Nguy hiểm cháy, nổ đối với nhà ở kết hợp kinh doanh

Thời gian gần đây, trên địa bàn cả nước xảy ra nhiều vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, hộ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư làm chết và bị thương nhiều người, thiệt hại lớn về tài sản, gây dư luận hoang mang, lo lắng trong nhân dân... Đây là hồi chuông cảnh báo cần tăng cường biện pháp bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy cho loại hình nhà ở này.

Theo thống kê của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) hằng năm cả nước xảy ra khoảng từ 2.000 đến 2.600 vụ cháy, trong đó có tới 45% đến 55% các vụ cháy xảy ra đối với loại hình nhà dân (cứ 2 vụ cháy thì 1 vụ xảy ra ngay trong các gia đình).

Với Bắc Ninh, từ năm 2016 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 15 vụ cháy nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh. Trong đó có 2 vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng. Hồi 1 giờ 25 phút ngày 21-12-2017, xảy ra cháy tại phòng trọ có diện tích khoảng 20 m² tại thôn Đình Cả, xã Nội Duệ, huyện Tiên Du được thuê để sản xuất, kinh doanh bánh mì và ở. Hậu quả, đám cháy làm một người chết. Hồi 1 giờ 31 phút ngày 27-2-2018 xảy ra cháy tại 3 ki ốt ở đường Lý Thánh Tông, phường Đồng Nguyên, thị xã Từ Sơn, diện tích đám cháy khoảng 60 m². Hậu quả làm một người chết. Trong cả 2 đám cháy nêu trên đều là nhà ở kết hợp kinh doanh. Đám cháy lại xảy ra ban đêm, lúc mọi người đang ngủ nên phát hiện muộn. Hơn nữa, cửa đều bị khóa trái nên dù đám cháy không lớn, chỉ trong ít phút là dập tắt hoàn toàn nhưng lực lượng Cảnh sát PCCC và người dân mất nhiều thời gian để phá cửa, không kịp cứu người.

Nguyên nhân gây cháy đối với nhà ở kết hợp kinh doanh chủ yếu do bất cẩn của người dân trong sử dụng điện không an toàn (câu mắc điện tùy tiện, dây điện luồn qua hàng hóa, sử dụng thiết bị quá tải…) và sử dụng ngọn lửa trần (đun nấu; thắp hương, đèn, nến để thờ cúng; đốt vàng mã; hút thuốc lá…).

Hiện nay, Bắc Ninh đang phát triển mạnh về công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và các làng nghề, thu hút hàng trăm nghìn người lao động đến làm việc và sinh sống. Đối với loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh hiện đang có nhiều bất cập về PCCC. Đa số công trình nhà ở kết hợp kinh doanh là nhà ống, có diện tích nhỏ, hẹp, chỉ có lối đi lại duy nhất. Để bảo đảm an ninh, các hộ thường làm cửa nhiều lớp, khóa chắc chắn, hàn lưới sắt kín ban công “chuồng cọp”, lắp đặt biển quảng cáo có kích thước lớn. Diện tích sàn và không gian trong nhà được tận dụng tối đa để chứa hàng hóa, chiếm hết lối đi lại, thậm chí cả cầu thang lên xuống và bếp nấu ăn. Ban thờ làm bằng vật liệu dễ cháy, trên có nhiều vàng mã, hương, nến… không có giải pháp ngăn cháy lan, chống khói.

Trong khi đó, kiến thức, kỹ năng về PCCC, CNCH và thoát nạn của người dân còn thiếu. Đặc biệt, công tác quản lý nhà nước về PCCC đối với nhà ở kết hợp kinh doanh chưa được pháp luật quy định. Theo Luật PCCC, nhà ở kết hợp kinh doanh và sản xuất không thuộc sự quản lý, thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC của lực lượng cảnh sát PCCC. Đây là bất cập lớn trong công tác phòng cháy, làm gia tăng nguy cơ cháy, nổ. Do không phải chịu các chế tài như xử phạt hành chính, đình chỉ kinh doanh cho nên các hộ gia đình, chủ cơ sở kinh doanh có nhiều vi phạm và hỏa hoạn tăng cao.

Trước thực trạng đó, ngày 9-8-2017, UBND tỉnh có Công văn số 2619 UBND-NC về việc “Tăng cường công tác bảo đảm an toàn PCCC và CNCH đối với nhà dân, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư trên địa bàn tỉnh” yêu cầu các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, các doanh nghiệp, cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn và Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện nghiêm túc và tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn PCCC và CNCH đối với nhà dân và nhà ở kết hợp kinh doanh.

Cảnh sát PC và CC tỉnh biên soạn, in và phát trên 35.000 tờ rơi khuyến cáo các biện pháp PCCC đến các hộ dân, nhất là các hộ có nhà ở kết hợp kinh doanh. Tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh phê duyệt và triển khai thực hiện giai đoạn 1 của Đề án “Đầu tư trang bị, phương tiện và huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH cho lực lượng dân phòng trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2017-2020”. Đến nay có 209/779 đội PCCC dân phòng và 46/3.671 đội PCCC cơ sở được trang bị đầy đủ phương tiện PCCC, tạo cơ sở và tiền đề quan trọng để phát huy “4 tại chỗ” trong PCCC. Nhiều mô hình, điển hình tiên tiến trong PCCC như “Khu dân cư an toàn PCCC”, “Làng nghề an toàn PCCC”, “Nhà trọ an toàn PCCC”… được xây dựng và nhân rộng ra 43 thôn, khu phố trong tỉnh. Đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; mở các lớp tuyên truyền, tập huấn tại các làng nghề, cho các chủ hộ có nhà ở kết hợp kinh doanh... Tuy nhiên, các hộ gia đình vừa sử dụng nhà ở vừa kinh doanh cũng không quan tâm, nhiều hộ không tham gia các buổi tập huấn, phổ biến kiến thức PCCC, nhất là các phương án thoát nạn trong đám cháy do cảnh sát PCCC tổ chức. Do đó, hậu quả về người ở các vụ cháy nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh thường rất nghiêm trọng.