Ghi nhận 10 năm công tác dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em

Xác định đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực có chất lượng, góp phần phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH của tỉnh, những năm qua, Bắc Ninh có nhiều hành động thiết thực nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ của nhân dân.

Để cải thiện tầm vóc, trí tuệ cho trẻ em cần sự quan tâm của gia đình và toàn xã hội.

Giai đoạn 2011-2020 với những thành quả ấn tượng của Bắc Ninh trong nỗ lực hoàn thành các mục tiêu của Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng, cũng là một sự khẳng định về quyết tâm nâng cao thể trạng, sức khoẻ, tầm vóc Việt, trong đó đáng chú ý là những kết quả nổi bật trong công tác dinh dưỡng ở bà mẹ và trẻ em.

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 226/QĐ-TTg ngày 22-2-2012 về việc phê duyệt Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2011-2020, Sở Y tế đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2011-2020. Tiếp sau đó, các Kế hoạch hành động được xây dựng theo các chặng cũng được ban hành, hệ thống dinh dưỡng từ cấp tỉnh đến cơ sở được củng cố nhằm bảo đảm tính ổn định lâu dài. Qua 10 năm triển khai, công tác tư vấn, truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về dinh dưỡng hợp lý trên địa bàn tỉnh ngày càng đa dạng, phong phú hơn cả về hình thức và nội dung. Tại các cơ sở y tế và cộng đồng, công tác truyền thông trực tiếp tác động đến các đối tượng, đặc biệt là nữ thanh niên, phụ nữ có thai và nuôi con nhỏ, nuôi trẻ ốm về thực hành dinh dưỡng hợp lý, bảo đảm vi chất dinh dưỡng, phòng chống suy dinh dưỡng thấp còi, khống chế thừa cân - béo phì và các bệnh mạn tính không lây liên quan đến dinh dưỡng. Chuyên trách phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em được triển khai ở cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã, 100% các xã có cán bộ chuyên trách dinh dưỡng và cộng tác viên dinh dưỡng đã bao phủ tới tận thôn/xóm.
Nỗ lực giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em và bà mẹ được triển khai hiệu quả với sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Y tế và các cấp, các ngành thông qua việc triển khai các hoạt động như: Chăm sóc trẻ em tại hộ gia đình, giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho các bà mẹ và những người chăm sóc trẻ, giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho phụ nữ sắp đến tuổi kết hôn nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng thực hành chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ, đặc biệt là chăm sóc trẻ em dưới 2 tuổi. Việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng của bà mẹ, nâng cao chất lượng các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, giải quyết tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, huấn luyện kỹ năng dinh dưỡng cho người mẹ, tìm giải pháp giảm gánh nặng lao động nữ, triển khai thực hiện tốt các chính sách bảo vệ bà mẹ… được thực hiện bằng việc chăm sóc sinh dưỡng hợp lý cho bà mẹ trước, trong và sau sinh; thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và ăn bổ sung hợp lý cho trẻ dưới 2 tuổi.
Tại các cơ sở y tế đã tổ chức quản lý các chương trình phòng, chống các bệnh mãn tính liên quan đến dinh dưỡng như: Béo phì, tim mạch, tiểu đường và một số bệnh ung thư… Các ngành liên quan tiếp tục thực hiện giáo dục dinh dưỡng và thể chất trong hệ thống trường học (từ mầm non đến tiểu học), xây dựng và triển khai chương trình dinh dưỡng học đường (từng bước thực hiện thực đơn tiết chế dinh dưỡng và sữa học đường cho lứa tuổi mầm non và tiểu học).
Công tác giám sát tình trạng dinh dưỡng của trẻ được duy trì thường xuyên tại tuyến y tế cơ sở. Những năm qua, hơn 98% trẻ em dưới 2 tuổi được theo dõi cân nặng 1 quý/lần, được theo dõi biểu đồ tăng trưởng để theo dõi tại nhà, tại các thôn do cộng tác viên quản lý; 98% trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng được theo dõi cân nặng hàng tháng, thực hiện tư vấn dinh dưỡng đối với các bà mẹ và người nuôi dưỡng trẻ; 98% trẻ em dưới 5 tuổi được cân vào tháng 6 hàng năm, đánh giá tỷ lệ suy dinh dưỡng tại các xã, phường, thị trấn. Định kỳ hàng năm, cơ quan chuyên môn tổ chức điều tra, đánh giá tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em điều tra cụm ngẫu nhiên theo chỉ đạo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Theo kết quả điều tra 30 cụm của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân theo tuổi ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm, từ 28,7% năm 2011 xuống còn 24,4% năm 2018; tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi theo tuổi ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm từ 13,5% năm 2011 xuống còn 10,2% năm 2018. Tỷ lệ béo phì ở trẻ em dưới 5 tuổi từ 3,8% (năm 2015) đã giảm còn 3,7% (năm 2018)…
Mặc dù đạt được những kết quả quan trọng, song để hướng tới mục tiêu đến năm 2030 duy trì và nâng cao kết quả đã đạt được, phấn đấu giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể thấp còi xuống dưới 20%, suy dinh dưỡng trẻ em thể nhẹ cân dưới 9%, tầm vóc người trưởng thành trên địa bàn tỉnh được cải thiện rõ rệt… ngoài những giải pháp về chính sách, nguồn lực, tài chính cần đặc biệt quan tâm đến nhóm giải pháp về truyền thông vận động và thông tin giáo dục dinh dưỡng. Bởi chỉ khi công tác truyền thông vận động, nâng cao kiến thức, nhận thức về tầm quan trọng của công tác dinh dưỡng đối với sự phát triển toàn diện về tầm vóc, thể chất và trí tuệ của thế hệ tương lai được thúc đẩy mạnh mẽ, vấn đề này mới được đầu tư, thực hiện nghiêm túc, toàn diện.