Nhớ Tết xưa

“Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”… những hình ảnh đó từ lâu đã trở nên quen thuộc, gần gũi, đi vào trong tâm thức của người Việt khi Tết đến xuân về. Trời đất giao hòa ngập tràn sắc xuân, trên mọi miền Tổ quốc từ thành thị đến nông thôn lại nhộn nhịp náo nức sắm sửa, chuẩn bị cho ngày Tết cổ truyền tươm tất, đầy đủ. Trong những ngày Tết, trên mâm cơm của mỗi gia đình mà thiếu đi hương vị bánh chưng thì xem như thiếu đi một phần trọn vẹn của năm mới khởi đầu.

Hằng năm, mỗi dịp Tết đến xuân về, mọi gia đình đều bận rộn chọn lá dong, thịt mỡ, đậu xanh và loại gạo ngon nhất để tạo nên những chiếc bánh chưng đặt lên mâm cỗ ngày Tết. Chắc hẳn, hình ảnh các thế hệ gia đình sum vầy bên nồi bánh chưng đã trở nên quen thuộc trong tâm hồn mỗi người Việt.
Trong ký ức của tôi thì những cái Tết ở quê thuở xưa vẫn in đậm nỗi nhớ da diết, nhất là vào những thời khắc trời đất giao mùa. Nỗi háo hức mỗi dịp Tết đến xuân về, được nghỉ học là chộn rộn cùng với cả nhà để chuẩn bị cho những ngày Tết đến.
Năm nào cũng vậy, khoảng 29 âm lịch, gia đình tôi lại quây quần ngồi quanh chiếc chiếu cói để gói bánh chưng. Mỗi người một công việc, anh trai tôi đảm nhận bếp củi để luộc bánh, còn 3 chị em chúng tôi người vo gạo, người đãi đỗ, người rửa lá dong. Khi đỗ và gạo xóc muối để ráo nước, lá dong lau khô, bàn tay điệu nghệ của bố tôi thoăn thoắt, bước đầu bố gấp một tấm lá làm mặt bánh và lấy lá khác đè lên và ghép thêm 2 lần lá dọc, ngang nữa rồi đổ vào đấy một bát gạo nếp dàn đều trên mặt lá dong và cho nhân đỗ vào, 2 miếng thịt, tiếp theo đổ một bát gạo nữa lên và ấn dẹt xuống và bắt đầu gói. Những chiếc bánh của bố tôi gói đều vuông vắn và dày đều nhau, nếp gấp của lá nằm giữa chiếc bánh trông thật đẹp.

Ảnh minh họa.

Tôi cũng chọn cho mình một góc chiếu rồi cẩn thận chọn lá dong tập tành gói. Bố tôi bảo, con mới học gói thì nên gói bánh nhỏ cho quen tay đã rồi mới gói bánh to. Thế là cả buổi hì hục mãi tôi cũng gói được 4 chiếc bánh nhỏ cho 4 anh em mỗi người một chiếc và những chiếc bánh nhỏ của anh em tôi được đánh dấu, buộc dây khác màu để phân biệt. Để gói được một chiếc bánh bằng tay quả thực phải tập luyện rất nhiều, nếu một chiếc bánh gói lỏng tay sẽ làm xô các lớp gạo đỗ, luộc bánh sẽ bị vỡ và bánh sẽ bị nát. Những điều này tôi được bố chỉ dạy trong lúc tập gói chiếc bánh đầu tiên, chiếc bánh không được vuông vắn mà cũng chẳng đều nhau, trông đến kỳ cục. Thế nhưng, háo hức lắm, cảm giác được làm một chiếc bánh chưng từ đầu đến cuối nó vẹn nguyên đến tận bây giờ.
Những mẻ bánh gói xong được xếp ngay ngắn vào nồi và công đoạn nấu bánh và chờ bánh chín, là khoảnh khắc thú vị nhất. Cả nhà quây quần luộc bánh, bọn trẻ chúng tôi thì hì hục nướng khoai, nướng ngô, cùng chơi tam cúc, ai thua người đó phải thêm củi vào bếp; nếu nước cạn thì lại cho nước vào. Nước trong nồi luộc bánh lúc nào cũng phải ngang bằng với lượng bánh trong nồi, như vậy bánh mới xanh.
Trong tiết trời se lạnh cuối năm, mùi khoai nướng quện mùi thơm tỏa ra từ nồi bánh như thổi vào lòng người hơi ấm, xua tan đi cái lạnh cuối đông. Không biết tự lúc nào tôi đã ngủ lăn quay trong lòng mẹ, đến khi bánh chín, chị cõng tôi vào giường rồi quay ra vớt bánh.
Sáng sớm hôm sau, việc đầu tiên tôi làm chính là nhanh chân bước ra khỏi giường, chạy vội ra xem những chiếc bánh tự tay mình gói thế nào. Khuôn mặt háo hức, niềm vui lan tỏa chờ đón thành quả mà mình loay hoay cả buổi mới làm ra.
Tết là để gia đình sum vầy bên nhau, mỗi cái tết qua đều là một kỉ niệm khó quên. Ký ức Tết để lại niềm nhớ khôn nguôi có lẽ là những ngày Tết cả gia đình được quây quần cùng gói những chiếc bánh chưng xanh năm nào...