Một số thay đổi về tiêu chuẩn sức khỏe, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự

Ngày 6-12-2023, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Thông tư số 105/2023/TT-BQP quy định về tiêu chuẩn sức khỏe, khám sức khỏe cho các đối tượng thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng. Thông tư số 105 có hiệu lực từ ngày 1-1-2024 và áp dụng cho công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ năm 2025, thay thế cho Thông tư liên tịch 16/2016/TTLT-BYT-BQP. Theo đó, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự (NVQS) có một số thay đổi.

Khám tuyển sức khỏe NVQS năm 2024 tại Ban CHQS huyện Gia Bình.

Khám sức khỏe NVQS do Hội đồng khám sức khỏe NVQS cấp huyện thực hiện với các nội dung: Khám về thị lực; lâm sàng theo các chuyên khoa Mắt, tai, mũi họng, răng hàm mặt, nội khoa, thần kinh, tâm thần, ngoại khoa, da liễu, sản phụ khoa (đối với nữ). Khám cận lâm sàng: Công thức máu; nhóm máu (ABO); chức năng gan (AST, ALT); chức năng thận (Ure, Creatinine); đường máu; virus viêm gan (HBsAg); virus viêm gan C (Anti-HCV); HIV; nước tiểu toàn bộ (10 thông số); siêu âm ổ bụng tổng quát; điện tim; X-quang tim phổi thẳng; xét nghiệm nước tiểu phát hiện ma túy. Chủ tịch Hội đồng chỉ định thêm các xét nghiệm khác theo yêu cầu chuyên môn để kết luận sức khỏe được chính xác.

Quy trình khám sức khoẻ NVQS được thực hiện theo Thông tư số 105 gồm 5 bước: Lập danh sách công dân khám; thông báo thời gian, địa điểm tổ chức khám sức khỏe (Ra lệnh gọi khám sức khỏe); tổ chức khám sức khỏe theo 2 vòng (khám thể lực, lâm sàng và khám cận lâm sàng, sàng lọc HIV, ma túy); hoàn chỉnh phiếu sức khỏe NVQS; tổng hợp, báo cáo kết quả khám sức khỏe NVQS.

Khi khám vòng 1, nếu công dân không đạt một trong các tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định thì Ủy viên Hội đồng trực tiếp khám báo cáo Chủ tịch Hội đồng quyết định dừng khám. Chỉ tiến hành xét nghiệm máu, nước tiểu; xét nghiệm HIV, ma túy cho công dân đạt tiêu chuẩn sức khỏe sau khám vòng 1 và siêu âm, điện tim, chụp X-quang tim phổi thẳng.

Hội đồng căn cứ số điểm cho các chỉ tiêu khi khám để đánh giá theo 6 loại sức khỏe. Công dân đạt sức khỏe loại 1, loại 2, loại 3 và không nghiện các chất ma túy, tiền chất ma túy thì đáp ứng đủ tiêu chuẩn sức khỏe thực hiện NVQS. Sức khỏe loại 1: Tất cả các chỉ tiêu đều đạt điểm 1 (Chỉ tình trạng sức khỏe rất tốt). Sức khỏe loại 2: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 2 (Chỉ tình trạng sức khỏe tốt). Sức khỏe loại 3: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 3 (Chỉ tình trạng sức khỏe khá).

Trong quá trình khám lâm sàng, Thông tư 105 có quy định mới đối với tiêu chuẩn sức khỏe về mắt. Cụ thể, loạn thị do sinh lý hoặc có độ loạn nhỏ hơn 1 đi ốp thì sức khỏe sẽ được xếp loại 2, tức là tình trạng sức khỏe tốt. Với loạn thị có độ lớn hơn hoặc bằng 1 đi ốp thì sức khỏe được xếp loại khá tương đương với loại 3 (trước đây đều xếp loại 6, không đủ sức khỏe). Như vậy, người loạn thị được chấm điểm 2 hoặc 3 mà các tiêu chuẩn sức khỏe khác đủ tiêu chuẩn thì đối tượng này đủ điều kiện nhập ngũ.

Tương tự như loạn thị, về bệnh mù màu, Thông tư mới đã có nhiều thay đổi về bệnh mù màu theo hướng cho phép người bị mù màu ở mức độ nhẹ vẫn đủ điều kiện nhập ngũ nếu các tiêu chí khác đạt yêu cầu. Cụ thể, xếp sức khỏe loại 3 nếu mù màu trục xanh lá - đỏ mức độ nhẹ. Như vậy, trong trường hợp các tiêu chuẩn sức khỏe khác vẫn đạt yêu cầu thì người mù màu trục xanh lá - đỏ mức độ nhẹ vẫn đủ tiêu chuẩn nhập ngũ. Trong quá trình khám mắt, người đọc không trung thực hoặc không biết đọc theo hướng dẫn thì nhân viên chuyên môn sử dụng máy đo khúc xạ tự động để kiểm tra.

Ngoài ra, quá trình khám tuyển cũng bổ sung chỉ số cơ thể BMI khi khám thể lực; khám tai mũi họng, đánh giá sức nghe riêng từng bên, bổ sung polyp tai ngoài, giữa…

Đối với khám thần kinh (tách nội dung tâm thần riêng): Bỏ suy nhược thần kinh; sử dụng test sàng lọc tâm thần theo mẫu mới. Theo Thông tư số 105, bảng các bệnh về Tâm thần đã bổ sung thêm các bệnh liên quan đến trầm cảm. Rối loạn trầm cảm tùy theo mức độ thì sẽ được đánh giá như sau: Mức độ nhẹ: Điểm 4 (thuộc sức khỏe loại 4); Mức độ vừa: Điểm 5 (thuộc sức khỏe loại 5); Mức độ nặng: Điểm 6 (thuộc sức khỏe loại 6). Rối loạn phân liệt cảm xúc: Trầm cảm sẽ đánh giá là điểm 6 (thuộc sức khỏe loại 6); Rối loạn cảm xúc lưỡng cực: Giai đoạn trầm cảm sẽ đánh giá là điểm 6 thuộc sức khỏe loại 6). Như vậy với người đang bị mắc các loại bệnh trầm cảm nêu trên, nếu được phân loại từ điểm 4, 5, 6 thì chưa đủ điều kiện thực hiện NVQS.

Về trang bị dụng cụ y tế cũng quy định bổ sung 7 thiết bị cho khám sức khỏe gồm các loại máy: Đo khúc xạ, điện tim, siêu âm, X-quang; máy xét nghiệm huyết học, sinh hóa, nước tiểu.

Để triển khai các bước tuyển quân năm nay bảo đảm chỉ tiêu, chất lượng, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu cho Hội đồng NVQS tỉnh chỉ đạo Hội đồng NVQS các huyện, thị xã, thành phố tổ chức quán triệt, tập huấn, xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện tốt bước khám tuyển sức khỏe theo Thông tư số 105 của Bộ Quốc phòng.