Con gà gỗ

- Này ông! Có chuyện gì mà chứ hấp ta hấp tấp thế.

- Ôi trời! Tìm ông mãi mà ông lại nhởn nha ở đây, có việc quan trọng nhờ “quân sư” giải nghĩa giúp tôi đây.

- Chuyện gì vậy?

- Hôm vừa rồi tôi về quê thăm ông cụ nhà tôi, hai cha con ngồi trò chuyện với nhau, ông nghiêm nghị kể cho tôi nghe một câu chuyện ngày xưa, tôi nghĩ mãi mà chưa hiểu hết, nên mới tìm ông.

- Chuyện gì thế? Kể lại xem nào.

- Ông cụ kể chuyện về con gà gỗ, đại để là: Xưa có một ông quan thích chơi gà chọi, ông mua được con gà, lúc đầu nó hăng lắm, nghe thấy tiếng gà lạ, là nó gương cổ đáp lại, ông bảo chưa thể đá được. Vài tháng sau trông thấy bóng gà lạ, nó vẫn sục sặc, lồng lộn, ông bảo nó vẫn còn hăng! Chưa được. Vài tháng sau, nó như con gà gỗ, nghe gà lạ, trông thấy gà lạ, nó cứ dửng dưng như không. Lúc đó ông bảo: Được rồi đấy… Từ đó con chọi của ông đá rất hay, nổi tiếng khắp kinh thành. Chuyện chỉ có vậy.

- Ông cụ nhà ông đúng là bậc kẻ sĩ. Tôi cũng chưa hiểu hết ý nghĩa của câu chuyện đâu, nhưng cứ mạnh dạn tạm hiểu như thế này được không.

Ông cụ muốn nhắc nhở các con cháu: Thứ nhất là phải biết kiên trì trong công việc, không nên “ngựa non háu đá”, không vội vàng hấp tấp, có cái nhìn bao quát, có độ chín thì việc mới thành. Thứ hai phải có đủ trí và lực, có đủ bản lĩnh, đứng trước mọi sức mạnh, nguy hiểm không hề nao núng, sợ sệt, mặc cho đối phương dù có dương oai giễu võ thì cũng không hề gì. Thứ ba là không nên cay cú trong cuộc sống kiểu “Con gà tức nhau tiếng gáy”, đó chỉ là cách sống của kẻ tiểu nhân. Sự hung hăng đi liền với thiếu suy nghĩ, thiếu chín chắn, non kém trong xử lý công việc, như thế chỉ có chuốc vạ vào thân… Tôi cũng chỉ mới hiểu được như vậy thôi.

Ừ nhỉ! Ngẫm lại mình cũng thấy nhiều lúc trong cuộc sống mình cũng vội vàng, hấp tấp, thiếu bình tĩnh, chưa thật sự vững vàng trước khó khăn. Để đạt đến mức “đạo” của con người không dễ chút nào. Ông cụ nhà tôi còn nhắc nhở: Cách cư xử của con người trong sách cổ kim đều có cả, chưa biết tức là không đọc, đó là một sai lầm, nhưng biết sai rồi mà vẫn làm thì còn nguy hại hơn nhiều. Văn hóa đọc quan trọng lắm đấy, nó sẽ đem lại cho con người ta nhiều thứ bổ ích cho cuộc sống.