Khuyến học, khuyến tài ở Nghiêm Xá

Thôn Nghiêm Xá (thị trấn Chờ, Yên Phong) là địa phương hiếu học với nhiều dòng họ làm khuyến học, nhiều gia đình và cá nhân hiếu học. Người dân Nghiêm Xá ngày càng quan tâm, đầu tư, động viên cho con cháu học tập, nâng cao trình độ dân trí, đóng góp thêm nhiều công sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Nơi đây có những cách làm hay trong hoạt động khuyến học, khuyến tài.
Nghiêm Xá xưa có tên gọi là làng Ngườm. Trải qua những thăng trầm của lịch sử dân tộc, làng Ngườm xưa - Nghiêm Xá nay luôn giữ gìn và biết khơi dậy truyền thống hiếu học, thúc đẩy và phát triển thành phong trào sâu rộng. Từ những người thuộc lớp đầu thi đỗ Đại học những năm “xưa rất là xưa” như: Nguyễn Huy Oánh, Nghiêm Đình Vì, Nghiêm Xuân Thu, Nghiêm Đình Năm, Nghiêm Đình Tâm, Nghiêm Thị Vụ… số học sinh là con em Nghiêm Xá đỗ vào các trường Đại học ngày càng tăng, 5 năm trở lại đây bình quân mỗi năm có 33 em vào Đại học, riêng năm học 2019-2020 vừa qua, thôn có 44 em đỗ Đại học. Hiện toàn thôn có 11 tiến sĩ, 82 thạc sĩ đang làm việc ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Những năm gần đây, con em Nghiêm Xá đạt thêm nhiều thành tích trong học tập và công tác, mang vinh dự về cho gia đình, dòng họ và quê hương, tiêu biểu như: 2 giải Nhì Hoá học kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia, 2 Thủ khoa Kỳ thi THPT Quốc gia, nhiều Huy chương trong các kỳ SeaGames…
Để khuyến khích các cá nhân, gia đình và dòng họ nỗ lực nhiều hơn trong học tập, từ năm 2015, định kỳ 5 năm 1 lần, Hội đồng Giáo dục - Khuyến học, khuyến tài thôn Nghiêm Xá tổ chức vinh danh các tập thể, cá nhân thành đạt trong học tập, công tác. Giữa tháng 12 vừa qua, chương trình lần thứ 2 được địa phương tổ chức vinh danh 101 cá nhân và 11 tập thể có nhiều thành tích tiêu biểu trong công tác khuyến học, khuyến tài. Tại lễ vinh danh ý nghĩa đó, những câu chuyện xúc động về tinh thần hiếu học, nỗ lực vượt khó chinh phục tri thức của con em Nghiêm Xá được kể lại cho nhau nghe. Đó là gia đình ông Nghiêm Đình Ngọ, một hộ nghèo nhiều năm vượt khó nuôi 4 con học Đại học. Chàng thanh niên khiếm thị Nghiêm Đình Đạt vượt qua trăm nghìn khó khăn, nỗ lực rèn luyện, thi đỗ Đại học và tiếp tục học Thạc sĩ ở Malaysia. Cô gái xinh xắn Nguyễn Thị Luyện không may bị tai nạn giao thông, dù phải cắt bỏ đôi chân song số phận nghiệt ngã không khuất phục được em tiếp tục vươn lên trên con đường học vấn, sau khi tốt nghiệp Đại học hiện đã ổn định công tác… Ở lĩnh vực thể thao, con em Nghiêm Xá có người 3 lần đoạt Huy chương tại các kỳ SeaGame 22, 23, 24; có người đoạt Huy chương SeaGame 30 và 6 Huy chương Vàng Quốc gia, Quốc tế… Đau đáu với việc bảo tồn giá trị của nghệ thuật Tuồng, Câu lạc bộ Tuồng thôn Nghiêm Xá luôn hăng say tập luyện, tham gia Hội diễn toàn quốc nghệ thuật Tuồng không chuyên tại thành phố Đà Nẵng được đánh giá cao, có 4 cá nhân được trao Huy chương Vàng, Bạc.

Công tác khuyến học, khuyến tài của thôn Nghiêm Xá đã tạo được sức lan toả với việc tổ chức vinh danh các tập thể, cá nhân thành đạt trong học tập và công tác.

Không chỉ hiếu học, những người con Nghiêm Xá luôn vươn lên, học hỏi, mang trí tuệ, kiến thức có được làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. Nhiều gia đình dần mở mang quy mô sản xuất, ngành nghề đa dạng hơn, tạo việc làm cho nhiều lao động, tiêu biểu là hộ gia đình các ông: Nguyễn Đình Tâm, Nghiêm Đình Giang, Nguyễn Đình Tú…
Về kinh nghiệm làm khuyến học, khuyến tài ở Nghiêm Xá, ông Nguyễn Ngọc Miên, Trưởng thôn Nghiêm Xá chia sẻ: Với phương châm “Người người, nhà nhà làm khuyến học, Chi hội Khuyến học thường xuyên đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư và huy động được sự vào cuộc tích cực của Chi bộ, các tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp và đặc biệt là các dòng họ”. Để triển khai công tác khuyến học và xây dựng xã hội học tập, vận động toàn dân hưởng ứng tham gia đóng góp, khai thác hiệu quả nguồn Quỹ khuyến học, địa phương đẩy mạnh các phong trào khuyến học như: Tôn vinh gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, thông qua đó tạo sức lan toả mạnh mẽ, góp phần khơi dậy khát vọng và truyền thống hiếu học, nhiều gia đình đã thực hiện tốt phương châm “Lấy thành đạt nuôi thành đạt”… Ở làng quê này, đã không còn hiếm những gia đình có 2, 3 con là Thạc sĩ, thậm chí có gia đình có nhiều con là Tiến sĩ, nghiên cứu sinh… Phong trào thi đua khuyến học giữa các dòng họ cũng được hình thành, một số dòng họ lập Quỹ Khuyến học với số tiền lên tới gần 100 triệu đồng. Tại chương trình tổng kết 5 năm “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020”, Chi hội Khuyến học thôn Nghiêm Xá và gia đình ông Nghiêm Đình Mạnh vinh dự được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen, ông Nghiêm Xuân Dũng, Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học thôn Nghiêm Xá được trao Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp khuyến học…
Có một thực tế là người Nghiêm Xá thành đạt, giàu có ngày càng nhiều và một trong những yếu tố quan trọng nhất mang đến thành tựu đó là nhờ sự thay đổi về học vấn, tư duy. Cứ như thế, trải qua nhiều thế hệ, truyền thống hiếu học ở Nghiêm Xá được nối dài, mở rộng. Xin được kết lại tại đây bởi câu nói tâm huyết đầy kỳ vọng của ông Nghiêm Đình Vườn, Bí thư Chi bộ thôn Nghiêm Xá: “Quê hương Nghiêm Xá tự hào và coi các công dân ưu tú, các thế hệ con em tiêu biểu, thành đạt là tài sản vô giá. Chúng tôi tin rằng, dù đang sinh sống ở đâu, công tác ở lĩnh vực nào, những người con Nghiêm Xá vẫn luôn nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn để sống và cống hiến hết mình!”.