Dân số Bắc Ninh -Thực trạng và giải pháp

Dân số và phát triển là vấn đề quan điểm của toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Việt Nam đã xác định công tác dân số là một bộ phận quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, là một trong những yếu tố cơ bản để nâng cao chất lượng cuộc sống của từng người dân, từng gia đình và toàn xã hội, góp phần quyết định thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

 Trên cơ sở nhận thức vị trí, tầm quan trọng của công tác dân số, trong thời gian qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác Dân số-KHHGĐ đạt được mục tiêu đề ra: Hàng năm duy trì được mức giảm sinh bình quân 0,4%o; Tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên giảm từ 1,21% năm 2001 xuống 1,05% năm 2005. Tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại tăng từ 71,9% lên 75,5%. Kết quả bình quân mỗi năm toàn tỉnh có từ 1 đến 2 huyện giảm số người sinh con lần 3 trở lên trên 20%; một phường không có người sinh con thứ 3 trở lên; có 37 xã, phường, thị trấn giảm từ 30-50% số người sinh con thứ 3 trở lên; 597 thôn, xóm, địa bàn, 764 cơ quan đơn vị không có người sinh con thứ 3 trở lên. Bình quân số con của mỗi cặp vợ chồng là 2,13 con năm 1999.

Kết quả công tác Dân số-KHHGĐ đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói, giảm nghèo và nâng cao mức sống của nhân dân.

Tuy nhiên những năm gần đây, đặc biệt từ năm 2003 đến nay kết quả công tác Dân số - KHHGĐ dừng lại và giảm sút. Cụ thể năm 2004  tỷ suất sinh tăng 1,4% so với năm trước. Năm 2007 và 6 tháng đầu năm 2008, tỷ lệ sinh và tỷ lệ sinh con lần 3 trở lên tăng đột biến. Cụ thể năm 2007, tỷ suất sinh tăng 0,9%o, tỷ lệ sinh con lần 3 trở lên tăng 1,3%. 6 tháng đầu năm 2008, tỷ suất sinh tăng 1,6%o, tỷ lệ sinh con lần 3 trở lên tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời có dấu hiệu mất cân bằng giới tính khi sinh  (128 trẻ nam trên 100 trẻ nữ). Tình trạng cán bộ, đảng viên sinh con lần 3 trở lên tăng gây tác động tiêu cực đến phong trào nhân dân thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ, từ đó làm chậm lại thời gian đạt mức sinh thay thế (trung bình mỗi cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ có 2 con).  Nguyên nhân cơ bản nhất của tình trạng này là do chúng ta chủ quan, tự thỏa mãn với kết quả đã đạt được, buông lỏng quản lý, tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác dân số không ổn định, cơ chế quản lý chậm đổi mới, việc ban hành một số chế độ chính sách thiếu chặt chẽ, công tác truyền thông vận động quần chúng chưa đổi mới, đầu tư kinh phí cho công tác dân số giảm dần…

Để thực hiện mục tiêu mà chiến lược dân số tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2001-2010: Thực hiện mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1 hoặc 2 con, tiếp tục giảm tỷ lệ sinh con lần 3 trở lên, tiến tới ổn định quy mô dân số ở mức hợp lý để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Nâng cao chất lượng dân số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong năm 2008 và những năm tiếp theo, toàn bộ hệ thống làm công tác Dân số-KHHGĐ cần  nỗ lực phấn đấu, khắc phục khó khăn, vượt qua các thách thức tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ và giải pháp sau:

Một là: Tiếp tục quán triệt sâu sắc nội dung tinh thần Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị và Chương trình hành động số 81 ngày 27-5-2005 của Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện chính sách Dân số-KHHGĐ. Trên cơ sở đó tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, không một tổ chức nào đứng ngoài cuộc đồng thời các đồng chí lãnh đạo chủ chốt ở các cấp phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, theo dõi, đánh giá tìm ra nguyên nhân thiếu sót để khắc phục. Các chủ trương chính sách về dân số phải được cụ thể hóa vào các Nghị quyết của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các chỉ tiêu về dân số cần được lồng ghép vào việc hoạch định chính sách và lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ở các cấp, các ngành và các địa phương.

Hai là: Kiện toàn củng cố hệ thống tổ chức bộ máy làm công tác Dân số-KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở theo hướng cải cách hành chính và tăng cường hiệu lực, hiệu quả. Đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ chuyên trách xã, phường và cộng tác viên ở thôn, xóm.

Ba là: Triển khai đồng bộ và có hiệu quả các giải pháp về truyền thông giáo dục, dich vu seo vụ SKSS/KHHGĐ, tăng cường chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ SKSS/KHHGĐ đến địa bàn có mức sinh và sinh con lần 3 trở lên cao, có dấu hiệu mất cân bằng giới tính khi sinh. Xây dựng và thực hiện các chính sách khuyến khích, thúc đẩy phong trào tự nguyện thực hiện mục tiêu chính sách dân số trong nhân dân.

Bốn là: Đáp ứng tốt nhu cầu KHHGĐ của khách hàng, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc SKSS, SKSS vị thành niên và thanh niên, tăng cường tiếp thị xã hội phương tiện tránh thai, chú trọng cung ứng biện pháp tránh thai dựa vào cộng đồng.

Năm là: Xã hội hóa các hoạt động Dân số-KHHGĐ, huy động toàn xã hội tham gia công tác này trên cơ sở phân cấp, phân nhiệm rõ ràng và phát huy được thế mạnh của từng ngành, đoàn thể và các lực lượng tham gia công tác dân số theo chương trình kế hoạch thống nhất.

Sáu là: Phải tranh thủ được sự đầu tư và tài trợ của tổ chức Quốc tế và Trung ương. Đồng thời huy động sự đóng góp tài chính từ nhiều nguồn và đầu tư thỏa đáng cho công tác Dân số - KHHGĐ. Tất cả các nguồn kinh phí phải được sử dụng một cách hiệu quả.

Bảy là: Thực hiện tốt chế độ thống kê báo cáo về dân số, tham gia vào hệ thống thông tin dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo đảm thu thập thông tin chính xác, kịp thời phân tích, đánh giá để đưa ra những dự báo về quy mô, chất lượng, cơ cấu dân số của tỉnh.

Công tác Dân số-KHHGĐ là một nhiệm vụ hết sức khó khăn. Để có thể đạt được thành công vững chắc trong lĩnh vực này, đòi hỏi sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền, sự tham gia của toàn xã hội; sự đúng đắn, thích hợp của chiến lược và chính sách dân số; vào trình độ, trách nhiệm và sự năng động của bộ máy làm công tác dân số; mức độ đầu tư kinh phí, vật chất… Đó cũng là con đường đi đến thành công của chương trình Dân số-KHHGĐ.

N.P.T