Hiểm họa cháy, nổ từ phế liệu

Thu mua phế liệu là một trong những hình thức kinh doanh góp phần làm sạch môi trường, tiết kiệm nguồn tài nguyên. Tuy nhiên, hiện nay nhiều điểm thu mua phế liệu tự phát, không tuân thủ các quy định về kinh doanh, môi trường, phòng, chống cháy, nổ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe các hộ dân xung quanh và gây nhiều hệ lụy.

Thu mua phế liệu là nghề đã có từ lâu. Thực tế, chúng ta không phủ nhận vai trò quan trọng của nó trong việc thu gom, phân loại một lượng lớn phế liệu trong khu dân cư, giải quyết việc làm, thu nhập cho nhiều lao động. Phần lớn các cơ sở thu mua phế liệu đều của tư nhân, kinh doanh nhỏ lẻ, nằm xen kẽ trong các khu dân cư và hoạt động tự phát. Phế liệu được thu mua từ nhiều nguồn khác nhau với nhiều chủng loại như: Giấy, nylon, sắt, thép, nhựa, tủ lạnh, ti vi, máy giặt, bình ga… đã qua sử dụng.

Lực lượng Cảnh sát PCCC cứu chữa đám cháy phế liệu xảy ra ngày 7-11-2019 tại thôn Đông Yên, xã Đông Phong, huyện Yên Phong.

Cơ sở thu, mua phế liệu thường kết hợp với nhà ở. Chủ cơ sở không nắm vững kiến thức PCCC và thường đốt nhang, đặt bếp nấu ăn ngay cạnh những chất dễ cháy. Trong khi đó, các cơ sở thường không trang bị đầy đủ phương tiện PCCC; không xây tường ngăn cháy và cháy lan; không có bể nước chữa cháy; hệ thống đường dây dẫn điện cũ, đấu nối sơ sài dễ xảy ra chập gây cháy; vật dụng dễ cháy nhiều loại và chất chồng lên nhau, có khi chứa cả chất nguy hiểm cháy, nổ như vỏ đạn, bình gas… là mối đe dọa tới những người xung quanh cũng như chính bản thân.
Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh từng xảy ra những vụ cháy, nổ ở cơ sở thu mua phế liệu gây hậu quả rất nhiêm trọng. Điển hình là vụ nổ đầu đạn sáng ngày 3-1-2018 tại nhà của Nguyễn Văn Tiến ở thôn Quan Độ, xã Văn Môn, huyện Yên Phong làm 2 người chết, 10 người bị thương; vụ cháy 2 cơ sở thu mua phế liệu tại thôn Đông Yên, xã Đông Phong, huyện Yên Phong ngày 7-11-2019 tuy không có người bị thương vong nhưng gây nhiều ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, giao thông, kinh tế.
Nhằm bảo đảm an toàn cháy, nổ, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH (Công an tỉnh) khuyến cáo các chủ cơ sở thu mua phế liệu:
1. Cần quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng nhà xưởng, kho, bãi đáp ứng yêu cầu an toàn về PCCC. Trong đó bố trí hệ thống kỹ thuật an toàn, có tường ngăn cháy, bảo đảm khoảng cách ngăn cháy lan. Tích cực tìm hiểu kiến thức, nghiên cứu quy định của pháp luật về PCCC; trang bị phương tiện PCCC tại chỗ và định kỳ bảo dưỡng các phương tiện PCCC.
2. Xây dựng cơ sở tại khu vực rộng, thoáng khí, tránh ở gần các cơ sở sản xuất lương thực, thực phẩm, bệnh viện, các khu dân cư đông đúc, các trại chăn nuôi.
3. Phân loại, sắp xếp phế liệu thành từng lô, mỗi lô cách nhau 1,2 m và cách tường 0,5m; cách trần và cách đèn 0,5m; có biện pháp bảo quản tốt đối với các loại phế liệu nguy hiểm như vỏ bình gas cũ, thùng chứa hóa chất, phế liệu chiến tranh…
4. Lắp thiết bị bảo vệ (cầu chì, rơ le, Aptomat…) cho hệ thống điện và từng thiết bị điện tiêu thụ điện công suất lớn.
5. Không bố trí phế liệu, vật dụng, phương tiện cản trở đường, lối, cửa thoát nạn đặc biệt là trước cửa ra vào.
6. Kho, bãi và các điểm thu mua phải có người thường trực 24/24 giờ, tổ chức bảo vệ, tuần tra canh gác ban đêm để kịp thời phát hiện và chữa cháy tại chỗ.
7. Phế liệu dễ cháy tuyệt đối không để gần nơi thờ cúng, khu vực bếp. Khi đốt nến, thắp hương phải có người trông coi.
8. Lắp đặt dây dẫn điện và thiết bị điện theo đúng tiêu chuẩn, dây dẫn phải luồn trong ống bảo vệ.
9. Tắt các thiết bị điện không cần thiết và kiểm tra kỹ nơi đun nấu, nơi thờ cúng trước khi ra ngoài cũng như trước khi đi ngủ.
10. Tổ chức tuyên truyền kiến thức về PCCC đến toàn thể nhân viên của cơ sở, thành viên trong gia đình; tổ chức huấn luyện kỹ năng chữa cháy cơ bản, kỹ năng thoát nạn khi có cháy, nổ xảy ra.
11. Không hút thuốc hoặc không đem vào nơi làm việc các vật dụng dễ cháy.
12. Không hàn cắt kim loại dưới mọi hình thức, đốt dây dẫn điện để lấy lõi đồng.
13. Kho, bãi phế liệu phải có mái che tránh mưa, nắng…
14. Bố trí ít nhất 2 cửa đi thoát nạn, cửa thoát nạn mở ra phía ngoài nhà và không khóa, chèn, chặn cửa thoát nạn trong quá trình hoạt động.
15. Đối với cơ sở vừa là nơi ở, vừa là nơi kinh doanh phế liệu cần trang bị đèn chiếu sáng sự cố, bảng chỉ dẫn thoát nạn; các đèn chiếu sáng phải có thiết bị bảo vệ tránh tia lửa điện rơi vào vật liệu gây cháy; cầu dao, bảng điện phải đặt bên ngoài kho hàng và được ốp bảo vệ bằng vật liệu không cháy.
Thực hiện tốt công tác đảm bảo an toàn PCCC tại các cơ sở phế liệu nhằm phòng ngừa tốt cháy, nổ xảy ra, cũng là bảo vệ sức khỏe, tính mạng, tài sản của mình và của cộng đồng xã hội là góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.