Công nghiệp xanh hướng tới phát triển bền vững

Thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 của Chính phủ, ngày 17-10-2023 tỉnh Bắc Ninh ban hành “Kế hoạch hành động thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”, nêu rõ quan điểm: Tăng trưởng xanh là cơ hội mới trong thu hút đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và chuyển đổi thích ứng với xu hướng đầu tư.

Đây là cơ sở quan trọng để thực hiện phát triển bền vững, dựa trên các kịch bản phát thải nhà kính theo từng giai đoạn hướng tới nền kinh tế trung hòa các-bon trong dài hạn vào năm 2050. Theo đó, trong giai đoạn hiện nay, Bắc Ninh phải phát triển các KCN gắn với chuyển đổi xanh, tăng cường sản xuất sạch hơn, sử  dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên, tăng cường sử dụng các nguồn nguyên liệu có nguồn gốc sinh học và năng lượng tái tạo (điện mặt trời, biomass, cục lưu điện công suất lớn…), áp dụng công nghệ tiên tiến thân thiện với môi trường, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, hướng tới phát triển bền vững, đảm bảo hài hòa lợi ích, kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, trên cơ sở khai thác tốt các lợi thế tiềm năng địa phương và phù hợp với quy hoạch, định hướng phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Bắc Ninh được xác định là một cực tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội cả về quy mô và tốc độ của vùng đồng bằng sông Hồng, thuộc vùng động lực quốc gia. Trên lộ trình gần ba thập kỷ xây dựng, phát triển, Bắc Ninh ghi dấu những thành tựu vượt bậc, qua đó phóng chiếu tầm nhìn vươn tới tương lai bằng những mục tiêu, khát vọng mới: Xây dựng quê hương ngày càng phồn vinh, hạnh phúc, trở thành thủ phủ công nghiệp công nghệ cao, thông minh. Những hoài bão, khát vọng là xuất phát điểm để tư duy hoạch định chiến lược với cách làm sáng tạo đưa Bắc Ninh tiếp tục có những bước tiến vững chắc.
Với định hướng phát triển đón đầu xu thế của thế giới, tức là tạo ra một trung tâm công nghiệp công nghệ có đặc trưng, phát triển Bắc Ninh thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam và châu lục, bên cạnh các chính sách ưu đãi chung theo quy định của Nhà nước về thuế, tiền thuê và sử dụng đất, tỉnh Bắc Ninh cũng ban hành các chính sách hỗ trợ đầu tư đặc thù về pháp lý và xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp; hỗ trợ đào tạo lao động chất lượng cao và sử dụng lao động; hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính nhanh gọn, thuận lợi; khuyến khích doanh nghiệp tư nhân nâng cao trình độ quản trị, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, từng bước tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI…

Vốn đầu tư cho máy móc, thiết bị và công nghệ sản xuất (bao gồm cả chuyển giao công nghệ) của các dự án FDI chiếm khoảng 60% tổng vốn đầu tư đăng ký của dự án.

Các Khu công nghiệp (KCN) tập trung Bắc Ninh đang tạo ra hơn 80% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh; giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu luôn tăng trưởng cao, ổn định (khoảng 90% giá trị xuất nhập khẩu toàn tỉnh). Sự phát triển của các KCN là nhân tố chính đóng góp vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp; thúc đẩy mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, đưa nền kinh tế Bắc Ninh tham gia hội nhập vào nền kinh tế quốc tế.
Hiện nay, Bắc Ninh thực hiện tập trung thu hút các dự án đầu tư theo hướng có chọn lọc, lựa chọn các dự án có vốn đầu tư lớn, công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường, sử dụng lao động chất lượng, và có đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Các KCN Bắc Ninh thu hút được nhiều dự án đầu tư nước ngoài chất lượng cao, hình thành ngành công nghiệp mũi nhọn điện tử, viễn thông, bán dẫn. Đặc biệt, các dự án của Samsung, Amkor, M.C.C… có tác động đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh nói riêng và cả nước nói chung, góp phần phát triển ngành công nghiệp điện tử, bán dẫn của Việt Nam, thúc đẩy sự phát triển công nghiệp hỗ trợ. Các dự án đều sử dụng máy móc, thiết bị thế hệ mới, công nghệ sản xuất tiên tiến, sản xuất các sản phẩm không phát sinh nhiều yếu tố ảnh hưởng đến môi trường. Vốn đầu tư cho máy móc, thiết bị và công nghệ sản xuất (bao gồm cả chuyển giao công nghệ) của các dự án FDI trong giai đoạn này chiếm khoảng 60% tổng vốn đầu tư đăng ký của các dự án. Đây là nhân tố quan trọng thúc đẩy gia tăng hàm lượng giá trị công nghệ trong giá trị của sản phẩm, giảm thiểu các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, từ đó nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp, giá trị kim ngạch xuất khẩu tại Bắc Ninh.
Việc chuyển đổi xanh các KCN nhằm chú trọng giảm mức phát thải từ thấp đến rất thấp, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, tăng cường tái sử dụng chất thải và thúc đẩy cộng sinh công nghiệp, kinh tế tuần hoàn nhằm từng bước chuyển đổi sang mô hình KCN sinh thái đã trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với chiến lược phát triển công nghiệp, đặc biệt tại Bắc Ninh.
Năm 2025, Bắc Ninh tiếp tục đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, xanh, sạch, thân thiện với môi trường; tập trung xây dựng Chương trình chuyển đổi xanh các KCN, cụm công nghiệp; kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư hạ tầng để sớm hoàn chỉnh hạ tầng các KCN tập trung, cụm công nghiệp theo quy hoạch; thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa; chú trọng các hoạt động đối thoại thường kỳ, kịp thời tháo gỡ, xử lý các khó khăn, vướng mắc với cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài tại địa phương.
Có thể khẳng định, chuyển đổi xanh các KCN giúp phát triển công nghiệp ở Bắc Ninh đáp ứng những mục tiêu: Phù hợp với chiến lược tăng trưởng xanh của địa phương; đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp FDI, trong việc lựa chọn địa điểm đầu tư; góp phần vào mục tiêu quốc gia về phát thải carbon bằng không vào năm 2050; theo kịp xu hướng quốc tế về phát triển bền vững và bảo vệ môi trường; thúc đẩy cộng sinh công nghiệp và kinh tế tuần hoàn, tận dụng tối đa nguồn tài nguyên và giảm thiểu chất thải.