Nâng cao chất lượng các nhà máy nước sạch nông thôn

Công nhân nhà máy nước sạch xã Tri Phương (Tiên Du) kiểm tra chất lượng nước tại hệ thống xử lý lắng lọc.

Sau gần 10 năm đưa vào vận hành nhà máy nước sạch tập trung, cụm xã Cao Đức, Bình Dương có gần 4.300 hộ dân đăng ký sử dụng nguồn nước do nhà máy cung cấp, đạt tỷ lệ 100% số hộ. Cụm nước sạch do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh đầu tư xây dựng tháng 4-2014 từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới, khánh thành và vận hành từ tháng 12-2016. Nhà máy gồm 1 modul xử lý theo công nghệ lọc tự rửa, lắng lamel. Đây là công nghệ do hãng bơm châu Âu cung cấp xử lý nước nông thôn tiên tiến nhất hiện nay. Quy trình xử lý nước được tiến hành qua 5 giai đoạn: Nước mặt lấy từ sông Đuống bởi 2 bơm chìm thả dưới hố công trình thu và dẫn vào thiết bị xử lý thông qua hệ thống đường ống; nước khi đưa vào xử lý được kiểm soát độ PH, độ đục làm cơ sở để châm thêm các hóa chất hỗ trợ quá trình lắng-lọc đạt kết quả tốt nhất; cụm bể lắng Lamel hoạt động theo nguyên tắc kết hợp, bổ sung thêm hóa chất để tăng khả năng kết hợp các hạt cặn trong nước, tạo thành các bông cặn lớn cho các hạt cặn dễ dàng lắng; thiết bị lọc không van tự rửa hoạt động hoàn toàn tự động; quá trình rửa ngược xảy ra tự động khi có sự chênh lệch áp suất tĩnh của nước thô và nước sau lọc; toàn bộ nước cần cho giai đoạn rửa ngược vật liệu lọc đều chứa trong ngăn của thiết bị lọc, do đó không cần sử dụng bơm rửa lọc và máy nén khí.
Theo ông Bùi Thế Thành, cán bộ phụ trách trạm, định kỳ 4 ngày 1 lần công nhân của trạm tiến hành vệ sinh, lọc rửa cụm lắng lọc, định kỳ mỗi tháng 1 lần nguồn nước do trạm cung cấp được kiểm tra, xét nghiệm bởi Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh, mỗi năm 1 lần. Các kết quả kiểm nghiệm nguồn nước được công khai tại trạm, UBND các xã. Nước sau xử lý bảo đảm yêu cầu chất lượng, các chỉ số: Mầu sắc, độ đục, độ PH, độ cứng, hàm lượng Fe, MN, Asen, NH4, tồn dư Clo, Coliform tổng số… đều thấp hơn giới hạn cho phép theo QCVN01: 2009/BYT của Bộ Y tế, người dân khi sử dụng hoàn toàn yên tâm về chất lượng nguồn nước do nhà máy cung cấp. Trạm luôn bố trí công nhân vận hành, công nhân kỹ thuật thường xuyên ứng trực, khắc phục kịp thời, nhanh chóng các sự cố trong quá trình xử lý, cấp nước đến người dân. Tỷ lệ đăng ký lắp đặt, sử dụng nguồn nước do nhà máy cung cấp ngày càng nâng cao, hiện đạt 100% dân số 2 xã.
Những năm gần đây, chương trình mục tiêu quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn; chương trình cấp nước nông thôn từ vốn vay Ngân hàng Thế giới; chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới… được quan tâm. Nhiều dự án công trình cấp nước sinh hoạt tập trung được ưu tiên đầu tư cho các khu vực nông thôn, góp phần quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe và chất lượng sống cho người dân nông thôn. Hiện tại, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn quản lý, vận hành 13 trạm và 1 cụm cấp nước sạch tập trung. Để kiểm soát tốt, nâng cao chất lượng nước, tăng tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch, Trung tâm duy trì áp dụng và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của phòng thí nghiệm theo Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025: 2017. Cùng với đó, thường xuyên lấy mẫu, xét nghiệm chất lượng nước thành phẩm ở các trạm cấp nước sạch tập trung khu vực nông thôn trong tỉnh do Trung tâm quản lý, vận hành khai thác theo quy định tại Thông tư số 41/2018/TT-BYT ngày 14/12/2018 của Bộ Y tế ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và quy định kiểm tra giám sát chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt.
Đến cuối năm 2024, tổng số khách hàng sử dụng nước từ các trạm do Trung tâm quản lý vận hành 46.293 hộ; Tỷ lệ hộ gia đình trên địa bàn tỉnh được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%; Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN đạt 88,12 %; Tỷ lệ hộ nghèo sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%; Tỷ lệ hộ nghèo sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN đạt 73,65%.
Theo ông Đào Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh, các trạm cấp nước do Trung tâm quản lý, vận hành đều đang hoạt động ổn định, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của người dân …Để đẩy mạnh quá trình cung cấp nguồn nước đạt QCVN đến người dân nông thôn, thời gian tới, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân và cộng đồng về lợi ích việc sử dụng nước sạch và vệ sinh môi trường; quyết tâm thực hiện hiệu quả hơn chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, cải thiện chất lượng nước sạch, vệ sinh, nâng cao nhận thức, tăng dần số lượng hộ gia đình sử dụng nước sạch đáp ứng Quy chuẩn của Bộ Y tế; thay đổi hành vi giữ gìn vệ sinh và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần nâng cao sức khỏe và chất lượng sống cho người dân nông thôn.