Bước nhảy vọt trong tiến trình đấu tranh cách mạng

Với nhãn quan chính trị nhạy bén và quán triệt, thấm nhuần quan điểm cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, chỉ trong một thời gian ngắn đến giữa năm 1927, đồng chí Ngô Gia Tự cùng với một số đồng chí khác đã thành lập được 4 chi hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Bắc Ninh, bao gồm chi hội Tam Sơn, chi hội Thị Cầu - Đáp Cầu, chi hội thị xã Bắc Ninh (còn gọi là chi hội Tiền An-Vệ An-Ninh Xá) và chi hội Vạn-Yên-Hà. Tháng 7-1927, Tỉnh Hội Bắc Ninh được thành lập gồm 3 người: Nguyễn Tuân, Ngô Gia Tự và Nguyễn Hữu Căn, do Nguyễn Tuân làm Bí thư. Tỉnh hội đảm nhiệm việc gây dựng cơ sở và phong trào cách mạng cả 2 tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.
Tháng 6-1929, Đông Dương cộng sản Đảng được thành lập, thôi thúc sự ra đời các tổ chức cộng sản ở Việt Nam và có tác động mạnh mẽ đến phong trào cách mạng trong cả nước cũng như ở Bắc Ninh. Đầu tháng 7-1929, đồng chí Ngô Gia Tự, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đông Dương Cộng sản Đảng đã chọn các đồng chí: Phạm Văn Chất, Hồ Ngọc Lân, Nguyễn Hữu Căn để thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.
Việc ra đời của Chi bộ Cộng sản đầu tiên của hai tỉnh Bắc Ninh -  Bắc Giang tạo ra nhân tố mới cho sự biến đổi về chất của phong trào cách mạng. Ngày 4-8-1929 tại Núi Lim, huyện Tiên Du, hơn 20 hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên hai tỉnh Bắc Ninh-Bắc Giang được triệu tập để thành lập Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang (Sau Hội nghị hợp nhất ở Hương Cảng-Trung Quốc, tháng 2-1930 chuyển thành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Bắc Ninh-Bắc Giang). Ban Chấp hành Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang gồm 5 đồng chí, do Phạm Văn Chất làm Bí thư và các Ủy viên: Hồ Ngọc Lân, Nguyễn Hữu Căn, Nguyễn Xuân Hồng và Trần Nhu. Toàn Đảng bộ có 4 chi bộ gồm: Chi bộ thị xã Bắc Ninh, có các đảng viên: Trần Văn Quảng, Thái Bá San, Trần Đức Minh, Trần Văn Thìn, Phạm Đình Thuý; chi bộ Trại lính khố đỏ Bắc Ninh có các đảng viên: Phạm Văn Thắm, Dương Quang Chiểu, Nguyễn Văn Khá, Đinh Văn Đạt, Đinh Văn Nhẫn, Nguyễn Văn Cẩm, Nguyễn Văn Hách; chi bộ làng Lạc Thổ có các đảng viên: Vương Văn Trà, Nguyễn Ngọc Hoành, Nguyễn Hữu Chấp, Nguyễn Ngọc Quý; chi bộ nhà máy gạch Hưng Ký ở Du Lâm, Từ Sơn gồm 3 đảng viên vô sản hoá: Đàm Đức Hoà, Ngô Gia Chỉ (tức Ngô Gia Vinh), Vương Văn Trà.
Đảng bộ Đông Dương Cộng Sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang được thành lập chứng tỏ mối quan hệ khăng khít về truyền thống đấu tranh của 2 tỉnh, tạo điều kiện cơ bản để quyết định những bước nhảy vọt trong tiến trình đấu tranh giành độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội.
Trải qua 95 năm xây dựng và trưởng thành, từ lúc chỉ có hơn 20 đảng viên của Đảng bộ ghép Bắc Ninh - Bắc Giang, đến nay Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh có 61.997 đảng viên sinh hoạt ở 576 tổ chức cơ sở Đảng thuộc 11 Đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy. Phát huy truyền thống văn hiến và cách mạng của quê hương, tinh thần đoàn kết, sáng tạo, sau 27 năm tái lập, Bắc Ninh đã có những phát triển vượt bậc. Từ một tỉnh thuần nông, quy mô nền kinh tế nhỏ bé, đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn... nhưng được sự chỉ đạo, giúp đỡ của Trung ương, sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh nêu cao tinh thần đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, tạo ra những bước đột phá mạnh mẽ, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp; quy mô kinh tế mở rộng; nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội đứng trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước.
Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang là dịp để cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, nhất là thế hệ trẻ ôn lại truyền thống vẻ vang của Đảng bộ, củng cố và tăng cường niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết, thống nhất, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ, xây dựng tỉnh Bắc Ninh ngày càng giàu đẹp, hiện đại, văn minh.

Nguyễn Văn Hùng
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy