Chiến công của quân và dân Bắc Ninh trong chiến dịch Điện Biên Phủ

 65 năm về trước, dân tộc ta lập lên chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Cùng với cả nước, quân và dân Bắc Ninh có nhiều đóng góp quan trọng trên mặt trận Điện Biên Phủ.

Quân và dân ta mừng chiến thắng Điện Biên Phủ (Ảnh Tư liệu).

Bước vào Chiến dịch Đông Xuân 1953-1954, tại Bắc Ninh, địch đóng thêm một số vị trí xung yếu như Hạ Giang (Yên Phong), Kim Quan Đông, Viềng (Từ Sơn); tăng quân và bổ sung cho các đồn bốt: Vân Trinh, Vân Khám, Ve, Phố Mới, Đông Du, Châu Cầu, Lạc Thổ, Thiên Thai. Trước tình hình đó, Tỉnh uỷ Bắc Ninh đã chỉ đạo các địa phương hoạt động phối hợp cùng với chiến trường, chủ động đánh địch bằng nhiều hình thức, phục kích, tập kích, vận động chiến để tiêu diệt địch. Đồng thời đấu tranh bảo vệ mùa màng, đẩy mạnh sản xuất để tăng cường chi viện cho tiền tuyến và huy động hàng chục nghìn bộ đội, thanh niên xung phong và dân công phục vụ các chiến dịch.
Quân số bị thiếu hụt trầm trọng, địch phải ra sức dụ dỗ, lừa bịp, đe doạ và vây bắt thanh niên đi lính. Trong 120 cuộc càn quét đầu năm 1954 ở Bắc Ninh, chúng đã bắt 2.909 thanh niên vào lính. Trên đường số 1A tại Từ Sơn, nhân dân ta đã đấu tranh chặn một đoàn xe chở hơn 100 thanh niên bị bắt lính về Hà Nội, vận động anh em bỏ trốn. Nhân dân các làng Khả Lễ, Bò Sơn đấu tranh buộc địch phải thả 54 anh em bị bắt đi lính về với gia đình. Các huyện Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ đấu tranh mạnh mẽ buộc địch phải thả 3.500 trong số 8.000 thanh niên bị chúng bắt đi lính.
Chiến dịch Đông Xuân 1953-1954 của quân và dân ta liên tiếp thắng lợi trên nhiều trận địa, buộc thực dân Pháp phải co cụm về xây dựng Tập đoàn cứ điểm, “bất khả xâm phạm” tại Điện Biên Phủ với hơn 16.000 quân cùng nhiều vũ khí, phương tiện chiến tranh, tại 49 cứ điểm ở 3 phân khu: Phân khu Bắc, Phân khu Nam và Phân khu Trung tâm.

Ngày 7-5-1954, lá cờ “Quyết chiến - Quyết thắng” của quân đội nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm tướng De Castries. (Tư liệu). Ảnh: V.T

Để huy động mọi lực lượng tập trung cho Chiến dịch Điện Biên Phủ, Tỉnh ủy Bắc Ninh chỉ đạo các địa phương phối hợp với chiến trường, phát động phong trào thi đua trong toàn quân với khẩu hiệu “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng”. Lực lượng vũ trang tổ chức đánh địch ở các bốt Lim, Vân Khám, Vân Trinh (Tiên Du), Phù Ninh, Đền Đô (Từ Sơn) diệt 200 lính và hạ sĩ quan, đánh bốt Bựu (Tiên Du) giải thoát 17 chị em bị địch bắt. Tại huyện  Gia Lương, các đơn vị 434 và 850 phối hợp cùng với du kích đánh bốt Văn Thai, đánh càn ở Cao Đức, bao vây bốt Thiên Thai, buộc địch phải ra hàng. Tại thị xã Bắc Ninh, ta diệt bốt Hoà Đình, đốt cháy 1 kho đạn. Du kích Tam Giang (Yên Phong) đột nhập bốt Sà, bốt Lương Tân. Du kích Yên Phụ cắt hàng trăm mét rào dây thép gai, lấy mìn, thuốc nổ của địch. Quân và dân Từ Sơn đánh tan nhiều trận càn quét của địch vào Phù Chẩn, Nội Trì, Yên Lã, Vân Hà, Dục Tú, diệt hàng trăm tên địch. Đặc biệt ngày 22-2-1954, du kích và nhân dân thôn Trà Lâm, Tư Thế (Trí Quả) và thôn Ô Trì, Bút Tháp (Thuận Thành) phối hợp cùng với đơn vị 418, 416, 412 đánh tan 4 đợt tấn công của địch, diệt 500 tên địch, thu nhiều vũ khí và đồ dùng quân sự. Quân ta còn tổ chức nhiều trận phục kích đánh địch trên Quốc lộ 5, Quốc lộ 1A, chặn đường tiếp tế của địch lên Điện Biên Phủ.
Ngày 7-5-1954, quân và dân ta giành toàn thắng ở Điện Biên Phủ, bắt sống tướng De Castries và toàn bộ Bộ Tham mưu địch. Trong 9 năm chiến đấu và chiến thắng, Bắc Ninh đã tiêu diệt, bắt sống và làm bị thương 24.185 tên địch, phá huỷ 4 đầu máy xe lửa, 75 toa xe, bắn cháy 18 máy bay, đốt cháy 1 kho xăng chứa hàng vạn lít, thu hàng vạn khẩu súng các loại, hàng nghìn tấn đạn dược và nhiều phương tiện chiến tranh khác. Trong phong trào thi đua giết giặc lập công của quân và dân Bắc Ninh, đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu như: Đội công an danh dự tỉnh Bắc Ninh có thành tích diệt tề, trừ gian, đột nhập đánh sân bay Gia Lâm, được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen ngợi; Đội thiếu niên du kích Đình Bảng nổi danh cả nước về thành tích chiến đấu chống thực dân Pháp, được tuyên dương đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; Tiểu đội nữ du kích Trưng Trắc; Đại đội Hồng Hà; Tiểu đoàn Thiên Đức… góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.