Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa

Xác định văn hóa là nền tảng tinh thần, là động lực phát triển kinh tế-xã hội, thành phố Bắc Ninh thường xuyên quan tâm đổi mới, sáng tạo những hoạt động phù hợp, phong trào chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa, nghệ thuật của nhân dân.

Quan họ măng non khu phố Công Binh, phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh.

Xác định văn hóa là nền tảng tinh thần, là động lực phát triển kinh tế-xã hội, thành phố Bắc Ninh thường xuyên quan tâm đổi mới, sáng tạo những hoạt động phù hợp, phong trào chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa, nghệ thuật của nhân dân.
Theo kết quả kiểm kê, thành phố Bắc Ninh có tổng số 203 di tích, trong đó 98 di tích được Nhà nước xếp hạng (43 di tích cấp quốc gia và 55 di tích cấp tỉnh). Hằng năm, UBND thành phố chỉ đạo cơ quan chuyên môn khảo sát, lập danh mục các di tích xuống cấp, trong đó ưu tiên di tích xuống cấp nghiêm trọng đề nghị tu bổ kịp thời. Tổng hợp giai đoạn 2014-2024, thành phố Bắc Ninh đề nghị tỉnh hỗ trợ tu bổ, chống xuống cấp 93 di tích với tổng kinh phí hơn 85 tỷ đồng. Ngoài ra, hướng dẫn các địa phương tu bổ, tôn tạo di tích từ nguồn vốn xã hội hóa với kinh phí hơn 120 tỷ đồng.
Hệ thống các thiết chế văn hoá, công trình văn hóa công cộng trên địa bàn cũng được quan tâm đầu tư và tăng cường hiệu quả khai thác như: Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông thành phố; công viên Nguyên Phi Ỷ Lan; Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ; công viên Nguyễn Văn Cừ; công viên Hoàng Quốc Việt; công viên hồ điều hòa Văn Miếu Bắc Ninh; công viên Hữu nghị Quốc tế, các Nhà chứa Quan họ...
Thành phố tích cực phối hợp, đẩy nhanh tiến độ triển khai quy hoạch, thực hiện dự án bảo tồn tu bổ, phục hồi cụm di tích lịch sử văn hóa chùa Dạm, chùa Hàm Long (phường Nam Sơn); dự án trùng tu, tôn tạo và quy hoạch tổng thể mặt bằng di tích lịch sử văn hóa đền Bà Chúa Kho (phường Vũ Ninh); quy hoạch khu quần thể văn hóa Thủy tổ Quan họ Bắc Ninh. Bên cạnh đó, chú trọng phát triển du lịch tâm linh ở các điểm du lịch được UBND tỉnh công nhận như: Làng Diềm, Đền Bà Chúa Kho. Từng bước triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường đầu tư, quản lý, khai thác giá trị du lịch văn hóa lịch sử quần thể di tích khu Viêm Xá (Thủy tổ Quan họ), phường Hòa Long và đền Bà Chúa Kho, phường Vũ Ninh đến năm 2026, định hướng đến năm 2030”; Đề án “Phục dựng phiên Chợ Âm dương trong lễ hội khu Xuân Ổ A, phường Võ Cường đến năm 2026, định hướng đến năm 2030”...
Cùng với di sản văn hóa vật thể, thành phố Bắc Ninh có 31/44 làng Quan họ gốc; 2 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là Kéo co Hữu Chấp và lễ hội làng Diềm cùng nhiều lễ hội, di tích lịch sử tiêu biểu khác... Thời gian qua, thành phố chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tổ chức phong phú hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch như: Giao lưu Canh hát Quan họ đêm Rằm; các hoạt động sân khấu diễn chèo, cải lương, kịch nói; tổ chức các đợt chiếu phim; các hội thi, hội diễn, liên hoan nghệ thuật, thể thao; tích cực tham gia tổ chức nhiều hoạt động văn hóa đường phố gắn với các chương trình, sự kiện quan trọng của tỉnh như: Chương trình hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh trên thuyền; chương trình nghệ thuật chào mừng ngày lễ, ngày kỷ niệm, sự kiện chính trị trọng đại... Các hoạt động vừa góp phần tạo cơ hội cho cộng đồng, người dân được tham gia thực hành trình diễn di sản, vừa tuyên truyền quảng bá hình ảnh văn hóa, con người thành phố Bắc Ninh.
Mong muốn lan tỏa tinh thần hiếu học, hiếu đọc, quảng bá giá trị của sách, thành phố Bắc Ninh quan tâm đầu tư phát triển văn hóa đọc. Ngoài việc duy trì hoạt động của 2 thư viện công cộng và các tủ sách khu phố, thành phố khuyến khích phát triển các loại hình thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học. Nhiều tủ sách gia đình có hàng nghìn cuốn sách, tiêu biểu như gia đình ông Trịnh Hùng Cường (phường Suối Hoa) sở hữu một kho sách quý với hơn 10.000 đầu sách… Định kỳ hằng năm, các khu phố, nhà trường, đơn vị tổ chức đa dạng hoạt động khuyến đọc nhằm khơi dậy, lan tỏa phong trào đọc sách trong các tầng lớp nhân dân.
Song song với phát triển văn hóa đọc, xây dựng thói quen học tập suốt đời trong các tầng lớp nhân dân, thành phố Bắc Ninh quan tâm trọng dụng, tôn vinh trí thức, văn nghệ sĩ, nghệ nhân; khuyến khích, động viên đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tạo nhiều tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật, chú trọng phát triển năng khiếu và tài năng trẻ. Nhiều hội viên Phân hội Văn học Nghệ thuật thành phố có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, sáng tạo nhiều tác phẩm chất lượng, được tặng các giải thưởng văn học nghệ thuật và báo chí.
Mặc dù vậy, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, sưu tầm, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống còn hạn chế; chưa có sự quan tâm đúng mức đối với hoạt động câu lạc bộ văn hoá, văn nghệ của thành phố. Việc đầu tư, bố trí kinh phí cho sự nghiệp phát triển văn hóa và tổ chức các hoạt động văn hóa chưa tương xứng với sự phát triển của trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh.
Trong bối cảnh nhu cầu hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật ngày càng cao của người dân, thành phố Bắc Ninh xác định tiếp tục đổi mới, nâng cao tính chuyên nghiệp trong từng hoạt động, tạo ra những chương trình, sự kiện văn hóa chất lượng mang đậm nét đặc trưng văn hóa, con người Bắc Ninh-Kinh Bắc.