Kinh nghiệm trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia

Không chỉ thực hiện thắng lợi các đề án phát triển kinh tế - xã hội, giai đoạn 2016 - 2020, Bắc Ninh còn triển khai hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) về xây dựng Nông thôn mới (NTM), giảm nghèo bền vững. Trên cơ sở những kết quả đạt được, tỉnh rút ra bài học kinh nghiệm quý giá và đề xuất với T.Ư một số vấn đề cốt lõi để tiếp tục cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.

Trục đường trung tâm xã An Bình được nâng cấp, mở rộng.
 

Giai đoạn 2016 - 2020 cho thấy, Bắc Ninh không chỉ đạt và vượt mục tiêu kế hoạch các chương trình MTQG mà còn hoàn thành chương trình sớm hơn 2 năm so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra. Một trong những điểm nhấn quan trọng dễ nhận thấy trong xây dựng NTM của tỉnh đó là sự hài hòa về phát triển nông thôn với phát triển thành thị. Đô thị hỗ trợ giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, là thị trường lớn để tiêu thụ nông sản từ nông thôn, ngược lại, nông thôn chính là vành đai xanh, giúp đô thị giảm tải áp lực về gia tăng dân số cơ học và môi trường. Từ nỗ lực của các cấp, ngành và sự chung tay góp sức của nhân dân, Bắc Ninh hiện có 96/97 xã được công nhận đạt chuẩn NTM (3 xã Nam Sơn, Hòa Long, Kim Chân đã lên phường); còn duy nhất xã Văn Môn (Yên Phong) đang đề nghị được công nhận đạt chuẩn NTM. Như vậy, có thể khẳng định, hết năm 2020, Bắc Ninh hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM với 100% số xã được công nhận đạt chuẩn.

Về chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, Ban chỉ đạo của tỉnh đã bám sát điều kiện thực tế, đưa ra nhiều giải pháp khoa học nhằm thực hiện hiệu quả chương trình. Ngoài ra, còn kịp thời triển khai các chế độ chính sách mới ban hành; hướng dẫn các địa phương bố trí, phân công nguồn lực tài chính và giao trách nhiệm cho từng cấp, ngành. Qua đó, điều kiện sống, thu nhập của người nghèo trên địa bàn tỉnh được cải thiện rõ rệt. Người nghèo được tiếp cận các dịch vụ xã hội như: y tế, giáo dục, nước sạch, nhà ở, vay vốn ưu đãi, đào tạo nghề - việc làm và trợ giúp pháp lý... Năm 2016, toàn tỉnh còn 8.266 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 2,59%; số hộ cận nghèo là 8.980 hộ, tỷ lệ 2,81%. Đến năm 2019, số hộ nghèo giảm còn 4.565 hộ, tỷ lệ 1,27%; số hộ cận nghèo còn 6.679 hộ, tỷ lệ 1,85%. Đặc biệt, Bắc Ninh không còn người có công với cách mạng nằm trong diện hộ nghèo.
Trên cơ sở thành công trong thực hiện các chương trình MTQG, Bắc Ninh rút ra các bài học kinh nghiệm quý giá. Trong đó, để thực hiện thành công chương trình MTQG thì việc xây dựng các mô hình điểm có vai trò quan trọng, giúp đúc kết, phát hiện cách làm hay, ý tưởng sáng tạo làm cơ sở nhân rộng, tạo sự lan tỏa tới các địa phương. Đồng thời, phải có hệ thống chính sách đủ mạnh để hỗ trợ chính quyền, nhân dân địa phương và thu hút được sự tham gia, hưởng ứng của toàn xã hội. Ngoài ra, cần phát huy tốt vai trò chủ thể của nhân dân trong thực hiện các chương trình MTQG, bởi vấn đề này có ý nghĩa quyết định chính đến tính bền vững của chương trình. Trong công tác chỉ đạo điều hành phải phân công trách nhiệm rõ ràng và có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác điều phối chung để tạo sức mạnh tổng hợp. Trong điều kiện nguồn lực hỗ trợ trực tiếp của ngân sách Nhà nước có hạn phải đa đạng hóa việc huy động nguồn lực từ các thành phần kinh tế và mỗi địa phương cần chủ động lồng ghép có hiệu quả nguồn lực từ các chương trình, dự án khác...
Nhằm tạo cho nông thôn diện mạo văn minh, văn hóa, sản xuất phát triển, đời sống người dân được cải thiện, nâng cao, giai đoạn tiếp theo, tỉnh đề xuất với T.Ư tiếp tục thực hiện 2 chương trình MTQG theo chuẩn mới. Để thực hiện hiệu quả, Bắc Ninh kiến nghị T.Ư điều chỉnh bổ sung Bộ tiêu chí xây dựng NTM các cấp (tỉnh, huyện, xã) áp dụng cho giai đoạn mới được phù hợp với bối cảnh tình hình mới theo các mức độ chất lượng (đạt chuẩn, nâng cao, kiểu mẫu). Đặc biệt, các nội dung và giải pháp xây dựng NTM gắn với quá trình đô thị hóa cho giai đoạn sau năm 2020. Đồng thời, tăng cường tháo gỡ các bất cập trong quản lý sử dụng đất, tạo điều kiện cho phát triển sản xuất hàng hóa chuyên canh quy mô lớn. Kịp thời bổ sung cơ chế, chính sách về xây dựng NTM bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và huy động các nguồn lực xã hội cho công tác bảo vệ môi trường...