Chuẩn hóa Trung tâm Điều độ Điện lực tỉnh

Thực tế hiện nay nhu cầu tiêu thụ điện cho sản xuất, sinh hoạt của các doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng, nên khối lượng lưới điện mà Trung tâm Điều độ (Điện lực Bắc Ninh) có trách nhiệm chỉ huy và khai thác, vận hành, xử lý sự cố, bảo đảm chất lượng ngày càng nhiều và phức tạp.

Trung tâm Điều độ tuy được trang bị một số phần mềm để tính toán chế độ vận hành, nhưng các phần mềm này chỉ mang tính phi thời gian thực (off-line), không thể tính toán một cách chính xác và phân tích các sự kiện xảy ra trong hệ thống lưới điện một cách tức thời. Vì vậy không thể giải quyết bài toán tối ưu hoá biểu đồ điện áp các nút trong lưới cũng như phân tích hệ thống do không có phương tiện để ghi nhận các nhiễu loạn trên lưới điện. Ngoài ra còn nảy sinh nhiều hạn chế trong việc giám sát sự vận hành hệ thống, thiếu các công cụ hữu hiệu cho công tác lập kế hoạch, việc lưu trữ các sự kiện trên hệ thống điện quá thô sơ và đơn giản chỉ bằng các tập tin văn bản trên word hoặc excel.

Hiện nay trên lưới điện phân phối, việc phân đoạn tìm điểm sự cố còn thực hiện thủ công. Khi có sự cố trên đường dây, máy đầu nguồn cắt lúc đó nhân viên quản lý vận hành bắt đầu đi cắt các thiết bị phân đoạn từ xa đến gần để xác định và cách ly phân đoạn bị sự cố. Đối với lưới mạch vòng, sau khi cách ly phân đoạn bị sự cố mới tiến hành xem xét đóng các thiết bị phân đoạn để cung cấp điện cho các phân đoạn không bị sự cố. Thời gian để xử lý cách ly sự cố theo quy trình này thường phụ thuộc rất nhiều vào trình độ xử lý sự cố của điều độ viên cũng như thời gian triển khai lực lượng đi thao tác tại các thiết bị, khoảng cách và địa hình giữa điểm trực thao tác.

Công tác điều hành hiện nay chưa có khả năng tự động hoá, chủ yếu là sử dụng điện thoại để ra lệnh nên rất mất thời gian. Việc phối hợp và trao đổi thông tin giữa Trung tâm Điều độ miền và điều độ phân phối còn thô sơ, chủ yếu qua điện thoại, fax. Mặc dù một số điều độ lưới điện khu vực có trang bị phần mềm đơn giản để lưu trữ các thông số vận hành của thiết bị, nhưng cũng chỉ dừng lại ở mức cập nhật bằng tay sau đó tổng hợp báo cáo và trao đổi với điều độ miền qua thư điện tử hoặc fax. Việc kết nối để đọc và giám sát công tơ vẫn chưa được thực hiện và như vậy việc thu thập dữ liệu chỉ được tiến hành một cách thủ công.

Để khắc phục những hạn chế này và đáp ứng tốt các mục đích, nhu cầu, yêu cầu điều độ vận hành ngày càng cao, biện pháp tối ưu là phải tiến hành chuẩn hóa Trung tâm Điều độ lưới điện tỉnh Bắc Ninh. Năm 2009, Điện lực Bắc Ninh đã được Tổng Công ty Điện lực miền Bắc chọn làm đơn vị thí điểm duy nhất trên toàn miền Bắc để triển khai thử nghiệm dự án: “Đầu tư  xây dựng thí điểm hệ thống MINI-SCADA tại Trung tâm Điều độ Điện lực Bắc Ninh” với tổng kinh phí hơn 23 tỷ đồng. MINI-SCADA là một hệ thống giám sát, điều khiển và thu thập dữ liệu cùng với các chức năng tích hợp của hệ thống quản lý lưới điện phân phối và hệ thống đo đếm điện năng tiêu thụ tự động từ xa theo thời gian thực trên màn hình máy tính.

Dự án chia làm 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn I (từ năm 2009- 2011) triển khai lắp đặt hệ thống thiết bị điều khiển tại 8 trạm biến áp 110kV, 5 trạm biến áp 35 kV, 6 điểm lắp máy cắt phân đoạn trên đường dây, 30 điểm lắp hệ thống công tơ đo đếm khách hàng... Sau gần 2 năm triển khai, giai đoạn I của dự án đã cơ bản hoàn thiện, dự kiến sẽ hệ thống này đưa vào vận hành vào cuối năm nay.

Như vậy, với việc chuẩn hóa Trung tâm điều độ lưới điện tỉnh và đưa hệ thống MINI-SCADA vào hoạt động sẽ giúp Điện lực Bắc Ninh khắc phục được những tồn tại trong công tác điều độ điện mà còn góp phần nâng cao chất lượng quản lý, điều khiển giám sát vận hành các thiết bị trên lưới điện để vận hành lưới điện đạt hiệu quả cao nhất, giảm tỷ lệ tổn thất điện năng tới mức thấp nhất. Cũng thông qua hệ thống này sẽ theo dõi kịp thời thông tin sử dụng và tiêu thụ điện của các khách hàng có sản lượng lớn, làm cơ sở để xây dựng hệ thống điều khiển giám sát SCADA/DMS cho các Công ty Điện lực khác trong Tổng ty Điện lực miền Bắc.

Bài, ảnh: Thái Uyên