Hiệu quả xét nghiệm tải lượng virus trong điều trị người nhiễm HIV

Trong nhiều năm qua, với sự tiến bộ của y học và sự quan tâm của toàn xã hội đối với bệnh nhân HIV/AIDS, công tác chẩn đoán và điều trị bằng thuốc kháng virus ARV đã được tăng cường, giúp cho người bệnh có sức khỏe ổn định và hòa nhập tốt với cộng đồng. Mới đây, việc triển khai xét nghiệm tải lượng virus cho người nhiễm HIV cùng với công bố khoa học K = K đã đem lại những tín hiệu vui cho người nhiễm HIV.

Bệnh nhân Lê Thị P. phát hiện nhiễm HIV và điều trị đã được 6 năm. Nhờ tuân thủ tốt chỉ định của bác sĩ nên sức khỏe của bà đã cải thiện hơn rất nhiều. Định kì hàng tháng bà đến phòng khám quản lí ngoại trú bệnh nhân HIV đặt tại khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh để khám và lĩnh thuốc kháng virus ARV uống hàng ngày tại nhà. Còn chị Hoàng Thị L. phát hiện nhiễm HIV từ năm 2005 khi mang thai đứa con đầu lòng. Sau 4 năm sống chung với HIV, cuộc sống của 2 mẹ con gần như bế tắc, năm 2009, chị được biết thông tin và tiếp cận, sử dụng thuốc kháng virus ARV. Cũng nhờ tuân thủ tốt mà chị sinh tiếp 2 đứa con sau đều hoàn toàn khỏe mạnh, không bị lây nhiễm HIV từ mẹ. Đến nay, nghe bác sĩ thông báo những bệnh nhân có HIV như chị được lấy máu xét nghiệm tải lượng HIV với những ưu điểm vượt trội nên chị rất mừng.
Bác sĩ Nguyễn Văn Dũng, Trưởng khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết, tế bào CD4 là khả năng miễn dịch của bệnh nhân có HIV trong quá trình điều trị, nếu điều trị tốt thì tế bào CD4 sẽ tăng dần, đồng nghĩa bệnh nhân khỏe dần. Tuy nhiên, chỉ số này không đánh giá được virus trong máu ở mức độ nào. Còn với đo tải lượng virus, kết quả sẽ cho thấy virus HIV trong máu bệnh nhân còn hay hết, nếu còn thì ở mức độ nào từ đó giúp cho việc điều trị của bệnh nhân. Chỉ số này đánh giá trực tiếp chứ không gián tiếp như tế bào CD4. Ngoài ra, khi chỉ số tải lượng virus HIV mà xuống dưới ngưỡng thì điều này cũng đồng nghĩa với khả năng lây lan của bệnh nhân trong cộng đồng sẽ giảm đi gần như bằng 0.
Xét nghiệm tải lượng HIV là tiêu chuẩn vàng để theo dõi đáp ứng điều trị bằng thuốc ARV cũng như đánh giá thất bại điều trị, có biện pháp can thiệp sớm để giảm nguy cơ mắc các nhiễm trùng cơ hội; cung cấp các hỗ trợ tuân thủ điều trị kịp thời cho người bệnh có tải lượng HIV trên ngưỡng ức chế; giúp lựa chọn thời gian mang thai tối ưu và phác đồ điều trị để giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con… Mới đây, khoa học đã chứng minh nếu xét nghiệm tải lượng virus đạt dưới ngưỡng phát hiện, tức là chỉ số xét nghiệm đạt dưới 200 bản sao/ml máu thì khả năng lây nhiễm HIV qua đường tình dục là bằng không. Hay còn gọi là K=K, nghĩa là không phát hiện=không lây nhiễm.
Hiện nay, việc xét nghiệm tải lượng virus HIV cho người bệnh vẫn được Dự án Quỹ toàn cầu phòng chống HIV/AIDS hỗ trợ. Tuy nhiên, sang năm 2019 khi Dự án cắt các nguồn hỗ trợ, việc thanh toán các chi phí xét nghiệm này sẽ được BHYT thanh toán 100% cho đối tượng nhiễm HIV. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh là đơn vị duy nhất trong toàn tỉnh có hệ thống máy đo tải lượng virus Realtime PCR hiện đại bậc nhất sẽ thực hiện xét nghiệm này. “Để sẵn sàng đưa vào triển khai kĩ thuật xét nghiệm tải lượng virus HIV vào năm 2019, Trung tâm đã cử cán bộ đi học, đầu tư thêm các trang thiết bị kèm theo và chỉ chờ chuyển giao quỹ bảo hiểm thì trung tâm sẽ sẵn sàng đáp ứng xét nghiệm này cho các đối tượng nhiễm HIV trên địa bàn” - Bác sĩ Nguyễn Khắc Từ, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết.
Xét nghiệm tải lượng virus HIV là một bước tiến mới trong điều trị cho người nhiễm HIV. Cũng nhờ có nó, khi người bệnh được tư vấn điều trị tốt, tải lượng virus ở dưới ngưỡng phát hiện sẽ góp phần giảm kì thị và phân biệt đối xử cho người có H. Không phát hiện virus đồng nghĩa với không lây truyền cho bạn tình; đồng nghĩa với việc người bệnh sống lâu, sống khỏe mạnh, không mắc nhiễm trùng cơ hội; và thậm chí còn đồng nghĩa với việc người nhiễm HIV có thể sống khỏe mạnh hơn cả những bệnh nhân có bệnh mạn tính khác như tiểu đường, huyết áp, viêm gan. Tin rằng với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật, sự chung tay góp sức của cộng đồng và sự nỗ lực từ chính bản thân những người nhiễm HIV, cuộc sống của họ sẽ không còn bế tắc, không còn u ám mà trở nên dễ dàng hơn, vui vẻ hơn, đóng góp nhiều hơn cho xã hội!