Món ngon Bắc Ninh lọt top

Bắc Ninh vừa có 3 đặc sản được xướng tên trong danh sách 100 món ăn ngon nhất Việt Nam do tổ chức kỷ lục Việt Nam (Vietking) và tổ chức Top Việt Nam (Viet Top) bình xét và công bố là: Bánh Phu thê (Đình Bảng, Từ Sơn), Bánh khoai Thị Cầu (thành phố Bắc Ninh) và Xôi chim. Đây đều là những món ăn ngon nổi tiếng của Bắc Ninh từ nhiều năm nay.

“Ăn Bắc, mặc Kinh”
Món ăn cho người ta thấy những câu chuyện về đời sống. Ẩm thực giúp người ta đọc ra được thói quen sinh hoạt của một cộng đồng. Từ cách chế biến ra sao, nguyên liệu chuẩn bị như thế nào, cách ăn để làm sao đạt đến độ ngon nhất của mỗi món ăn... đều chứa đựng những ý nghĩa về văn hóa. Sự giàu có về ẩm thực là một nét đẹp của văn hóa.
Với bề dày truyền thống văn hiến, Bắc Ninh xưa và nay có vô vàn nét đẹp, có những đình, đền, chùa cổ kính, thâm nghiêm, có Di sản văn hóa Dân ca Quan họ vang danh, có những ông Nghè, ông Trạng... Và Bắc Ninh còn là vùng đất nổi tiếng có nhiều sản vật, món ăn ngon với những tập tục độc đáo trong văn hóa ẩm thực. Từ rất lâu đời, người Bắc Ninh-Kinh Bắc có truyền thống sành ăn với cách ăn uống lịch sự, tao nhã, các món ăn được chế biến tinh tế, phong phú và hấp dẫn, tạo nên sắc thái độc đáo trong văn hóa ẩm thực mà dân gian vẫn ngợi ca: “Ăn Bắc, mặc Kinh” hay “Ăn lên Bắc, chạy giặc xuống Nam”...
Với niềm tự hào về ẩm thực “ăn Bắc, mặc Kinh”, Bắc Ninh đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm OCCOP, những món ăn đặc sản và không ngừng nghiên cứu nâng tầm giá trị, sáng tạo mẫu mã sản phẩm phong phú để đưa ẩm thực Bắc Ninh đến với thực khách trong và ngoài nước.
Ba “khúc biến tấu” hấp dẫn từ gạo nếp
Chỉ với nguyên liệu chính là gạo nếp nhưng bằng sự sáng tạo tài đảm, khéo léo, người dân Bắc Ninh đã biếu tấu, chế biến ra nhiều món ăn ngon, hương vị quyến rũ, trong đó có ba đặc sản vừa lọt top 100 những món ngon nhất Việt Nam là bánh phu thê Đình Bảng, bánh khoai Thị Cầu và xôi chim.
Bánh “vợ chồng” nức tiếng gần xa
Không biết từ bao giờ bánh phu thê là thứ không thể thiếu trong các đám hỏi, đám cưới của người dân Kinh Bắc như lời nguyện ước cho sự thủy chung bền chặt thắm thiết của đôi lứa. Bánh phu thê cũng là món quà ý nghĩa mà khách du lịch thường mua để dành tặng người thân, bạn bè sau những chuyến đi về Bắc Ninh.

Màu vàng ruột bánh phu thê là màu của nước quả dành dành

Người dân phường Đình Bảng (thị xã Từ Sơn) truyền rằng, bánh phu thê (còn gọi bánh xu xê) có nguồn gốc từ thời Lý, khi vua Lý Anh Tông đi đánh trận, hoàng hậu ở nhà thương nhớ chồng làm bánh gửi ra trận. Nhà vua ăn bánh thấy ngon ngọt, trân trọng tình nghĩa vợ chồng nên đặt tên là bánh phu thê.
Nguyên liệu chính để làm bánh là gạo nếp kết hợp với nhiều thành phần khác như đỗ xanh, đu đủ, dừa, quả dành dành... tất cả đều là sản phẩm nông nghiệp tự nhiên với công đoạn chế biến cầu kỳ, quy trình phức tạp. Khi thành phẩm bánh vàng trong suốt, lóng lánh màu hổ phách, dẻo và quánh, thơm ngon và đẹp mắt.
Một thực khách trầm trồ: “Bánh phu thê ăn dẻo bột mà lại giòn đu đủ xanh, cắn sâu sẽ thấy vị ngậy bùi mà vẫn thanh của đỗ xanh nhuyễn với cùi dừa beo béo cùng hạt sen man mát để cái ngọt lan tỏa trong vòm miệng. Ẩn bên trong lớp vỏ bánh giản dị là ruột bánh sang trọng, kiêu kì. Đó là một thứ bột thẳng thắn, vì nó dễ cho ta đoán trước mà thèm thuồng những cái ngọt hơn ẩn náu bên trong”.
Cũng là gạo nếp cái hoa vàng nhưng người dân Thị Cầu (thành phố Bắc Ninh) với sự tài khéo trong nghệ thuật ẩm thực đã “biến tấu” cùng khoai sọ để tạo ra món bánh khoai dân dã, đậm phong vị truyền thống, khiến bao thực khách nao lòng, gợi nhớ thương...
Không giống với bất kỳ loại bánh nào của các vùng quê khác, bánh khoai Thị Cầu được làm chủ yếu từ gạo nếp và khoai sọ với một hương vị hoàn toàn đặc trưng. Tất cả các nguyên liệu, các phụ phẩm đều có nguồn gốc tự nhiên, có tác dụng chữa bệnh trong đông y rất tốt hệ tiêu hoá và những người có bệnh dạ dày như dành dành, vông vang, thông thuỷ thảo, gấc… nên khi ăn món ăn này không chỉ là thưởng thức ẩm thực mà còn là cách chăm sóc sức khoẻ.
 

Bánh khoai Thị Cầu nhâm nhi cùng nước trà xanh đậm đà phong vị truyền thống.

Bà Nguyễn Thị Nhung, Chủ cơ sở sản xuất bánh truyền thống xưa và nay ở Thị Cầu chia sẻ: Để làm ra những viên bánh khoai vàng-giòn-tơ-xốp trải qua một quy trình công phu và kỹ lưỡng. Đặc biệt, ăn món bánh khoai này, thực khách như được thưởng thức cả nắng gió đất trời Kinh Bắc, vì để có được những mẻ bánh nở to, tròn đều, xốp giòn, không bị lõi thì trước khi cho bánh vào rán trong chảo dầu sôi phải trải qua công đoạn phơi bánh trên giàn cao dưới nắng và gió mùa Đông Bắc. Cũng vì thế, món bánh khoai Thị Cầu thưởng thức ngon nhất khi gió heo may về, nhâm nhi cùng với nước chè xanh Thái Nguyên thì tuyệt diệu, ngây ngất.

Hấp dẫn xôi chim
Vẫn là gạo nếp nhưng người Bắc Ninh chế biến ra món xôi chim ngon hấp dẫn. Xôi chim không phải là món ăn cầu kỳ, cũng không hoàn toàn dân dã, rất thơm ngon, bổ dưỡng.
Xôi được đồ từ gạo nếp ngon, chín vừa, sau đó xào đều với thịt chim bồ câu hoặc chim cuốc, chim sẻ băm nhỏ ướp hành tiêu, dầu mỡ và nhiều gia vị bí truyền cho vừa miệng.
Thoạt nhìn món này không đặc biệt bởi thịt chim băm nhỏ xíu lẫn trong xôi nên không có màu sắc hấp dẫn. Thế nhưng chỉ cần đưa lên miệng là hương thơm phưng phức, thực khách sẽ cảm nhận được đầy đủ mùi vị đậm đà, thơm ngon của thịt chim quyện với hạt xôi mọng mượt, dẻo mềm. Khi ăn, vị ngọt thơm từ chim sẽ dần thấm đều vào từng hạt xôi đang chín tới, không cần thêm bất kỳ loại nước chấm nào cũng vẫn vừa miệng. Nếu đã từng thưởng thức món xôi chim Bắc Ninh sẽ khó quên hương vị quyến rũ khó tả.
Nằm cách trung tâm Hà Nội chỉ 30 km, Bắc Ninh là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích sự bình yên, thanh nhã và thưởng thức những món ăn ngon. Du khách có thể đi về trong ngày, cũng có thể nghỉ lại qua đêm ở miền Quan họ để có nhiều thời gian thưởng trọn cái thú ẩm thực phong phú nơi đây.