Mùa nào còn vương sợi cỏ lau

Sáng chớm đông, anh bạn nhắn tin rủ thu xếp việc về chỗ anh chụp ảnh, cỏ lau nở nhiều, đẹp lắm rồi đấy, đừng trễ hẹn mà bỏ lỡ một mùa hoa lau. Lấn bấn công việc và những giỗ chạp, đám xá, sau mấy tuần nhắn nhủ theo lời hẹn tôi cũng về Tân Lãng để chiêm ngưỡng bông lau nở đúng mùa đúng cữ. Cứ nghĩ chắc cũng bình thường thôi như thi thoảng vẫn gặp vài ngọn lau dọc triền đê sông Đuống độ đông về, nào ngờ đến nơi lại bị hớp hồn, níu giữ bởi cả khoảng không gian hoang sơ bạt ngàn cỏ lau trắng muốt thi thoảng đan xen vài cây sậy. Có lẽ chẳng cần phải lặn lội xa xôi tới tận vùng biên cương của tổ quốc mới được chiêm ngưỡng cảnh sắc hoa lau nở trắng phau tựa một bức tranh kì ảo đầy thu hút, thứ hoa dại vốn thường mọc ở những nơi khô cằn sỏi đá và heo hút gió lùa: “Đó là loài hoa nở vào cuối năm/ Đó là loài hoa mọc nơi cuối đất”.
Gió đưa những cánh hoa đã nở bung bay lơ đãng trên không trung, xòe bàn tay với bông hoa nghịch ngợm bay trong gió tôi ước giá như thời gian có thể dừng lại ở khoảnh khắc ấy cũng giống như khi chúng ta muốn níu lại những khoảnh khắc tươi đẹp nhất của cuộc đời. Một khung cảnh bình yên, thơ mộng giữa lá xanh và những bông lau trắng ngần cao ngấp nghé đầu người hay những bụi cao chót vót tưởng như ngang tầm trời. Ngước mắt nhìn lên cao, trên những ngọn bông lau trắng muốt là bầu trời xanh vời vợi; mây trắng, trời xanh và cỏ lau, cả hai dường như trở nên hòa làm một, không phân chia biên giới vẻ đẹp tinh khiết và hoang dại vươn tới cả tầng trời. Tiếng bấm máy liên tục khi ánh nắng cuối ngày đang chiếu xuống những thảm cỏ lau trắng mướt... Hoàng hôn phủ lên những ngọn cỏ lau ráng đỏ thật diệu kỳ. Ai đang tìm kiếm nơi nào không chứa muộn phiền chắc chẳng phải lòng vòng đi thật xa để trở về mà chỉ cần thả hồn vào không gian của thiên nhiên, của những triền sông lững lờ nước chảy nở đầy hoa lau trắng dịp chớm đông. Thời gian sẽ lặng lẽ đi qua, mọi muộn phiền thả xuống dòng sông sẽ cuốn đi theo dòng nước về với mênh mông biển cả, theo những ngọn cỏ lau bay trong gió về trời.

Băn khoăn tự hỏi sao giữa những bãi đất đồng chiêm bằng phẳng hay những khu đất mới nhà cửa phố xá mọc san sát lại có những bãi lau sậy rậm rạp um tùm đến vậy. Phải chăng những cánh hoa lau nhẹ như sợi bông từ miền ngược nhẹ bay trong gió rồi đáp xuống những cánh đồng xa xôi nơi phù sa đồng bãi hay hạt giống hoa lau nơi nắng gió biên thùy từ những cơn mưa lũ chảy ào ào qua suối qua sông hòa vào nước thượng nguồn xuôi về miền chiêm trũng bám chặt vào lớp đất đỏ phù sa ở bờ bãi ven sông. Theo tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa, đất bồi ven sông được chở đi khắp các vùng miền lấp đầy những khoảng đồng trống và rồi sức sống mạnh mẽ của bông cỏ lau tưởng như mềm dẻo nhẹ tựa không khí ấy lại vươn mình mạnh mẽ thành từng bãi từng lùm, mọc um tùm giữa phố phường sầm uất.
Mới ngày nào vẫn còn là những vòm xanh mơn mởn bỗng chốc gió heo may về mang theo xào xạc nhớ nhung và bông lau bung nở nương trong ngọn gió đầu đông se sắt. Giữa bãi lau ngút ngàn bỗng nhớ đến những ngọn cỏ lau nép dọc triền sông, vùng bờ bãi vũng Trần Xá xưa có phải cũng từng rậm rịt hoang sơ phủ đầy lau trắng trong buổi hội nghị Bình Than với những quyết sách quan trọng của vua tôi nhà Trần ở ngày đông xa xưa hào hùng ấy của lịch sử dựng nước và giữ nước mà dân tộc đã ngợi ca. Tận dụng sự um tùm của những bãi lau sậy làm lợi thế, thứ lá cây sắc bén tựa trăm nghìn lưỡi kiếm giăng thành hào thành lũy, là lớp áo ngụy trang che mắt quân thù, cản bước kẻ xâm lăng. Lại nhớ về những trai tài luyện võ, người anh hùng nhỏ tuổi bóp nát quả cam, các cô gái đảm đang chịu thương chịu khó vùng Kinh Bắc se tơ dệt vải dọc triền đê sông Như Nguyệt, sông Đuống đầy huyền tích đã dùng tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường bất khuất mượn sức của thiên nhiên để chống kẻ xâm lăng bờ cõi của những người con đất Việt… Những bãi lau sậy hoang tàn năm nào đã vượt qua những mùa hạ nắng cháy, qua mùa sương giá rét và loài cây tưởng chừng như mỏng manh yếu đuối mà đùm bọc nhau mọc từng khóm từng vạt lại trổ bông trắng xóa, mộc mạc đầy giản dị vào mùa lạnh khắc nghiệt nhất trong năm như biểu tượng của sự đoàn kết - kết đoàn đã đồng hành cùng lịch sử, cùng thời gian và cùng nhân dân bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ độc lập dân tộc trường tồn cùng năm tháng.
Đầu Chạp, lúc thu đã cạn ngày và ngả sang đông, cơn gió lạnh đầu đông khiến mọi thứ như tê tái thì lau sậy lại chín và nở bông rậm rì nhất. Thứ bông nhẹ bẫng phơ phất trong nắng chiều ven sông hiu hắt. Giữa phố xá nhộn nhịp sầm uất vẫn còn đây những bãi lau rậm rịt, lau mọc đầy cạnh bãi đất trống gần khu công nghiệp, quanh doanh trại quân đội, chàng lính trẻ đi tuần ngắt vội bông lau phất phơ trong vạt nắng cuối chiều, khóe môi ánh lên niềm vui của nỗi nhớ xa nhà sắp được đoàn viên, hình bóng người thương hiện lên chặp trong tiếng cười giòn tan ở mùa lau ký ức. Cảm giác bồng bềnh, chếnh choáng như lạc giữa những đám mây vờn quanh của khóm bông lau cao ngấp nghé đầu người khiến người ta vấn vít cứ muốn đi mãi, đi mãi vào thẳm sâu của bãi lau bãi sậy. Màu lau cứ trắng cước bồng bềnh như mái tóc bạc trắng và nụ cười hiền của ông bụt, bà tiên ở cổ tích xa xăm; cứ dập dìu đung đưa trong ngọn gió đông trên nền cỏ xanh mươn mướt, thân cây cao mảnh và những tàu lá sắc nhọn sắc như lưỡi dao cứa vào thịt da chảy máu cũng chẳng ngăn được người ta tìm đến chiêm ngưỡng, vờn quanh, lưu lại màu sắc của kỉ niệm, của ước muốn về cuộc sống giản đơn mà bền bỉ như loài hoa ấy mỗi dịp đông về. Thả hồn theo những ngọn bông lau dài nương trong chiều đầy gió và xao xuyến, bâng khuâng, tâm hồn mỗi người dường như được gột rửa thanh tịnh, còn thời gian thì lắng đọng vô ưu.