Hồn đất, hồn người...

Tôi biết Thuận Thành, chợ Hồ, chợ Sủi qua những câu thơ nổi tiếng của thi sĩ Hoàng Cầm. Mảnh đất soi bóng xuống dòng sông Đuống dáng nằm nghiêng nghiêng hiền hòa thơ mộng. Biết rồi yêu tự lúc nào. Thuận Thành với tôi vừa xa vời như mộng ảo, vừa gần gũi thân thương.

Chùa Bút Tháp.

Rồi cơ duyên đưa tôi về sống ở vùng Kinh Bắc. Một năm vài lần tôi ghé Thuận Thành, khi thì đi công tác, khi thì làm chuyến du ngoạn với đất với người để tìm cho được cái cảm giác, nghe mưa rơi trên nhành hoa cau trong chùa Dâu, mưa từng giọt thơm, thấp thoáng bóng Man Nương gót liên hoa tỏa hương bước chầm chậm trên bậc thềm chùa. Đứng trong chùa Bút Tháp, ngắm tượng Phật nghìn tay nghìn mắt ngự trên tòa sen rồng, ngắm mây trắng trời xanh trên đỉnh tháp Báo Nghiêm mà thấy lòng nhẹ bẫng.
Đường sang Thuận Thành qua sông Đuống. Cầu Hồ nối đôi bờ sông như chiếc nhẫn lồng vào ngón tay, tôi thường đi thật chậm trên cầu ngắm dòng sông cần mẫn bồi đắp phù sa cho những bãi bờ xanh tốt. Dừng thật lâu trên đê để hít vào sâu lồng ngực hương phù sa thơm ngọt tự thuở hồng hoang, cây trái nơi đây bốn mùa tươi tốt, căng tràn nhựa sống, những vườn chuối xanh um soi bóng xuống dòng sông, chim chào mào ríu rít rủ nhau về ăn quả chín xôn xao cả triền đê.
Men theo bờ đê sông Đuống tôi đã bao lần đến thăm làng tranh Đông Hồ, mỗi lần cảm xúc đều không lặp lại. Tranh ở đây mang nét mộc mạc giản dị của hồn người, hồn đất. Tôi đã ngồi rất lâu nghe nghệ nhân Nguyễn Thị Oanh, truyền nhân nghề tranh ở Song Hồ nói về tích tranh, bức nào cũng thật ý nghĩa giàu tính nhân văn, đưa tôi về với  trầm tích văn hóa tầng tầng lớp lớp lắng sâu, để tôi mãi bâng khuâng tìm bóng người xưa trong những buổi chiều xa vắng.
Về Thuận Thành, tôi nhấm nháp những sợi nem cuộn trong lá sung mà nghe vị ngọt bùi tan chảy trong miệng. Vị ngọt của thịt quyện với vị bùi của gạo, cái chát dịu của lá sung, nồng cay của tiêu, tỏi, của tương ớt chấm kèm làm tôi cứ muốn ăn mãi. Nem Bùi nổi tiếng khắp vùng, đi đến các nhà hàng ngõ chợ.
Những làng quê mộc mạc bao đời ở Thuận Thành vẫn giữ nguyên nét truyền thống văn hóa của một vùng thành Luy Lâu cổ kính. Tôi đã đến Mão Điền để rồi nhớ mãi vị bánh cuốn nơi đây. Bánh cuốn nơi nào cũng có nhưng ở Mão Điền bánh cứ cuốn người ta vào cái vị dẻo thơm của gạo, vị ngậy của nước mỡ hành và cữ lửa vừa đủ khéo của tay người tráng bánh. Mỗi lần từ Thuận Thành về tôi bao giờ cũng lỉnh kỉnh mang theo tranh Đông Hồ, nem Bùi, bánh cuốn Mão Điền… những thức quà khôngthể thiếu gửi từ bên bờ Nam sông Đuống.
Đã hơn một tuần nay, nghe Thuận Thành trở thành điểm nóng phải cách ly vì Cô Vít, mỗi giây phút lòng tôi lo lắng như có người thân ở đó, như quê hương mình đang gồng lên chống dịch. Sẽ phải mất một khoảng thời gian không ngắn để bình yên quay trở lại, nhưng tôi có một niềm tin vững chắc vào con người nơi đây. Biết bao thăng trầm của lịch sử mấy ngàn năm người dân Thuận Thành vẫn vững vàng làm nên một Luy Lâu vang danh bờ cõi. Trải qua hai cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm người Thuận Thành vẫn kiên cường anh dũng thì chắc chắn Thuận Thành sẽ lại chiến thắng trong cuộc chiến cam go không tiếng súng...
Chiều qua tôi gọi điện hỏi thăm cô em gái Thuận Thành, em bảo: “Sắp đến mùa sen nở rộ, hết dịch chị em mình đi chụp ảnh, hái sen chị nhé!” Tôi hẹn em mùa sen nở rộ sẽ trở lại, bởi trong tôi luôn có một miền quê hồn hậu và kiên cường biết mấy…

 Yên Phong 12/5/2021