Gửi tình yêu quê hương qua những trang thơ

Nghiêm khắc, chỉn chu trong công việc nhưng lại tràn đầy cảm xúc và thi vị trong những vần thơ… Đó là nhận xét mà nhiều người dành cho tác giả Dương Đình Chiến (nhà thơ Giáp Đình Chiến), Hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh. Yêu thích thi ca, văn học từ nhỏ, tình yêu ấy đã thôi thúc tác giả sáng tác nên những tác phẩm ý nghĩa ca ngợi về quê hương, đất nước, cha mẹ sinh thành, tình yêu lứa đôi, về nhân tình thế thái...

Nhà thơ Giáp Đình Chiến (đứng) giới thiệu cuốn sách “Làng Đông Dương xưa và nay” với những độc giả của quê hương.

Nghiêm khắc, chỉn chu trong công việc nhưng lại tràn đầy cảm xúc và thi vị trong những vần thơ… Đó là nhận xét mà nhiều người dành cho tác giả Dương Đình Chiến (nhà thơ Giáp Đình Chiến), Hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh. Yêu thích thi ca, văn học từ nhỏ, tình yêu ấy đã thôi thúc tác giả sáng tác nên những tác phẩm ý nghĩa ca ngợi về quê hương, đất nước, cha mẹ sinh thành, tình yêu lứa đôi, về nhân tình thế thái...
Sinh năm 1954, tại Khu Đông Dương, phường Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh. Từng công tác tại thành phố Bắc Ninh và sau này làm Vụ trưởng Ban Nội chính Trung ương, tác giả Giáp Đình Chiến đến với thơ một cách vô cùng tự nhiên. Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã dành tình yêu và sự đam mê của mình cho những áng văn chương và thơ ca. Và cũng chính nhờ những mẩu thơ nhỏ sáng tác tặng các bạn cùng lớp hay những dòng cảm xúc viết trong trang lưu bút học trò từ thuở cắp sách tới trường, đã giúp ông luôn theo đuổi với niềm đam mê văn chương và thơ ca thi phú của mình. Khoảng thời gian công tác tại Bắc Ninh, trong cuộc họp bàn về việc thành lập các khu phố của thành phố, Giáp Đình Chiến có chút gì đó đau đáu, luyến tiếc về tên gọi “làng” thân thuộc. Bài thơ “Thành phố miền Quan họ” được ông sáng tác ngay sau đó, thể hiện sự hoài niệm, sự khắc khoải và cả niềm tự hào về những nét đẹp di tích, văn hóa mà người dân nơi đây bao đời gìn giữ. Ấn tượng với bài thơ, nhạc sĩ Nguyễn Cường ngỏ ý muốn phổ nhạc thành bài hát. Và thật bất ngờ, tác phẩm đó được ca sĩ Vương Dung thể hiện tại chương trình Sao Mai năm 2015, đã giúp ca sĩ này đạt giải Quán quân năm đó. Đây cũng là ca khúc được nhiều ca sĩ nổi tiếng thể hiện tại các chương trình âm nhạc trên miền quê Quan họ.
Sau quãng thời gian dài gần 40 năm gắn bó với công việc ở nhiều cương vị, vai trò khác nhau. Khi nghỉ hưu, trở thành hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, Giáp Đình Chiến mới có nhiều thời gian dành cho thơ ca hơn. Năm 2015, ông xuất bản tập thơ đầu tay có tên “Chiều nghiêng mái phố”. Trong đó, có nhiều tác phẩm như: Núi Dạm, Thành cổ, chùa Hàm, Giữa Điện Biên nghe em hát câu Quan họ, Bà Chúa kho, U tôi, Hoài niệm, Đám mây, Đâu còn giấc mơ hoa…mang nhiều hình ảnh của quê hương, lại chất chứa niềm riêng là sự nhớ nhung, yêu thương và tự hào với mảnh đất mình sinh ra. Đáng nói, khá nhiều tác phẩm trong số đó được nhiều nhạc sĩ nổi tiếng chọn phổ nhạc như: Thành phố miền Quan họ (nhạc Nguyễn Cường), Giữa Điện Biên nghe em hát câu Quan họ (nhạc Lê Minh), Chiều chưa em,  Đâu còn giấc mơ hoa (Ngô Quốc Tính)…
Với tác giả Giáp Đình Chiến, đề tài về quê hương, từ xưa đến nay, luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho các thi nhân say đắm, tức cảnh sinh tình và vẫy bút đề thơ.  Sinh thời, nhà thơ Hoàng Cầm khi đọc thơ của Giáp Đình Chiến từng nhận xét: Thơ Giáp Đình Chiến là gợi cảm, khiến người đọc phải suy ngẫm và rồi tự rút ra kết luận về một vấn đề, thường mang tính triết luận về nhân sinh. Song trong mỗi câu thơ vẫn phảng phất như có nhạc điệu và vẫn hồn nhiên như nắng gió, như ánh trăng và cứ dàn trải lên những thân phận con người ở cuộc đời này.
Ngoài sáng tác thơ, Giáp Đình Chiến cũng thể hiện khả năng sáng tác qua nhiều tác phẩm như: tự truyện, truyện ngắn “Thằng câm” và viết sách khảo cứu về Làng Đông Dương xưa và nay… Trong đó, tập sách khảo cứu về Làng Đông Dương xưa và nay được coi là một cuốn tư liệu quý được ông nghiên cứu, tìm hiểu từ nhiều nguồn tư liệu phong phú và thực hiện trong 6 năm từ năm 2016 đến năm 2022.
Làng Đông Dương thuộc phường Nam Sơn (thành phố Bắc Ninh) là một ngôi làng có lịch sử phát triển hàng nghìn năm. Cuốn sách “Làng Đông Dương xưa và nay” có 3 chương: Chương 1 khái quát lịch sử làng Đông Dương, vị trí của làng, các di tích lịch sử, tổ chức xã hội thời phong kiến làng; Chương 2 bao quát các nghề truyền thống của nhân dân trong làng, đời sống văn hóa dân gian, phong tục tập quán, sinh hoạt, trò chơi dân gian và những giai thoại về làng; Chương 3 là giai đoạn làng Đông Dương bị ảnh hưởng của chiến tranh và thiên tai, người dân tham gia các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ thời kỳ phong kiến đến cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ…bảo vệ quê hương. Là người con của làng, từ tấm lòng mình, tác phẩm “làng Đông Dương xưa và nay” của tác giả Giáp Đình Chiến như một lời tri ân của ông dành cho mảnh đất đã sinh ra và nuôi dưỡng ông. Bởi vậy mà cuốn sách này không đơn thuần đề cập những yếu tố lịch sử của làng mà mong muốn từ góc nhìn văn hóa trong suốt chiều dài đã qua để thấy được bản lĩnh con người của làng trong thăng trầm, loạn lạc. Để thấy tinh thần bền bỉ, sự vật lộn với thiên nhiên nhưng vẫn tạo dựng được phong cách lối sống văn hóa của con người nơi đây. Những điều được ghi lại vừa để lưu trữ vừa để nhắc nhớ thế hệ sau nối tiếp và xây dựng trên nền móng ông cha tạo dựng.
Đọc những tác phẩm của Giáp Đình Chiến, bạn đọc sẽ dễ dàng nhận ra được những nét thân thuộc, gần gũi của bao làng quê Việt. Hiện lên qua những trang thơ là hình ảnh dòng sông lấp lánh nắng, con đê làng vấn vít sợi rơm thơm, những xóm thôn yên bình với bao lề thói nâng niu, níu giữ hồn người. Không chỉ dành tình cảm cho quê hương - nơi chôn nhau cắt rốn của mình, nhiều tác phẩm của ông còn viết về những miền đất mà tác giả đã đi qua với bao kỷ niệm vui buồn cùng những suy tư về thời cuộc. Với lối viết hiện đại, độc đáo, hàm súc đa nghĩa và mang ấn tượng mạnh nhất là với bạn đọc đứng tuổi, tác giả Giáp Đình Chiến vẫn đang ngày ngày chắt chiu, gạn lọc gửi tâm tình vào những trang thơ của mình để nói nên tình yêu, niềm tự hào, cảm mến và cả nỗi lòng của mình với quê hương.