Ký ức “tuổi xanh” ra trận

Cựu chiến binh Sư đoàn 470 tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang mừng vui gặp mặt.

Bản hùng ca trên Đường Hồ Chí Minh

Diễn văn tại buổi họp mặt ôn lại truyền thống vẻ vang của Sư đoàn 470: “Ngày 15-4-1970, Sư đoàn 470 được thành lập tại khu rừng Nậm Pa, thuộc tỉnh Atôpơ (Nam Lào). Là đơn vị cấp sư đoàn đầu tiên thuộc Bộ tư lệnh 559, Sư đoàn 470 gồm nhiều lực lượng, binh chủng hợp thành có nhiệm vụ trực tiếp đánh địch, mở đường bảo đảm tuyến giao thông chiến lược, vận chuyển vũ khí, chi viện sức người, sức của cho chiến truờng B2, B3, và giúp cách mạng các nước bạn Lào, Campuchia xây dựng lực lượng đồng thời là cơ quan tiền phương của Bộ tư lệnh 559”.

Cựu chiến binh Nguyễn Duy Phiên (Hòa Long, thành phố Bắc Ninh), Trưởng ban liên lạc Sư đoàn 470 tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Hàng nghìn người con ưu tú của quê hương Hà Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang) đã kiên gan chiến đấu trong đội hình Sư đoàn, góp phần viết nên bản hùng ca trên tiền phương của Bộ đội Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh”.

Với “chí sắt, gan vàng”, cán bộ chiến sỹ Sư đoàn 470 đã phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, nêu cao các khẩu hiệu “Hàng không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Tất cả cho chiến trường đánh to, thắng lớn”, “Một tấc không đi, một ly không rời”, “Đôi vai ngàn cân, đôi chân vạn dặm”, “Còn người, còn trận địa, còn đạn còn chiến đấu”… chủ động hiệp đồng tiến công, liên tiếp giành thắng lợi.

Sư đoàn xây dựng tuyến đường ống xăng dầu dài gần 1.000 km, mở rộng hơn 700 km đường sông, xây dựng và bảo đảm tuyến giao thông thông suốt với chiều dài 3.120 km đường bộ nối liền 3 nước Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, tạo thế trận cầu, đường bộ, đường sông liên hoàn vững chắc cho các cánh quân cơ động tiến công tiêu diệt địch trên các chiến trường B2 và B3. Với thành tích xuất sắc, Sư đoàn 470 và 6 tập thể, 2 cá nhân của sư đoàn được tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Trung đoàn Ngô Gia Tự trên những cung đường ra trận

Cựu chiến binh Nguyễn Tiến Lượt (phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh) tự hào về một thời được chiến đấu trong đội hình Trung đoàn 4 Ngô Gia Tự (Sư đoàn 470). Ngày 14-9-1965, Trung đoàn 4 bộ binh gồm con em các dân tộc Hà Bắc (Bắc Ninh, Bắc Giang) được thành lập. Trước khi lên đường hành quân vào chiến trường, Tỉnh ủy Hà Bắc đã tặng đơn vị lá cờ mang dòng chữ “Trung đoàn 4 Ngô Gia Tự”. Vinh dự mang tên người cộng sản trung kiên của quê hương anh hùng, cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Ông Lượt còn nhớ: “Mồ hôi, công sức, trí tuệ và cả máu xương những người con Hà Bắc thân yêu đã đổ xuống để làm nên những con đường chiến lược: Đường 20 Quyết thắng, Đường B45, Đường B46, Đường tránh Dốc đá tai mèo, Đường tránh Động Con Tiên, Đường 22, Đường 24… Trung đoàn có mặt ở những nơi ác liệt nhất như Đường 9 Nam Lào, các mặt trận Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Đà, Tây Nguyên đến cao nguyên Pô-Lô-Ven của Lào, lúc Đông Trường Sơn, khi Tây Trường Sơn. Ở nơi đó, người lính phải giành giật với địch từng cây số đường, tranh chấp với trời từng ngày nắng, ngày mưa để luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trung đoàn đã mở hơn 2.200 km đường, gần 300 km đường kín, khôi phục và mở rộng 759 km đường cũ, làm hàng chục ngầm vượt sông, suối, bảo đảm giao thông kịp thời, hiệu quả.

Đặc biệt trong mùa xuân năm 1975, đơn vị đã nỗ lực lao động liên tục với cường độ 15 giờ/ngày khôi phục 600 km đường và sửa 7 cây cầu lớn thuộc địa bàn Tây Nguyên, bảo đảm cho bộ đội kịp thời tiến công giải phóng miền Nam. Song song với nhiệm vụ mở đường, Trung đoàn còn chủ động đánh địch bảo vệ tuyến, diệt 450 tên địch, bắn rơi 2 máy bay và phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh khác.

Huyền thoại “con đường bí mật” giải phóng Buôn Ma Thuột

Với cựu chiến binh Tô Thanh Xuân (phường Vân Dương, thành phố Bắc Ninh), kỷ niệm không thể nào quên là những ngày tham gia mở đường ngầm qua rừng cho xe tăng ta tiến vào giải phóng Buôn Ma Thuột.

“Đầu năm 1975, Trung đoàn 575 (Sư đoàn 470) được thành lập ngay giữa chiến trường Tây Nguyên đảm nhiệm nhiệm vụ mở đường trục 50B và đường nhánh 50C, 50D, với tổng chiều dài 60km. Lúc đầu mở đường nghi binh ở Gia Lai, Kon Tum sau quay ngoắt về làm đường phía Tây Buôn Ma Thuột. Chúng tôi không biết mở đường để làm gì nhưng được quán triệt phải bảo đảm tuyệt đối bí mật”, ông Xuân nhớ lại.

Tháng ba Tây Nguyên nắng gắt đến bỏng người, khe suối cũng khô cong, những chiến sỹ công binh vẫn âm thầm, gấp rút mở đường. Mỗi chiến sĩ được trang cấp một bi đông đựng nước và một khăn mặt. Mỗi khi máy bay địch xuất hiện, anh em phải đổ nước vào khăn đắp vào mặt để tránh chất độc hoá học trực tiếp vào mắt, mũi, miệng. Trong những khu rừng già nối từ đường Trường Sơn qua một số xã của huyện Cư M’Nga về Buôn Ma Thuột, các chiến sỹ dùng cưa tay cưa sát gốc những thân cây to, đến khoảng 3/4 cây thì dừng, không để cây đổ. Bộ phận mở đường ở bìa rừng mở đường đến đâu dùng cây, lá ngụy trang đến đó. Đêm 9-3-1975, cây đã cưa xong, các ụ đất, mối lớn được đặt bộc phá sẵn sàng chờ nổ, mọi việc chuẩn bị để thông đường đã hoàn tất.

2 giờ 3 phút ngày 10-3-1975, lệnh nổ súng tấn công được ban ra, bộc phá nổ, xe tăng húc đổ cây… Con đường hiện ra đưa xe tăng, trọng pháo và bộ binh tiến vào giải phóng Buôn Ma Thuột, nhanh chóng làm tan rã hệ thống phòng thủ của địch trên chiến trường Tây Nguyên, tạo thế và lực giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng sự đóng góp của những người con ưu tú Bắc Ninh, Bắc Giang trong đội hình Sư đoàn 470 sẽ mãi mãi ghi vào trang sử, tô thắm truyền thống đánh giặc, giữ nước của dân tộc. Hôm nay, những con người của một thời để nhớ ấy vẫn đang tiếp tục giương cao ngọn cờ truyền thống Bộ đội Trường Sơn, Bộ đội Cụ Hồ tiếp thêm sức mạnh các thế hệ nối tiếp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong thời kỳ mới.