Làng văn hóa Bồng Lai

Thôn Bồng Lai, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài có tên Nôm là Làng Sài thuộc vùng đất cổ được hình thành trên lưu vực thuộc hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình. Cư dân Việt cổ đã đến đây sinh sống với lịch sử lâu đời, xây dựng nên truyền thống văn hóa tốt đẹp.

Các thế hệ người dân Bồng Lai còn rất chú trọng giữ gìn, lưu truyền, khơi dậy truyền thống vẻ vang của quê hương cách mạng, hiếu học. Nơi đây là quê hương của 3 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 26 liệt sĩ, 6 thương, bệnh binh, người nhiễm chất độc hoá học. Đến nay, 100% con em trong thôn được phổ cập chương trình THCS trở lên. Thôn có 3 Phó Giáo sư, 7 Tiến sĩ, 15 Thạc sĩ và hàng chục người có trình độ Đại học, Cao đẳng, Trung cấp, đã và đang tiếp bước cha anh cống hiến dựng xây đất nước.
Bồng Lai hiện có 394 hộ, 1.470 nhân khẩu, với diện tích tự nhiên 485,24 ha. Điều đáng ghi nhận là Bồng Lai đã có 13 năm liên tục đạt danh hiệu Làng văn hoá. Xây dựng Làng văn hoá đã khó nhưng giữ vững được danh hiệu này còn khó hơn, đòi hỏi sự nỗ lực bền bỉ của từng hộ gia đình và người dân trong thôn. Vì để được công nhận là Làng văn hoá cần phải đạt 24 tiêu chuẩn theo 5 nhóm nội dung: Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển; Đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, phong phú; Môi trường cảnh quan sạch, đẹp; Chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Có tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau trong cộng đồng.
Trao đổi với ông Đinh Quang Thiều, Bí thư chi bộ thôn Bồng Lai được biết: Xây dựng Làng văn hóa là nhằm tạo dựng môi trường sống văn hóa, văn minh, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Xác định rõ ý nghĩa và vai trò đó, cấp uỷ, chi bộ lãnh, chỉ đạo cán bộ, đảng viên, Ban Công tác Mặt trận, các đoàn thể và nhân dân tập trung nâng cao chất lượng xây dựng Làng văn hóa và đưa phong trào ngày càng đi sâu vào đời sống. Từ đó, tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt, góp phần lan tỏa những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương. Nhân dân đoàn kết đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, chấp hành tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, không có khiếu kiện đông người, vượt cấp, giữ vững trật tự an toàn xã hội.    
Việc thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm là phát triển kinh tế, đồng thời là tiêu chuẩn quan trọng trong xây dựng Làng văn hoá đối với Bồng Lai là thách thức không nhỏ. Ông Phạm Văn Ấm, Trưởng thôn Bồng Lai chia sẻ: “Là thôn thuần nông với diện tích đất canh tác chỉ có 80 ha nên hướng phát triển sản xuất nông nghiệp của thôn là tích cực ứng dụng khoa học, kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi nhằm tăng giá trị trên diện tích đất canh tác. Đồng thời khuyến khích người dân mở rộng thêm ngành nghề, việc làm để tăng thu nhập”.

Thôn Bồng Lai được quy hoạch, xây dựng khang trang, xanh, sạch, đẹp.

Hiện nay, diện tích trồng lúa của thôn giảm còn 5,35 ha, diện tích cây màu tăng lên 17,6 ha, đặc biệt mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản lên 57,05 ha. Trong thôn có nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho năng suất, chất lượng và thu nhập cao. Người dân còn mở các ngành, nghề sản xuất, kinh doanh, dịch vụ giải quyết nhiều việc làm lúc nông nhàn. Toàn thôn có hơn 400 lao động làm việc ở các công ty, doanh nghiệp, xuất khẩu lao động… Nhờ đó, đời sống kinh tế của nhân dân ổn định và phát triển, nâng số hộ gia đình khá, giàu trong thôn lên 65%, giảm tỷ lệ hộ nghèo còn 1,4%.
Điều đáng quý là người dân trong thôn chung tay đóng góp để làm thêm đường, xây dựng hệ thống thoát nước và mua sắm một số cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động của Nhà văn hoá thôn. Nhân dân còn góp sức giữ gìn môi trường, vệ sinh đường làng, ngõ xóm phong quang, sạch, đẹp và phân loại rác thải tại hộ gia đình. Các hoạt động nghĩa tình, đền ơn, đáp nghĩa, chung tay vì người nghèo của thôn luôn hoàn thành vượt chỉ tiêu.  
Đời sống vật chất được nâng cao tạo tiền đề quan trọng để cán bộ, đảng viên và nhân dân trong thôn nỗ lực phấn đấu tạo ra môi trường lành mạnh, nếp sống văn minh. Thôn bổ sung thêm những quy định về nếp sống văn hóa trên cơ sở những điểm tích cực của hương ước, quy ước truyền thống. Năm 2023 có 97,2% số hộ trong thôn được công nhận “Gia đình văn hóa”.
Bà Trần Thị Lan, người dân thôn Bồng Lai phấn khởi bày tỏ: “Các quy định về cưới xin, mừng thọ, ma chay, giỗ chạp, lễ hội... theo nếp sống văn hóa đều được người dân tích cực thực hiện. Và để nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, phong trào văn nghệ, thể thao của thôn hoạt động sôi nổi với các Câu lạc bộ dưỡng sinh, bóng chuyền hơi, dân vũ thể thao, Quan họ thực hành… thu hút đông đảo bà con tham gia, tạo tinh thần phấn khởi, đoàn kết”.
Xây dựng Làng văn hóa là một hành trình không ngừng nghỉ. Những kết quả đạt được trong xây dựng Làng văn hoá 13 năm qua rất đáng trân trọng, là kinh nghiệm quý để Bồng Lai tiếp tục phát huy, khơi dậy truyền thống văn hóa tốt đẹp và huy động sức mạnh tổng hợp của người dân vào việc xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp.