Hỗ trợ phụ nữ tầm soát ung thư hiệu quả

Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến nhất ở phụ nữ trên thế giới, chiếm khoảng 12% tất cả các ung thư ở nữ giới và là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau ung thư vú.

Mỗi năm nước ta ghi nhận khoảng hơn 4.100 ca mắc mới và hơn 2.200 ca tử vong (chiếm khoảng 54%) do UTCTC. Tuy nhiên, chỉ 17% phụ nữ trong độ tuổi từ 25 đến 65 từng tiến hành tầm soát UTCTC trong 3 năm vừa qua. Tại Bắc Ninh, theo thống kê của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, đến hết tháng 5-2024, tổng số phụ nữ từ 40 tuổi trở lên là 202.528 người. Trong đó, số người khám sàng lọc UTCTC là 5.517 người (đạt 2,7%); số bệnh nhân được phát hiện mới là 73; 12 người tử vong.

Khám sức khỏe định kỳ giúp phụ nữ chủ động tầm soát, chẩn đoán sớm, điều trị các bệnh lý có thể xảy ra.

Chi phí điều trị UTCTC rất tốn kém nhưng bệnh hoàn toàn có thể dự phòng hoặc được loại trừ khi sử dụng vắc-xin HPV, thực hiện sàng lọc định kỳ nhằm phát hiện, điều trị sớm các dấu hiệu tiền ung thư. Tại Việt Nam nói chung, Bắc Ninh nói riêng, tỷ lệ tiếp cận các biện pháp phòng và tầm soát UTCTC của phụ nữ còn thấp. Một trong những nguyên nhân là do vắc-xin HPV có chi phí khá cao so với thu nhập chung, chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng; khám sàng lọc UTCTC chưa được BHYT chi trả. Việc tăng cường khả năng tiếp cận của phụ nữ tới các dịch vụ sàng lọc, khám, chẩn đoán sớm bệnh ung thư cổ tử cung là cần thiết, phù hợp với nguyên tắc “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Điều này cũng phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững và Tuyên bố Bắc Kinh (1995) về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và Chiến lược toàn cầu nhằm loại trừ UTCTC do Tổ chức Y tế thế giới công bố năm 2020.
Đặc biệt, trong Nghị quyết số 97/NQ-CP ngày 24-6-2024 có nội dung về xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT như sau: “Luật cần quy định cho người dân tham gia BHYT được khám, kiểm tra sức khỏe nhằm phát hiện bệnh từ sớm, từ xa với phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Đây là một trong những định hướng quan trọng để đẩy nhanh tiến độ xây dựng và vận động cho những chính sách về phát hiện và phòng ngừa bệnh tật, trong đó có chính sách về sàng lọc UTCTC.
Những cơ sở về pháp lý, thực tiễn cho thấy sự cần thiết trong việc nghiên cứu, đề xuất chính sách tăng cường khả năng tiếp cận đến các dịch vụ khám sàng lọc UTCTC cho phụ nữ. Xác định được tầm quan trọng và ý nghĩa đối với phụ nữ, Hội LHPN Việt Nam chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Y tế và các cơ quan, tổ chức liên quan trong công tác vận động đưa chi phí khám sàng lọc UTCTC vào danh mục BHYT chi trả.
Tại Bắc Ninh, Hội LHPN các cấp tích cực trong việc tuyên truyền và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sàng lọc UTCTC và chăm sóc cải thiện sức khỏe cho phụ nữ. Các cấp Hội tổ chức nhiều buổi hội thảo, tọa đàm và chiến dịch truyền thông tại cộng đồng, nhằm cung cấp kiến thức về UTCTC và tầm quan trọng của sàng lọc sớm; phối hợp chặt chẽ với các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ khám sàng lọc miễn phí hoặc với chi phí thấp. Tại các buổi sinh hoạt chi, tổ và CLB, các cấp Hội luôn dành thời gian để chia sẻ và thảo luận về UTCTC, khuyến khích phụ nữ tham gia vào các chương trình sàng lọc định kỳ… Với sự vào cuộc tích cực của các cấp Hội, nhận thức của phụ nữ Bắc Ninh về bệnh UTCTC được nâng lên đáng kể. Số phụ nữ tham gia các chương trình sàng lọc cũng dần tăng lên, giúp phát hiện sớm nhiều trường hợp có nguy cơ và can thiệp kịp thời.
Đồng chí Nguyễn Phương Mai, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh cho biết: Công tác tuyên truyền về ý nghĩa của việc sàng lọc UTCTC là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần vào việc phòng ngừa và điều trị hiệu quả căn bệnh này. Chúng tôi rất mong nhận được sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội và toàn thể cộng đồng để trong thời gian tới, chính sách “đưa chi phí khám sàng lọc UTCTC” vào danh mục được BHYT chi trả sẽ được hiện thực hóa để mỗi phụ nữ đều có cơ hội được sàng lọc, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe một cách an toàn và hiệu quả nhất, góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và phát triển bền vững.