Người lái đò bến sông Tri Nhị

Khi chúng tôi hỏi người dân 2 bên bờ Song Giang-Tri Nhị, ai cũng tấm tắc ngợi khen, gọi tên ông thân mật “thương binh đò Tri Nhị”. Ông là Vũ Văn Phẩm 60 tuổi, thôn Vân Xá, xã Cách Bi (Quế Võ).

Sóng ung thư quái ác. Buồn thương cho tương lai và số phận những đứa trẻ, ông ngẫm phận đời lắm nỗi đắng cay. Vết thương chiến tranh cùng hàng chục mảnh đạn vụn ăn mòn cơ thể làm ông tê buốt, đau nhức mỗi khi “trái gió, trở giời”. Đang chẳng biết tìm niềm tin ở đâu, thì  bà Doãn đã đến với ông sẻ chia, nuôi dưỡng các con thơ, thắp ngọn lửa ấm nồng, giúp ông xoa dịu dần nỗi băng giá cuộc đời. Bà Doãn tâm sự: “Đêm nào mưa gió, bão bùng, thương ông chân yếu, mắt kém, tôi ngủ không yên giấc lại soi đèn ra bến hỗ trợ ông phần nào. Nghề đò cực lắm, tôi khuyên ông tuổi già, sức yếu rồi thì về vườn nhà trồng rau, nuôi lợn, no đói có nhau nhưng ông ấy đâu chịu”. “Sông có khúc, người có lúc”, khi ông khó khăn, túng bấn nhất thì con đò, bến sông quê đã “cưu mang” nuôi sống cả gia đình. “Bao giờ ông tính chuyện nghỉ chèo đò?”- tôi hỏi. Ông Phẩm thẳng thắn: “Đò là người bạn tri âm sớm tối, tôi còn sống ngày nào thì còn chèo. Nhớ ngày tôi rời quân ngũ trở về, bến đò Tri Nhị bấy giờ chỉ là bãi đất hoang vắng lại cách xa đê, nên ít người qua lại. Nhà nghèo, đông con, cơm sắn quanh năm cạn nồi, tôi đánh liều số phận đi vay mượn 6 triệu đồng mua đò, thầu bến với địa phương mong kiếm cháo rau nuôi con”. Trời đã quá trưa, gió mỗi lúc thổi mạnh, chúng tôi ngồi dõi theo con đò ngược xuôi khoảng 3 tiếng đồng hồ mà chỉ dăm, bảy khách vãng lai. Trong buồng lái, ông móc từ túi áo đổ vào chiếc mũ cối bạc trắng đếm 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng… tất cả được 20.000 đồng. “Từ giờ đến tối chắc được gấp đôi?”-tôi hỏi. Ông cười gượng “ăn thua gì đâu! khách chỉ đi sáng là chính, chứ chiều vắng tanh, hễ hôm nào trời mưa, giông bão thì lỗ xăng dầu là cái chắc, chú à!”. Gắn bó bến đò Tri Nhị, với ông Phẩm đó là lẽ sống: Không chỉ giúp ông kiếm đồng tiền nuôi mẹ già, con thơ mà ông còn luôn canh cánh lo nghĩ tới những con thuyền, số phận gặp tai ương trên khúc sông này. Khi chúng tôi hỏi về những “chiến công” khi cứu giúp tầu thuyền gặp nạn, ông khù khì “Có gì đâu, ở đời giúp người trong lúc hoạn nạn là điều nên mà. Tôi nhớ mãi đêm năm 1997, khi đang thiu thiu ngủ chợt nghe có tiếng người phụ nữ la lớn “Có ai không, cứu với..” thế là tôi bật dậy soi đèn thấy cảnh con thuyền đang chìm dần vì chở hàng nặng bị thủng dầm. Tôi lao đò tới cũng may kịp thời kéo được chị Thắm (Bắc Giang) ướt sũng, run rẩy, mặt tím tái đang ẵm chặt chiếc thúng đựng 2 đứa con nhỏ còn ngái ngủ lên đò”. Hai mươi năm đời sông nước chông chênh, ông đã giúp đỡ hàng chục con thuyền ngược xuôi tai qua nạn khỏi. Câu chuyện của người thương binh Vũ Văn Phẩm trên bến đò Trị Nhị khiến chúng tôi thật xúc động và cảm phục trước nghị lực sống của người lính cụ Hồ thời chống Mỹ oai hùng.