Học tập suốt đời trong bảo tàng, thư viện, trung tâm văn hóa

Đẩy mạnh học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa cho thấy việc học tập không chỉ giới hạn trong phạm vi các nhà trường, cơ sở giáo dục mà còn qua những hoạt động trải nghiệm, giao lưu, kết nối... Qua đó, vừa phát triển văn hóa đọc, vừa kích thích tinh thần ham mê tìm tòi, tích lũy kiến thức thực tế, làm giàu tri thức, nâng cao dân trí, góp phần xây dựng xã hội học tập.

Bắc Ninh có hệ thống thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa và các câu lạc bộ phát triển đa dạng đã và đang phục vụ nhu cầu học tập suốt đời, tạo môi trường thuận lợi cho các tầng lớp nhân dân có cơ hội tiếp cận mở rộng tri thức, nâng cao dân trí... Hiện nay, toàn tỉnh có 1 thư viện cấp tỉnh, 7 thư viện cấp huyện, hơn 400 tủ sách, phòng đọc cơ sở thuộc các xã, phường, thị trấn và các thôn, khu phố quản lý. Trong đó, Thư viện Bắc Ninh từng bước được đầu tư hệ thống trang thiết bị hiện đại, tích cực đổi mới phương pháp phục vụ bạn đọc, giản tiện thủ tục hành chính và miễn phí khi làm thẻ, mở cửa phục vụ từ thứ 2 đến thứ 7 hằng tuần, tạo thuận lợi cho mọi đối tượng khi sử dụng tài liệu thư viện. Thư viện bây giờ vừa là nơi đọc và mượn sách, vừa trở thành không gian văn hóa với nhiều hoạt động trải nghiệm, giao lưu, chia sẻ kiến thức, tiếp cận tri thức… Trong 2 năm 2023 và 2024, có gần 80 nghìn lượt người sử dụng Thư viện Bắc Ninh; khoảng 3 nghìn lượt học sinh thuộc các trường học trong tỉnh đến tham quan, trải nghiệm các hoạt động. Song song với tổ chức phong phú hoạt động phát triển văn đọc, Thư viện Bắc Ninh thường xuyên phối hợp với các địa phương để hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ và đẩy mạnh công tác luân chuyển sách, vốn tài liệu trong hệ thống thư viện công cộng, thư viện trường học, tạo điều kiện cho các thư viện, tủ sách cơ sở duy trì hoạt động hiệu quả.
Bảo tàng Bắc Ninh có tổng diện tích 22.000 m2 gồm các công trình kiến trúc: Nhà trưng bày cao 3 tầng, diện tích sàn khoảng 4.100 m2; nhà làm việc của cán bộ và kho bảo quản hiện vật cao 3 tầng với 12 phòng. Qua thời gian, Bảo tàng tỉnh được duy tu, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị để đáp ứng tốt hơn yêu cầu tổ chức các hoạt động phục vụ học tập suốt đời tại bảo tàng. Hằng năm, Bảo tàng tỉnh được Nhà nước cấp kinh phí sưu tầm, mua, đổi, hiện vật liên quan tới quá trình hình thành và phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội tỉnh Bắc Ninh. Những năm gần đây, Bảo tàng tỉnh có nhiều đổi mới, tích cực phối hợp trong công tác trưng bày, triển lãm chuyên đề; tổ chức đa dạng các hoạt động, chương trình giáo dục trải nghiệm nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, học tập, nghiên cứu của nhân dân, du khách.

Bắc Ninh còn có bảo tàng tư nhân Hoàng gia Nam Hồng ở phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn với 4 không gian trưng bày chính gồm: Không gian trưng bày Bảo vật quốc gia - Ấn vàng Hoàng Đế Chi Bảo và sắc phong, đồ gỗ sơn son thếp vàng, tranh thêu cung đình Huế thời Lê Trung Hưng, Nguyễn; không gian trưng bày đồ gốm, sứ, ngà, đồng của Trung Quốc, Nhật Bản, Châu Âu; không gian trưng bày đồ sứ ký kiểu thời Lê - Trịnh, Nguyễn; không gian trưng bày đồ đồng và đồ gốm từ văn hóa Đông Sơn đến các triều đại phong kiến Lý - Trần - Lê - Nguyễn.
Toàn tỉnh hiện có 1 Trung tâm Văn hoá tỉnh; 8 Trung tâm Văn hoá, Thể thao và Truyền thông cấp huyện; 126 Trung tâm Văn hoá - Thể thao cấp xã; 730 Nhà văn hoá - Khu thể thao thôn, khu phố; hơn 700 câu lạc bộ văn nghệ, thể thao. Hiện có 41/121 xã, phường, thị trấn có Trung tâm Văn hoá - Thể thao đạt chuẩn; 437/730 thôn, khu phố có Nhà văn hoá - Khu thể thao đạt chuẩn.
Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên được đầu tư xây dựng, tu sửa, nâng cấp. Các trang thiết bị chuyên dùng cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ cho các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao, vui chơi giải trí của nhân dân. Hầu hết thiết chế văn hóa, thể thao được ưu tiên xây dựng ở vị trí trung tâm, thuận lợi cho sinh hoạt của nhân dân, có kiến trúc phù hợp với đặc trưng văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc, quy mô xây dựng dần tương xứng với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh và yêu cầu từng địa phương.
Phát huy vai trò, năng lực tự học trong kỷ nguyên số, hệ thống thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa chính là môi trường thực tiễn sinh động để mỗi người dân có cơ hội tiếp cận tri thức thông qua việc chủ động học tập suốt đời mọi lúc, mọi nơi. Học tập suốt đời không chỉ vì mục tiêu hoàn thiện bản thân mà còn đóng góp cho sự phát triển chung của quê hương, đất nước.