Chủ động phòng ngừa nguy cơ dịch COVID-19 quay trở lại

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, số ca mắc COVID-19 tăng mạnh từ 5 ca ở tuần 20 lên 16 ca trong tuần 21 (từ 15 đến 21-5). Số ca mắc ghi nhận ở tuần 21 cao hơn 3 lần so với tuần trước đó cho thấy sự lưu hành của virus vẫn còn âm ỉ trong cộng đồng. Tính từ đầu năm đến nay, Bắc Ninh ghi nhận 35 ca mắc COVID-19, chưa có ca tử vong.

Nhiều người dân giữ thói quen đeo khẩu trang khi đến nơi đông người kể từ sau các đợt bùng phát dịch COVID-19.

Không chỉ tại Việt Nam, dịch COVID-19 hiện đang có dấu hiệu diễn biến phức tạp trở lại tại nhiều quốc gia châu Á. Tại Thái Lan, Bộ Y tế nước này ghi nhận hàng trăm nghìn ca mắc mới chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, với hàng nghìn trường hợp phải nhập viện và có ca tử vong. Các biến thể phụ mới như XEC - biến thể tái tổ hợp giữa XBB.1.5 và BA.2.86 đang làm gia tăng đáng kể tốc độ lây nhiễm, khiến hệ thống y tế nhiều nước phải kích hoạt trở lại các biện pháp kiểm soát dịch. Singapore, Philippines và Indonesia cũng ghi nhận số ca mắc COVID-19 tăng trở lại sau thời gian dài ổn định, chủ yếu ở nhóm người cao tuổi, người có bệnh nền hoặc chưa tiêm đủ liều vắc - xin tăng cường.
Những diễn biến này cho thấy COVID-19 chưa hề kết thúc, mà đang chuyển sang giai đoạn lưu hành phức tạp hơn, với sự xuất hiện thường xuyên của các biến thể mới. Đây là lời nhắc nhở quan trọng để người dân không được chủ quan, đặc biệt trong bối cảnh giao lưu quốc tế, du lịch và di chuyển dịp hè đang gia tăng.
Không chỉ COVID-19, nhiều bệnh truyền nhiễm khác cũng đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là sởi. Trong tuần qua, toàn tỉnh ghi nhận 40 ca sốt phát ban nghi sởi/rubella, trong đó có 27 ca xét nghiệm dương tính với sởi. Tính lũy tích từ đầu năm, số ca nghi sởi đã lên tới 752 ca, trong đó có đến 595 ca được xác định mắc sởi - con số khá cao và có thể tiếp tục tăng nếu không được kiểm soát hiệu quả.
Ngoài ra, các bệnh tay - chân - miệng, cúm mùa, sốt xuất huyết cũng đang ghi nhận nhiều ca rải rác. Cụ thể, trong tuần 21, Bắc Ninh ghi nhận 34 ca tay - chân - miệng, 6 ca cúm mùa; từ đầu năm đến nay ghi nhận 33 ca sốt xuất huyết. Tuy các bệnh này chưa ghi nhận ổ dịch quy mô lớn nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát do bước vào mùa hè khí hậu nóng ẩm và mưa nhiều - là môi trường lý tưởng cho vi - rút, vi khuẩn phát triển.
Một trong những nguyên nhân khiến dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trở lại là tỷ lệ tiêm chủng ở nhiều nhóm đối tượng còn thấp. Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, tính đến hết tháng 4-2025, tỷ lệ tiêm đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi đạt 31,4%. Tỷ lệ tiêm vắc xin Sởi - Rubella cho trẻ 18 tháng đạt 35% và các mũi tiêm phòng viêm não Nhật Bản, bạch hầu, ho gà, uốn ván cũng không cao hơn là bao.
Tỷ lệ tiêm chủng thấp không chỉ làm giảm khả năng miễn dịch cộng đồng mà còn tạo điều kiện cho dịch bệnh bùng phát trong môi trường dễ lây lan như trường học, khu công nghiệp và các khu dân cư đông đúc. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi nhóm trẻ em dưới 9 tháng tuổi - đối tượng chưa đến tuổi tiêm vắc-xin lại chiếm đến 46% số ca mắc sởi.
Trước tình hình đó, ngày 20-5, Sở Y tế ban hành công văn khẩn yêu cầu các cơ sở y tế trong và ngoài công lập tăng cường giám sát, phát hiện, thu dung và điều trị kịp thời các ca bệnh, đặc biệt là COVID-19. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh được giao nhiệm vụ giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh tại cộng đồng, phối hợp với Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để phân tích, đánh giá nguy cơ và lấy mẫu xét nghiệm các ổ dịch, nhất là các trường hợp bệnh nặng nhằm phát hiện sớm biến thể mới.
Công tác truyền thông được tăng cường, đặc biệt tại các điểm du lịch, trung tâm thương mại, khu công nghiệp - những nơi đông người và có nguy cơ lây nhiễm cao. Các biện pháp phòng dịch cơ bản như đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn, hạn chế tụ tập, theo dõi triệu chứng và khai báo y tế khi cần thiết tiếp tục được khuyến cáo rộng rãi tới người dân.
Tại các cơ sở khám, chữa bệnh, Sở Y tế yêu cầu tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn, sàng lọc, phân luồng và cách ly kịp thời ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt trong các khoa hồi sức, tim mạch, sản - nhi… nhằm ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm chéo trong bệnh viện.
Một khó khăn lớn trong công tác phòng, chống dịch tại Bắc Ninh hiện nay là sự di biến động dân cư lớn, giao thương và du lịch diễn ra sôi động, tiềm ẩn nguy cơ lây lan mạnh nếu không kiểm soát kịp thời. Ngoài ra, phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm hiện vẫn còn nhiều lỗi, ảnh hưởng đến công tác thống kê và theo dõi diễn biến dịch.
Ngành Y tế Bắc Ninh nỗ lực khắc phục bằng việc triển khai đồng bộ các biện pháp: Tập huấn tiêm chủng cho cán bộ y tế, tăng cường truyền thông, giám sát dịch bệnh tại cộng đồng, rà soát kế hoạch cung ứng vắc-xin và củng cố hệ thống y tế dự phòng.
Với kinh nghiệm chống dịch trong những năm qua cùng sự chủ động trong chỉ đạo, điều hành, Bắc Ninh hoàn toàn có đủ khả năng kiểm soát tốt các ổ dịch nếu toàn hệ thống chính trị, y tế và người dân cùng vào cuộc. Tuy nhiên, dịch bệnh luôn có những diễn biến khó lường, và chỉ có tinh thần cảnh giác cao độ cùng hành động quyết liệt mới giúp chúng ta giữ vững thành quả phòng, chống dịch đã đạt được.