Cùng khám phá “Khơi lửa cho đèn” của nhà thơ Nguyễn Minh Tùng

Với 31 bài viết gọn gàng, tập thơ và lời bình “Khơi lửa cho đèn” của nhà giáo Nguyễn Minh Tùng do Nhà xuất bản Hội nhà văn phát hành vào quý III năm 2019 mở ra thế giới nội tâm của thơ và người làm thơ với nhiều cung bậc cảm xúc, những sắc màu cuộc sống đa dạng.

Với tâm nguyện làm người “khơi lửa” đam mê cho những người làm thơ và yêu thơ, nhà giáo Nguyễn Minh Tùng tâm sự: “Ngoài việc làm thơ, tôi rất thích đọc thơ của những người khác, kể cả thơ phong trào, còn thơ hay của các tác giả chuyên nghiệp thì tất nhiên rồi, đọc để ngẫm ngợi rút ra cho mình những bài học bổ ích. Quan niệm thơ thế nào là hay là một phạm trù rất rộng, ngoài ra còn phụ thuộc vào cái “gu” thẩm thấu của từng người, không thể bắt người khác thỏa mãn “cái tôi” của mình được…
… Tôi chọn tập thơ, bài thơ để bình trước là bản thân tôi yêu thích những tập thơ, bài thơ đó, hoàn toàn không phụ thuộc việc ai thích giống tôi. Trong các bài thơ tôi bình có cả các nhà thơ chuyên nghiệp đã thành danh trên thi đàn cũng như các nhà thơ người địa phương, việc làm vừa lòng với tất cả mọi người là không thể…”.
Với quan điểm đó của tác giả người đọc có thể cảm nhận điều đó qua từng bài viết, những bài viết chân thành thể hiện sự “yêu thích” của người bình với những bài thơ, tập thơ và cả những người làm thơ mà tác giả lựa chọn.
Trong những người yêu thơ, yêu nhạc, hẳn là có nhiều người đã từng rung động khi nghe bài hát Cho một ngày sinh: “Thế là chị ơi/Rụng bông hoa gạo/Ơ hay! Trời không nín gió/ Cho ngày chị sinh” nhưng không mấy ai để ý về xuất xứ của ca từ của bài hát. Ca từ của bài hát đó chính là thơ của nhà thơ Đoàn Thị Tảo. Viết về “người đàn bà làm thơ” nhiều nỗi truân chuyên ấy, nhà thơ Nguyễn Minh Tùng đi sâu về khía cạnh “Chữ tình trong đời và thơ Đoàn Thị Tảo”. Bài viết có những nhận xét rất xác đáng: “Với nhà thơ Đoàn Thị Tảo, thơ và đời là một. Chị sống như thế nào thì chị tâm sự như thế ấy, nó giản dị, chân tình và cởi mở như một cuộc chuyện trò cùng những người bạn tri âm, tri kỷ… Chữ tình trong thơ văn chị đa nghĩa, đa chiều lắm, không chỉ tình yêu đôi lứa mà còn là tình thơ, tình đời”.  
Viết về nhà thơ Trịnh Kim Hiền, người có hơn 40 sáng tác thơ gắn bó với vùng quê Bắc Giang, tác giả đã nhìn thấy bản lĩnh dấn thân tận cùng với thơ của ông và có những nhận xét rất tinh tế “Nhiều nhà thơ và bạn thơ gọi ông là thi sĩ của núi rừng bởi thơ của ông nói rất đúng, rất trúng cái hồn trong veo, tĩnh lặng của thiên nhiên nơi núi rừng thôn dã, từ cái nhìn đến cái chạm tay vào hoa trái bốn mùa, rồi giọt nắng giọt mưa, cây rơm, gốc rạ, con cò… Từ lời ru ngọt ngào thao thiết của của mẹ, tiếng điếu cày của cha, áo tơi lưng còng trên cánh đồng chiều… Tất cả đi vào hồn ông rồi từ đó đi vào trang thơ” .                                                                                                                                               
Cách nhìn nhận tinh tế, chân tình với thơ và người làm thơ như thế, trong cuốn Khơi lửa cho đèn, nhà thơ Nguyễn Minh Tùng lựa chọn và viết cảm nhận thơ của nhiều tác giả khác nhau, có tác giả đã nổi tiếng với những bài thơ được đông đảo người biết đến, nhưng cũng có nhiều tác giả thầm lặng trong hành trình thơ ca của riêng mình với những góc khuất, những nỗi niềm ẩn ức lắng sâu. Mỗi tác phẩm thơ, mỗi tác giả mỗi vẻ, nhưng tất cả đều hướng tới giá trị thẩm mỹ chân chính của thơ ca trong đời sống tinh thần của mọi người. Dường như trong thế giới thơ ca ấy, những tiếng lòng của nữ sĩ có nhiều tâm tư ẩn khuất, nên trong tập thơ và lời bình này, nhà thơ Nguyễn Minh Tùng chọn khá nhiều bài viết của các nữ sĩ để bình. Đó là các chị Đoàn Thị Tảo, Chử Thu Hằng, Nguyễn Thị Mai, Nguyễn Thanh Trà, Hoàng Thị Hương, Nguyễn Ngân…
Cách chọn, cách bình nghiêm cẩn, trang trọng, thể hiện sự tôn trọng với thơ và người làm thơ, tập Khơi lửa cho đèn của nhà thơ Nguyễn Minh Tùng đã hướng người đọc đến những giá trị tốt đẹp mà thơ ca mang lại cho đời sống tinh thần của mọi người. Dù đã rất cẩn trọng nhưng ấn phẩm vẫn còn một vài thiếu sót đáng tiếc. Đó là một số bài viết trình bày phông chữ chưa phù hợp, ví như với phần trích dẫn thơ với lời viết của tác giả cùng một kiểu chữ và không ngắt xuống dòng khiến người đọc khó phân biết phần thơ và lời bình. Lỗi này thuộc về người biên tập và người trình bày văn bản.