Cần tiếp tục xác định chiến lược quốc gia thúc đẩy tăng trưởng năng suất (*)

(Lược trích phát biểu của đại biểu Quốc hội Trần Thị Hằng, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ Năm, Quốc hội khóa XIV)

Đồng chí Trần Thị Hằng, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh phát biểu trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ Năm, Quốc hội khóa XIV.

Trước hết, tôi thống nhất với Báo cáo của Chính phủ về đánh giá, bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, kết quả thực hiện những tháng đầu năm 2018. Kinh tế - xã hội năm 2017 và những tháng đầu năm 2018 có nhiều chuyển biến và đạt được kết quả toàn diện với 7/13 chỉ tiêu đạt kết quả tích cực hơn. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước GDP đạt 6,81%, cao nhất từ năm 2011 đến nay. Tốc độ tăng giá tiêu dùng CPI bình quân 3,53%. Giảm hộ nghèo theo chuẩn đa chiều và cả 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và dịch vụ đều có sự tăng trưởng. Quý I năm 2018, tốc độ tăng trưởng GDP ước đạt 7,38% là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm gần đây. Qua đi tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh, Cử tri đánh giá cao sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời, quyết liệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ cũng như giải quyết những vấn đề khó khăn, bức xúc.

Cử tri cho rằng thời gian vừa qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều đổi mới trong chỉ đạo, điều hành như tập trung chỉ đạo cải cách hành chính, xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp, các bộ, ngành, các địa phương. Việc Thủ tướng tổ chức đối thoại với nông dân tại Hải Dương, công nhân tại Hà Nam, tăng cường đối thoại với doanh nghiệp, làm việc với 27 tỉnh, thành phố, bộ, ngành có đơn thư, vụ việc phức tạp, kéo dài. Qua đó tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nêu cao trách nhiệm người đứng đầu và các biện pháp tháo gỡ giải quyết, tạo hiệu quả trong chỉ đạo.

Về các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, tôi cơ bản thống nhất với 8 nhóm nhiệm vụ giải pháp trong báo cáo của Chính phủ, đồng thời từ thực tế Bắc Ninh, tôi xin đề xuất thêm một số giải pháp góp chung tiếng nói giải quyết một số hạn chế như sau:

Một là, khu vực FDI có tác động thúc đẩy nâng cao chất lượng quản trị địa phương, khi khu vực này luôn đòi hỏi chất lượng điều hành ngày càng cao thông qua những tương tác mạnh với người đứng đầu chính quyền địa phương, tạo áp lực giải quyết công việc nhanh chóng, không chấp nhận chi phí không chính thức. Nghiên cứu về PCI năm 2017 cũng chỉ ra nếu doanh nghiệp có chất lượng quản trị tốt hơn sẽ tận dụng tốt hơn những cải cách do Chính phủ đề ra. Khu vực FDI cũng có tác động đến chất lượng quản trị của các doanh nghiệp tham gia liên kết, thúc đẩy, nâng cao chất lượng quản trị quốc gia như đối với cấp độ doanh nghiệp. Vấn đề quan trọng hiện nay để thu hút FDI đã qua các lợi thế cạnh tranh tĩnh như vị trí địa lý, khai thác tài nguyên, lao động giá rẻ mà chuyển sang lợi thế cạnh tranh động dựa trên năng lực đổi mới sáng tạo. Vấn đề đặt ra cần tạo môi trường để kết nối giữa khu vực tư nhân trong nước và khu vực FDI.

Hai là, vấn đề tăng năng suất lao động cần được xem như một nhiệm vụ trọng tâm là yếu tố then chốt quyết định sự phát triển kinh tế. Năng suất lao động của nước ta vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực và hiện vẫn đứng trước nguy cơ tụt lại phía sau, khi mà tốc độ tăng năng suất đang thấp hơn tốc độ GDP và tăng lương. Nghĩa là chi phí sản xuất ở Việt Nam đang trở nên đắt đỏ hơn, điều này tác động trực tiếp tới tính cạnh tranh của nền kinh tế. Do vậy, đề nghị Chính phủ tiếp tục xác định chiến lược quốc gia thúc đẩy tăng trưởng năng suất, chú trọng tăng năng suất khu vực tư nhân, phát động phong trào tăng năng suất, thúc đẩy nghiên cứu chuyển giao công nghệ đào tạo nguồn nhân lực để tạo năng suất bắt kịp với các nước trong khu vực và thế giới.

Ba là, đối với lĩnh vực nông nghiệp, cần sớm tập trung giải quyết 2 “điểm nghẽn” là năng suất và chất lượng nông sản. Chúng ta chưa tối ưu hóa được chi phí sản xuất do năng suất thấp, phương thức sản xuất nhỏ lẻ, tự phát, sản phẩm chưa đáp ứng nhu cầu thị trường về cả chủng loại và chất lượng. Do vậy, theo tôi cần tập trung vào 2 vấn đề: Có cơ chế thúc đẩy nhanh và quyết liệt hơn nữa quá trình tích tụ đất đai, đẩy mạnh hợp tác liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân, xây dựng cánh đồng lớn, vùng sản xuất tập trung, tích tụ và tập trung đất đai trên nền tảng tư duy thị trường đúng đắn cùng với các ưu đãi đầy đủ, mạnh về thuế, tín dụng để tạo đột phá trong nông nghiệp; các chính sách hỗ trợ cần có tính đột phá cả về môi trường kinh doanh lẫn nguồn vốn cho các doanh nghiệp nông nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ cao. Hiện nay, Nghị định 57 của Chính phủ thay thế Nghị định 210 cũng có một số điểm mới, tuy nhiên để phát huy hiệu quả, cần tối giản hóa thủ tục, dễ tiếp cận chính sách, hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm vào các dự án mang tính đặc thù. Đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm, đầu tư lớn cho nghiên cứu khoa học, phát triển ý tưởng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp 4.0.

(* Đầu đề do Báo Bắc Ninh đặt)