Cơ chế, chính sách và sự phát triển của báo chí

Báo chí cách mạng có vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam và luôn được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Những năm qua, hệ thống báo chí từ Trung ương tới địa phương đã khẳng định vai trò của báo chí cách mạng, là phương tiện quan trọng tuyên truyền, đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Đây đồng thời cũng là kênh thông tin không thể thiếu để nhân dân tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.

Đổi mới, sáng tạo là yêu cầu cấp thiết, cũng là nhu cầu tự thân của mỗi cơ quan báo chí trong giai đoạn hiện nay. Để thích ứng và phát triển, bên cạnh việc theo kịp sự phát triển của công nghệ truyền thông thì các cơ quan báo chí cần phải đổi mới mạnh mẽ về nội dung theo xu hướng làm báo hiện đại. Tuy nhiên, trong quá trình vận động có những khó khăn nhất định nên ảnh hưởng đến sự phát triển chung
của các cơ quan báo chí. Tại Hội nghị “Nâng cao chất lượng báo Đảng toàn quốc” do Báo Nhân Dân phối hợp Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức cuối năm 2022 đã nhận diện những khó khăn, thách thức trong bối cảnh báo chí đang có nhiều thay đổi hiện nay. Vấn đề thiếu cơ chế, chính sách và nhân lực cho đổi mới báo chí thu hút sự quan tâm của nhiều lãnh đạo cơ quan báo chí cũng như lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương và các chuyên gia. Thực tế nguồn nhân lực trong các cơ quan báo chí, đặc biệt là báo Đảng đang rất thiếu trong khi vẫn phải cắt giảm theo yêu cầu. Từ nguồn nhân lực đang bị “mai một” theo chủ trương này mà các cơ quan báo Đảng không có lớp kế cận thay thế dẫn đến trình độ nhân lực không đồng đều, thiếu những cây bút sắc sảo, thiếu cơ chế để giữ chân người làm báo giỏi. Nguồn lực hạn chế, phụ thuộc vào sự quan tâm, cơ chế, chính sách khác nhau của các địa phương; đầu tư cho công nghệ chưa tương xứng, chậm muộn….
Trong bối cảnh kỷ nguyên số với rất nhiều sự thay đổi, chuyển đổi số là con đường tất yếu của tất cả các cơ quan báo chí nếu không muốn bị đào thải. Khó khăn về cơ chế, chính sách, tinh giản biên chế, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao để thực hiện chuyển đổi số là bài toán khó với nhiều cơ quan báo chí, đặc biệt là hệ thống báo Đảng địa phương. Qua khảo sát, rất nhiều tòa soạn hiện không có nguồn kinh phí để tiến hành việc chi trả cho cộng tác viên, mua sắm các thiết bị, phần mềm cho đổi mới báo chí. Trên thực tế, các cơ quan báo chí đang chịu áp lực về giảm biên chế, chỉ đủ bảo đảm 50% công việc. Tinh giản biên chế dẫn tới không có điều kiện tuyển dụng nhân lực ở các vị trí đáp ứng cho yêu cầu mới. Việc bồi dưỡng hay đào tạo ngắn hạn cho nhân lực sẵn có cũng gặp nhiều khó khăn vì thiếu sự bài bản từ đầu, thiếu người và khả năng tiếp thu, tiếp cận công nghệ mới. Chuyển đổi số muốn mang lại hiệu quả cần phải được đào tạo trong khi nguồn thu hạn hẹp, không đủ chi trả cho cán bộ viên chức….
Đổi mới, sáng tạo trong các cơ quan báo chí rất cần sự đồng hành, chia sẻ và ủng hộ của các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan chủ quản trong lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực của công tác thông tin, tuyên truyền. Cụ thể là sự quan tâm lãnh đạo công tác tổ chức và cán bộ của cơ quan báo chí; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực, cơ chế, chính sách; xác định lại khung biên chế chung cho cơ quan báo Đảng theo quy mô tờ báo; đồng thời không thực hiện tinh giản biên chế đối với báo Đảng như đang thực hiện với ngành, lĩnh vực khác, tạo điều kiện thuận lợi cho báo các cơ quan báo chí, đặc biệt là báo Đảng hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, đủ năng lực chiếm lĩnh mặt trận thông tin trong bối cảnh mới… Từ đó góp phần thúc đẩy hoạt động báo chí tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, làm chủ công nghệ làm báo hiện đại, tăng cường tính chiến đấu, tính nhân văn và sứ mệnh cao cả của báo chí cách mạng trong thời kỳ mới, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.