công lập đã về đích với 100% trường chuẩn Quốc gia. Mỗi xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đều có tối thiểu 3 trường Mầm non, Tiểu học, THCS. Trong quy hoạch mạng lưới trường, lớp học, ở Bắc Ninh đã và tiếp tục hình thành hệ thống trường đại trà, trường chuyên và trường trọng điểm chất lượng cao, tất cả đều vươn tới tiêu chí chuẩn hóa, hiện đại hóa nhưng quy mô, cơ chế cũng như các tiêu chí đạt chuẩn lại khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu đào tạo của từng loại hình trường. Để đón đầu cho những bước phát triển vượt bậc khi tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc T.Ư, UBND tỉnh yêu cầu ngành Giáo dục chỉ đạo các trường khi mở rộng hoặc xây mới phải tuân theo quy hoạch tổng thể, đạt chuẩn ở mức cao và có giá trị sử dụng lâu dài, tính đến quy mô tăng dân số.
Thực tế là, với các điều kiện toàn diện như trên, chất lượng giáo dục toàn diện của Bắc Ninh luôn trong tốp đầu toàn quốc; Sở GD-ĐT nhiều năm liên tục được Bộ tặng cờ Đơn vị tiêu biểu xuất sắc.
Các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên cùng sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo tỉnh, ngành Giáo dục Bắc Ninh đang đứng trước nhiều cơ hội khẳng định sớm triển khai hiệu quả chương trình GDPT mới theo đúng lộ trình của Bộ GD-ĐT. Áp lực lớn nhất của ngành, cũng là trăn trở của tỉnh, đó chính là quá trình tăng dân số cơ học do phát triển KT-XH mạnh mẽ, trong khi biên chế và số trường học không tăng dẫn đến quá tải số lớp và số học sinh/lớp tại nhiều địa phương. Áp lực lớn nhất là khu vực thành phố Bắc Ninh, thị xã Từ Sơn và huyện Yên Phong, đặc biệt các trường Tiểu học.
Theo tính toán của Sở GD-ĐT, nếu thực hiện đúng quy định của Bộ GD-ĐT về số giáo viên/lớp thì năm học 2018-2019 toàn tỉnh thiếu hơn 2.100 giáo viên các cấp, chủ yếu là khối Mầm non và Tiểu học, UBND tỉnh đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ cho phép tuyển thêm biên chế, Thủ tướng cũng như các Bộ hữu quan đã nhất trí về chủ trương nhưng kết quả cụ thể thì chưa có.
Tuy nhiên có thể khẳng định, về lâu dài, dù biên chế giáo viên có tăng cũng không thể đáp ứng được nhu cầu tăng dân số cơ học ngày càng nhanh, kéo theo số học sinh các cấp cũng tăng nhanh. Trong khi đó, cả nước đang tập trung thực hiện Nghị quyết 19 của T.Ư Đảng về tinh gọn các đơn vị sự nghiệp công lập, việc thành lập các trường công lập vì thế ngày càng khó khăn. Để tháo gỡ vấn đề này, tháng 12-2018, tại kỳ họp thứ Mười, HĐND tỉnh khóa XVIII đã thông qua Nghị quyết 149/2018/NQ-HĐND về việc Quy định một số chế độ, chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục Mầm non và phổ thông ngoài công lập, nhằm giảm áp lực quá tải cho hệ thống trường công lập.
Tất nhiên làm sao để hỗ trợ phù hợp cho các trường ngoài công lập mà vẫn trong khuôn khổ quy định pháp luật cho phép là điều không đơn giản. Mới đây, ngày 21-6-2019, UBND tỉnh đã họp với các ngành, địa phương bàn giải pháp triển khai chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục ngoài công lập trên địa bàn tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 149 của HĐND tỉnh giai đoạn 2018-2025, hy vọng trong thời gian tới các trường ngoài công lập sẽ được thụ hưởng các chính sách trên của tỉnh.
Chuẩn bị cho năm học 2019-2020, đặc biệt từ năm học 2020-2021 triển khai chương trình GDPT mới cho khối lớp 1, UBND tỉnh yêu cầu Sở GD-ĐT cùng các địa phương tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng, nhu cầu đội ngũ giáo viên và hệ thống cơ sở vật chất trình UBND tỉnh xem xét, tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc triển khai chương trình GDPT mới. Bước đầu, ngành Giáo dục đã trình UBND tỉnh lộ trình thực hiện chi tiết công việc phải làm từ tháng 7-2020 đến tháng 7-2024, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông theo chương trình mới.
Có thể nói, với sự chuẩn bị công phu chu đáo của ngành cùng sự quan tâm toàn diện của lãnh đạo tỉnh, ngành Giáo dục Bắc Ninh sẽ hội đủ các điều kiện cần thiết để triển khai kịp thời và hiệu quả chương trình GDPT mới, xứng với bề dày truyền thống hiếu học của quê hương.