Mở hướng xây dựng trường chuẩn mức II bậc Tiểu học

Quy hoạch trường Tiểu học (TH) gắn với xây dựng trường chuẩn Quốc gia là vấn đề được ngành GD-ĐT Bắc Ninh và các địa phương chăm lo phát triển từ rất sớm. Chính vì vậy ngay từ năm 2000, giáo dục Tiểu học (TH) Bắc Ninh đã được cả nước biết đến trước hết bởi có 2 huyện thuần nông Lương Tài và Thuận Thành có 100% trường đạt chuẩn.

Từ 2 địa phương đó, xây dựng trường chuẩn trở thành phong trào thi đua sôi nổi, đến nay toàn tỉnh chỉ còn 4/150 trường TH chưa đạt chuẩn mức I là: Châu Khê, Đồng Kỵ (thị xã Từ Sơn), Đại Bái (Gia Bình), thị trấn Chờ (Yên Phong). Sau khi đã cơ bản chuẩn hoá mức I, ngành GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục thi đua chuẩn hoá mức II. Sang năm học 2009-2010, toàn tỉnh đã có 26 trường TH vươn tới đích này, nhiều trường cũng đặt mục tiêu phấn đấu sớm chuẩn hoá mức II trong năm học như: Tiền An, Võ Cường 3 (Thành phố Bắc Ninh), Tân Hồng (thị xã Từ Sơn)… Tuy nhiên cũng trong quá trình chỉ đạo, ngành GD-ĐT phải đối mặt với hàng loạt khó khăn không dễ giải quyết, trong đó có những nguyên nhân có thể biến những địa phương năng động, đi đầu trong xây dựng trường chuẩn mức I trước đây lại thụt lùi trong chuẩn hoá mức II, đó là các địa phương thuần nông kinh tế khó khăn.

Đề cập đến vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Sàng, Trưởng phòng GD-ĐT huyện Lương Tài, khẳng định: “Không chỉ ngành GD-ĐT, mà các địa phương trong huyện đều nhận thức đúng đắn vấn đề xây dựng trường chuẩn mức II rất quan trọng và cần thiết, nhưng đạt đủ các tiêu chí của trường chuẩn mức II thì lại vô cùng khó bởi gắn với thực hiện các tiêu chí phải có nguồn kinh phí dồi dào, trong khi đó cơ bản các xã của huyện Lương Tài đều thuần nông kinh tế khó khăn…” Được biết để từng bước tháo gỡ vấn đề này, mới đây huyện đã mạnh dạn chỉ đạo ngành GD-ĐT rà soát tổng thể những đơn vị khó khăn về kiên cố phòng học và xây dựng trường chuẩn để huyện cân đối ngân sách hỗ trợ các địa phương, chung tay với các địa phương tìm hướng giải quyết phù hợp. Trong điều kiện của mình, thì cách làm của Lương Tài với ngành GD-ĐT là rất đáng ghi nhận.

Ngoài khó khăn về mặt kinh phí, còn một nguyên nhân cũng rất quan trọng cản bước tiến xây dựng trường chuẩn mức II, đó là vẫn tồn tại nhiều điểm trường lẻ, thống kê của Sở GD-ĐT đến hết tháng 9-2009 toàn tỉnh còn tới 127 điểm trường lẻ với 477 lớp, chiếm 17,9% và 13.981 học sinh, chiếm 17,6% học sinh TH toàn tỉnh. Các địa phương còn nhiều điểm trường lẻ là: Yên Phong 35, Quế Võ 24, Tiên Du 15… Trong các hội nghị liên quan, ngành GD-ĐT cũng như chính các trường, các địa phương đều công nhận rằng điều kiện dạy và học tại cơ bản điểm trường lẻ vừa thiếu lại yếu nhưng để giảm thiểu điểm trường lẻ về khu trung tâm thì không đơn giản. Ông Ngô Văn Liên, Trưởng phòng TH (Sở GD-ĐT) lý giải: “Một khi co các điểm lẻ về khu trung tâm thì cùng lúc khu trung tâm phải được mở rộng diện tích và đầu tư thêm nhiều trang thiết bị mới đủ tiêu chí đạt chuẩn, trước hết ở mức I. Như vậy chính quyền và nhà trường cùng lúc vừa phải đầu tư xây dựng lại phải giải thích thấu đáo cho phụ huynh, học sinh hiểu ý nghĩa của việc làm này, vì không ít học sinh từ điểm lẻ nếu chuyển đến học khu trung tâm sẽ phải đi xa hơn. Mục đích đó rất khó trở thành hiện thực ngay cả khi lãnh đạo địa phương nhận thức đúng đắn nhưng lại thiếu quyết đoán trong chỉ đạo thực hiện…”

Vậy đâu là hướng mở cho việc xây dựng trường chuẩn mức II bậc TH trên địa bàn toàn tỉnh, nhất là ở những xã thuần nông, những trường có nhiều điểm lẻ và đặc biệt là những địa phương mà chính quyền cấp xã chưa thực sự quyết tâm trong cách nghĩ, cách làm? Ông Nguyễn Thế Hồng, Trưởng phòng Tài chính – Kế hoạch (TC-KH) của Sở GD-ĐT, cho biết thông tin mới nhất là phòng TC-KH đang khẩn trương tập hợp số liệu kiên cố hoá phòng học và xây dựng trường chuẩn mức II cấp TH đối với những địa phương cấp xã được cho là khó khăn, từ đó tham mưu với UBND tỉnh, Sở GD-ĐT triệu tập lãnh đạo chính quyền huyện, xã và trường tổ chức hội nghị chuyên đề về vấn đề này, dự kiến tiến hành vào trung tuần tháng 10 tới. Tại hội nghị, đại diện chính quyền các địa phương từ chỗ phải chỉ rõ được khó khăn vướng mắc, đến việc đề nghị tỉnh, huyện, ngành giúp đỡ sẽ phải cam kết với tỉnh và ngành lộ trình xây dựng trường chuẩn tại địa phương mình phù hợp, có sự giám sát của ngành GD-ĐT và UBND cấp huyện. Ông Hồng hy vọng, cách làm này sẽ mở hướng cho việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng trường chuẩn TH mức II trên địa bàn toàn tỉnh, để trong tương lai không xa Bắc Ninh sẽ trở thành điểm sáng về tỷ lệ trường chuẩn mức II bậc TH.

Trên thực tế với sự quan tâm toàn diện của tỉnh, thì việc xây dựng trường chuẩn mức II bậc TH là điều hoàn toàn có thể thực hiện được ngay cả với những xã thuần nông khó khăn, vì những lẽ sau: Mặc dù kinh phí xây dựng bậc học này phụ thuộc ngân sách xã, nhưng mức hỗ trợ của tỉnh đã liên tục thay đổi, từ 20% tổng kinh phí hỗ trợ cho xã thường, 40% cho xã khó khăn đã tăng lên 50%, bắt đầu từ tháng 5-2009 tăng lên tới 70% cho tất cả các xã, phường, thị trấn. Đó là chưa kể UBND một số huyện như Yên Phong, Gia Bình cũng hỗ trợ thêm một khoản kinh phí nhất định (khoảng 10%) cho các xã thực hiện mục tiêu này. Rõ ràng với sự quan tâm toàn diện đó, việc xây dựng trường chuẩn mức II bậc TH diễn ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào nhận thức, tính quyết đoán trong chỉ đạo thực hiện của chính quyền các địa phương. Một khi được tỉnh, huyện và ngành quan tâm toàn diện mà việc xây dựng trường chuẩn mức II bậc TH ở địa phương nào không được triển khai nghiêm túc, thì chính quyền địa phương đó sẽ phải chịu trách nhiệm.

 Thanh Tú