Mẹ tôi

Mẹ tôi. Người phụ nữ nhọc nhằn mang trên vai gánh nặng cuộc đời người chồng để lại khi mới 24 tuổi. Lấy chồng năm 21 tuổi, năm sau mẹ sinh ra tôi. Hai năm sau mẹ sinh em trai. Khi em tôi còn ẵm ngửa thì bố tôi mất trong một lần đi cứu rừng. Bố là bộ đội, ấy là sau này tôi được nghe kể lại.

Ngày bố mất, tôi mới hơn hai tuổi. Tôi chẳng nhớ được gì về bố, chỉ biết mặt qua mấy tấm hình mẹ cất giữ. Ký ức còn lại trong tôi là những ngày ba mẹ con sống trong một căn phòng tập thể nhỏ ở dốc Đặng, Yên Phong. Căn phòng chỉ kê được một cái giường, cái bếp dầu, hai cái hòm nhỏ đựng quần áo, và hai cái phi đựng nước  và để vừa chiếc xe đạp cà tàng. Mẹ tôi là công nhân xí nghiệp dệt thảm len Bắc Ninh. Hàng ngày, mẹ phải dậy rất sớm. Nhiều đêm  tôi giật mình tỉnh dậy, hôm thấy mẹ đang vo gạo, hôm thì giặt quần áo, hôm thì làm việc trong ánh sáng lờ mờ của ánh đèn dầu vặn nhỏ. Mẹ vỗ về: “ngủ đi con, ngủ thêm lúc nữa thì mẹ gọi”. Tôi lại thiếp đi.

- Sao con không đưa em về nhà, trời lạnh thế này. Ngồi ở đây làm gì.

- Con đợi mẹ. Sao mẹ lâu về thế. Tôi òa lên khóc nức nở.

Mẹ ôm hai đứa vào lòng, chùi nước mắt cho chúng tôi, rồi đặt hai đứa ngồi lên xe dắt về nhà. Trời tối thẫm lại. Cuộc sống không có người người đàn ông cực khổ trăm bề. Mẹ tạm quên đi mình là phụ nữ chân yếu tay mềm. Gồng mình  gánh thêm vai trò người chồng, người cha nhưng tôi không thấy mẹ kể lể phàn nàn với ai. Lặng lẽ, cặm cụi làm việc hết ngày lại đêm, hết việc ở xí nghiệp, lại nhận thêm việc về nhà, mẹ còn đan khăn len, áo len thuê, vẽ mẫu thảm để thêm chút tiền công ít ỏi trang trải cho cuộc sống gia đình thời bao cấp. 

Ngày sang cát cho bố, tôi 5 tuổi. Đêm trước, trời mưa to lắm. Những vũng nước đọng lại trên đường và trong vườn nhà ông bà nội. Mẹ đội một chiếc khăn trắng trên đầu, và khóc. Mọi ngày chỉ thấy mẹ buồn, ít cười chứ chưa thấy mẹ khóc bao giờ. Tôi kéo áo mẹ “Mẹ ơi! Sao mẹ lại khóc? Ai mắng mẹ à” mà không biết mẹ lại đang chơi vơi một mình trong biển khổ.

Đồng lương của một công nhân dệt không đủ nuôi con. Mẹ chuyển ngành sang công ty Ngoại thương của huyện. Nhưng yêu cầu công việc mới lại không thể mang con đi theo. Mẹ để hai chị em ở nhà với bà ngoại. Thỉnh thoảng mẹ mới về 1, 2 ngày rồi lại đi. Đôi vai mẹ oằn thêm gánh nặng khi tôi vào Đại học. Thời gian biểu một ngày của mẹ được lặp lại như khi tôi còn học mẫu giáo. Cuộc sống sinh viên xa nhà và sự bươn chải vừa học vừa làm, bao đêm khóc thầm thương mẹ, thương mình.

…Đang miên man nhớ về quá khứ, thì bàn tay của con ôm chặt lấy tôi, kéo tôi về với thực tại. Bốn mươi tuổi, có một gia đình nhỏ yên ấm, một người chồng yêu thương vợ và là mẹ của hai đứa con, tóc đã có sợi bạc nhưng tôi vẫn chưa một lần nói lời cảm ơn mẹ, chưa một lần nói “Con yêu mẹ”.

Trong tim con luôn có mẹ, nhưng mọi ngôn từ đều bất lực: “Ngôn ngữ trần gian khờ dại quá/Sao đong đầy hai tiếng: Mẹ ơi”.