Chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp xu thế

Dây chuyền sản xuất điện thoại thông minh tại nhà máy Samsung (KCN Yên Phong).

Mục tiêu thúc đẩy chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực và phát triển kinh tế số đến hơn 50% GRDP cho thấy Bắc Ninh quyết tâm nắm bắt cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu thế toàn cầu về ứng dụng công nghệ số trong sản xuất và đời sống. Trong đó khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là một mũi đột phá chiến lược quan trọng. Thực tế cho thấy, thu hút công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn, AI, trong thời gian qua là minh chứng khẳng định vị thế của Bắc Ninh đã theo sát xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu và tận dụng cơ hội hội nhập kinh tế quốc tế. Định vị Bắc Ninh sẽ là trung tâm sản xuất điện tử, bán dẫn hàng đầu Việt Nam trong giai đoạn tới.
Việc đặt ra mục tiêu tỷ trọng dịch vụ chiếm khoảng 24% GRDP nhằm cân bằng hơn giữa công nghiệp và dịch vụ cũng được xác định là một trong những động lực để đưa nền kinh tế Bắc Ninh chuyển dịch phù hợp với xu thế toàn cầu hóa. Đặc biệt, định hướng phát triển dịch vụ chất lượng cao, đô thị thương mại, trung tâm logistics phục vụ vùng Thủ đô hoàn toàn phù hợp với phát triển vùng đô thị, tạo chuỗi cung ứng và dịch vụ liên kết giữa các thành phố. Bắc Ninh không chỉ là “công xưởng sản xuất” mà còn tiến tới trở thành trung tâm dịch vụ, hậu cần cho cả vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.
Đối với vấn đề kinh tế xanh, trên bình diện quốc tế, các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) và cam kết về môi trường ngày càng được coi trọng. Tỉnh đã lồng ghép nhiều nội dung phát triển bền vững, bảo vệ môi trường trong mục tiêu của giai đoạn tới như: 100% người dân dùng nước sạch, 100% KCN mới có xử lý nước thải, không còn điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng… Những cam kết này đang hòa chung với xu thế toàn cầu về bảo vệ tài nguyên nước, kiểm soát ô nhiễm và ứng phó biến đổi khí hậu, tiệm cận định hướng phát triển xanh của thế giới.
Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực trong xu thế dịch chuyển, sẽ nảy sinh những thách thức xã hội tiềm ẩn nếu quá trình phát triển không được quản lý tốt, như: Sự bùng nổ đô thị và công nghiệp có thể kéo theo dân số cơ học tăng nhanh, áp lực lên dịch vụ y tế, giáo dục nếu không mở rộng kịp; Chênh lệch giàu nghèo có thể xuất hiện giữa nhóm người làm trong khu vực công nghệ cao có thu nhập cao với nhóm lao động dịch vụ phổ thông; Thách thức về hạ tầng và đô thị, dẫn tới nguy cơ quá tải ùn tắc giao thông, thiếu nhà ở, ngập úng có thể xảy ra.
Thêm vào đó, mô hình chính quyền 2 cấp sẽ khác hiện tại, đòi hỏi bộ máy vận hành hiệu lực, hiệu quả ngay để quản lý gần 1,5 triệu dân. Những thách thức về nguồn nhân lực chất lượng; nguy cơ về bất bình đẳng và vấn đề xã hội mới, dù tỉnh không còn hộ nghèo, nhưng chênh lệch giàu nghèo có thể nới rộng nếu không đi kèm chính sách phân phối hợp lý, có thể dự báo hình thái mới của nghèo là nghèo đô thị….
Xác định xu thế phát triển và nhận diện rõ những thách thức tiềm ẩn, các chuyên gia, nhà khoa học khuyến cáo tỉnh Bắc Ninh cần tập trung thực hiện tốt giải pháp về phát triển nguồn nhân lực và an sinh xã hội. Tiếp tục mở rộng hợp tác với các trường Đại học, Viện nghiên cứu lớn để đào tạo nhân lực chất lượng cao; thu hút sinh viên giỏi, lao động lành nghề về làm việc tại Bắc Ninh. Song song với đó là bảo đảm mức lương tối thiểu và phúc lợi cho công nhân trong các KCN để họ có cuộc sống ổn định, hạn chế khoảng cách giàu nghèo. Xây dựng thêm nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, trường học, bệnh viện tại các khu vực đông lao động nhập cư, tăng cường các dịch vụ tại các KCN; củng cố và phát triển các thiết chế văn hóa cơ sở. Tiếp tục cải thiện mạnh mẽ chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), chỉ số hiệu quả quản trị hành chính (PAPI), chuyển đổi số toàn diện các hoạt động; thực hiện chính quyền điện tử, tinh giản bộ máy, nâng cao chất lượng công chức; chú trọng thể chế quản lý phát triển xã hội như trong Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng…
Các mục tiêu trong giai đoạn 2025-2030 của Bắc Ninh đặt ra một lộ trình phát triển đầy khát vọng nhưng cũng không ít thách thức. Từ những phân tích các khía cạnh khả thi, phù hợp xu thế, tác động xã hội cho thấy tính hợp lý của những mục tiêu này phụ thuộc lớn vào cách thức thực hiện. Hy vọng với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và người dân, cùng sự hỗ trợ, giúp đỡ của các bộ, ngành Trung ương, kết hợp với việc vận dụng sáng tạo quản trị rủi ro thông minh, các mục tiêu đề ra có thể đạt được một cách bền vững, khi đó Bắc Ninh sẽ vươn mình trở thành một đô thị hiện đại, một động lực kinh tế - xã hội quan trọng của cả nước.