Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Kinh Bắc - Bắc Ninh

Bản sắc văn hóa Bắc Ninh được kết tinh, ngưng đọng qua hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đồ sộ, là vẻ đẹp lấp lánh với những giá trị trường tồn chảy mãi trong hàng trăm làn điệu Dân ca Quan họ Bắc Ninh; trong đa dạng loại hình diễn xướng dân gian, truyền thuyết, thơ ca, hò vè; trong những sản phẩm làng nghề độc đáo. Và đặc biệt là trong nếp ăn ở, tư duy, lối sống, trong mối quan hệ quảng giao của người Bắc Ninh với thiên hạ… là “mã định danh”, là “thẻ căn cước” của vùng đất Bắc Ninh.

Trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng, Bắc Ninh bước vào giai đoạn phát triển ở tầm cao mới, hơn bao giờ hết, những giá trị văn hóa, phẩm chất tốt đẹp của con người Bắc Ninh cần phải được phát huy cao độ để tiếp tục xây dựng một Bắc Ninh hiện đại, giàu bản sắc và vững vàng trong giai đoạn phát triển, hội nhập.
Xuất phát từ tiềm năng và sức mạnh to lớn của bản sắc văn hóa và những phẩm chất tốt đẹp của con người Bắc Ninh - Kinh Bắc trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XX xác định: “Xây dựng văn hóa và con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, thực sự trở thành nguồn lực, động lực cho phát triển bền vững”. Ngày 24-1-2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về thăm Bắc Ninh đã phát biểu: “Tôi rất mong quê hương Bắc Ninh chúng ta tiếp tục phát huy sao cho mỗi khi nhắc đến Bắc Ninh là nhắc đến một vùng quê giàu đẹp, văn minh, thanh lịch; người Bắc Ninh hào hoa, tài giỏi, sống có nghĩa, có tình, mang đậm bản sắc của “người Kinh Bắc”; cán bộ, đảng viên càng phải hết lòng, hết sức tận tâm, tận lực vì nước, vì dân”.
Nhằm cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển văn hóa, ngày 28-9-2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XX ban hành Nghị quyết số 71-TU/NQ về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”. Việc tập trung trí tuệ để triển khai thực hiện Nghị quyết thông qua Hội nghị Văn hóa tỉnh Bắc Ninh không chỉ là sự vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng mà còn thể hiện sự nhìn nhận thấu đáo, nhạy bén tiềm năng, lợi thế, đồng thời thể hiện quyết tâm chính trị cao của tỉnh Bắc Ninh sau 25 năm tái lập. Hội nghị mang tính chiến lược sẽ là diễn đàn quan trọng, xác định giải pháp thiết thực, phù hợp cho những vấn đề của xây dựng và phát triển văn hoá, con người Bắc Ninh trong giai đoạn mới. Qua đó, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, làm cho văn hóa thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội để các giá trị văn hóa trở thành nền tảng tinh thần bền vững của xã hội.
Trong một thế giới ngày càng biến đổi nhanh chóng, phức tạp thì nguồn lực nội sinh tạo thành động lực lớn nhất cho sự phát triển bền vững vẫn là những giá trị của bản sắc văn hóa và con người. Cùng với việc chủ động, tăng cường đối thoại, giao lưu với các nền văn hóa, các cấp ủy đảng, chính quyền, cộng đồng dân cư và mỗi người dân Bắc Ninh cần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Bắc Ninh trong đời sống đương đại, không ngừng “gạn đục khơi trong”, phát huy giá trị tinh hoa văn hóa truyền thống của vùng đất “mỹ tục khả phong”, “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống lịch sử, khoa bảng, văn hiến và cách mạng, loại bỏ những lạc hậu để tạo “dư địa” tiếp thu các giá trị văn hóa mới của nhân loại, làm giàu hơn, phong phú hơn kho tàng văn hóa quê hương.