Cô giáo mẹ

Một mùa thu sắp qua, trái tim tôi lại rạo rực nhớ về những ký ức đã rất xưa - ký ức về mái trường, thầy cô và bè bạn với biết bao kỉ niệm. Mỗi thầy cô giáo tôi từng học đều để lại trong tôi những ấn tượng, cảm mến, nể phục theo nhiều cách khác nhau nhưng hình bóng của một nhà giáo luôn hết lòng tận tụy vì học sinh thân yêu không bao giờ nhạt nhòa trong trái tim tôi chính là cô giáo cấp 1 của tôi cũng là người mẹ mà tôi luôn kính trọng. Tấm gương sáng của mẹ về sự tận tâm với nghề, tình cảm trân quý của nhiều thế hệ học trò với mẹ đã truyền cảm hứng và dần nuôi dưỡng trong tôi một tình yêu đặc biệt với nghề dạy học. Đó là lý do tôi nhiều năm phấn đấu để thỏa khát khao được đứng trên bục giảng, được gắn bó với học trò như mẹ, dù nghề giáo còn nhiều vất vả, khó khăn.

Trong những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ 20, khi tôi chập chững bước chân vào bậc Tiểu học cũng là lúc tôi được làm “học trò” của mẹ. Chính bởi lẽ ấy mà ngoài những cống hiến của thầy cô trên lớp, tôi còn được cảm nhận thêm những hi sinh thầm lặng của người giáo viên khi rời bục giảng. Tôi nhớ, những năm ấy, làng tôi còn nghèo lắm. Bọn trẻ chúng tôi đến lớp, ít đứa có đủ một bộ sách mới mà phần lớn xin hoặc mua lại sách cũ, chỉ một vài bạn gia đình có điều kiện mới được bố mẹ sắm sửa quần áo mới, cặp sách đẹp. Khó khăn là thế nhưng nét rạng rỡ vẫn luôn hiện diện trên khuôn mặt những bé thơ chúng tôi khi vẫn được cắp sách đến trường bởi đâu đó xung quanh vẫn còn những anh, chị vì quá khó khăn mà phải bỏ học giúp đỡ gia đình. Nhắc lại thời ấy, những mảnh ghép không tên chợt ùa về trong tâm trí tôi, khắc sâu hơn hình ảnh người giáo viên nhân dân với những câu chuyện giản dị mà cảm động phía sau bục giảng.
Chiều hôm ấy, sau khi chơi nhảy lò cò bên nhà hàng xóm về, tôi thấy mẹ đang bắt tay một anh trong làng chừng 14,15 tuổi viết trên cánh cửa và đọc to những chữ “O”, “A”. Từ hôm đó trở đi, chiều muộn nào tôi cũng thấy anh vào nhà tôi để mẹ dạy chữ. Khoảng thời gian mẹ dạy xóa mù cho anh cũng là lúc mẹ bận rộn nhất trong ngày với hàng tá công việc: Cho lợn ăn, nấu cơm, tắm giặt cho em... Mẹ như bà tiên có phép phân thân, cùng một lúc làm bao nhiêu việc nhưng chẳng bao giờ đòi hỏi hay than phiền điều gì. Niềm vui của mẹ rất giản dị, ấy là khi mỗi ngày anh học sinh kia nhớ thêm một con số hay một chữ cái, biết đánh vần hay nguệch ngoạc viết được từ hoàn chỉnh. Một thời gian sau, khi đã đọc viết thành thạo và biết làm những phép tính đơn giản, anh không còn đến nhà tôi học nữa mà thay vào đó là một thanh niên khác, còn lớn tuổi hơn, cũng bắt đầu bằng A, B, C... trên tấm bảng lớn bằng cánh cửa. Sau này mẹ kể, các anh ấy đều có hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn, không có điều kiện đi học nên ngay cả tên của mình cũng không biết viết. Đến lúc đi làm, những thiệt thòi khi “mù chữ” ngày càng nhiều, họ quyết tâm tìm đến mẹ tôi và mẹ đã không ngần ngại đồng ý mang “cái chữ” đến với anh. Có lẽ, bởi mẹ luôn tận tâm như vậy mà sau này nhiều năm, vào dịp ngày Hiến chương các nhà giáo, dù đi làm xa nhưng anh vẫn dành thời gian về thăm cô giáo cũ như một sự tri ân chân thành nhất. 

Cô giáo tôi - Mẹ của tôi.

Giữa những năm của thập niên 90 cũng là lúc tôi sắp rời mái trường Tiểu học Đông Thọ (Yên Phong, Bắc Ninh) thân yêu. Trong ký ức của tôi còn lưu giữ hình ảnh một bạn gái tên Hảo xinh xắn, dễ mến, hát rất hay. Gia đình Hảo đông con, hoàn cảnh vô cùng khó khăn nên nhiều lần tưởng phải bỏ học. Năm học đó, mẹ tôi là cô giáo chủ nhiệm của bạn ấy, còn tôi thì học lớp khác nhưng tôi thấy mẹ vẫn thường trăn trở làm sao để bạn ấy tiếp tục được cắp sách đến trường. Thời gian cứ thế trôi đi, câu chuyện của Hảo cũng cứ thế đi vào quên lãng, lũ trẻ chúng tôi vẫn vô tư lớn lên, cắp sách đến trường trong bao nỗi lo cơm áo, gạo tiền của người lớn mà không hay biết. Cô giáo Mẹ vẫn cố gắng vừa dạy tốt, vừa cùng bố chăm lo ruộng đồng, thêm thu nhập nuôi chị em tôi ăn học. Chị em tôi vì thế luôn bảo nhau phải học tập thật tốt để không phụ lòng bố mẹ.
Một ngày nắng năm tôi học lớp 11, một người phụ nữ đến gặp mẹ. Tôi đã đủ lớn để thấy mẹ ngạc nhiên đến nhường nào khi gặp cô ấy. Sau khi người phụ nữ ấy ra về, tôi tò mò hỏi mẹ, thì ra người phụ nữ đó là mẹ Hảo. Nhiều năm đã trôi qua nhưng người phụ nữ đó quay trở lại gặp mẹ để chính thức nói lời cảm ơn và gửi lại số tiền mẹ tôi từng giúp đỡ để con gái cô được tiếp tục cắp sách tới trường. Hóa ra, những năm đó, có nhiều lần Hảo định rời ghế nhà trường vì gia đình quá khó khăn, nhưng để động viên cô trò nhỏ, mẹ tôi dành dụm và thay mặt bố mẹ Hảo đóng tiền học để bạn ấy được thỏa nguyện ước mơ khát con chữ. Việc mẹ làm âm thầm, lặng lẽ, ngoài Hảo và bố mẹ bạn thì không có ai biết. Nhắc lại câu chuyện của Hảo khi xưa, mẹ chỉ cười thật hiền nhưng ánh mắt lấp lánh niềm hạnh phúc. Và tôi hiểu, niềm hạnh phúc ấy của người giáo viên đôi khi thật giản dị, khiêm nhường, đó là khi con đường học tập của học trò không bị gián đoạn. Còn với tôi, một giáo viên trẻ đang từng ngày phấn đấu, noi gương mẹ khi nhắc lại chuyện này cũng đang âm ỉ một niềm vui sướng và hướng niềm tin vào luật “nhân - quả” khi có những thế hệ học trò làm “khách qua sông” vẫn luôn nhớ tới và biết ơn những “người lái đò” tận tụy năm xưa.
Hai câu chuyện nhỏ tôi kể trên đây chỉ là sự góp nhặt trong số rất nhiều câu chuyện về Mẹ -  một cô giáo làng mộc mạc, giản dị nhưng luôn lan tỏa được sự ấp áp tình người. Giờ đây, sau nhiều năm cống hiến cho nghề “trồng người”, mẹ tôi đã nghỉ hưu và có nhiều thời gian vui vầy bên bầy cháu nhỏ. Mỗi ngày đứng trên bục giảng, tiếp bước người mẹ, người thầy lớn trong cuộc đời, sự nghiệp của mình, tôi luôn tự nhủ phải sống, tu dưỡng và làm việc hết lòng vì đàn em thân yêu. Trong trái tim tôi, mẹ chính là tượng đài bất tử về nhà giáo, nghề giáo.