Những canh Quan họ ở Đền Đô

Đến thăm Đền Đô - nơi thờ 8 vị vua nhà Lý, du khách không những hiểu biết thêm về một giai đoạn lịch sử rực rỡ của dân tộc Việt Nam mà còn có những cảm nhận đặc biệt về một Bắc Ninh văn hiến, đậm đà bản sắc với canh hát Quan họ say đắm lòng người.

Hơn 20 năm qua, CLB Quan họ Đền Đô (hay còn gọi là CLB Quan họ Lý Bát Đế) đã phục vụ hàng nghìn đoàn khách du lịch trong nước và quốc tế. Hầu hết các liền anh, liền chị trong CLB đều là người Đình Bảng. Ngoài 18 thành viên, CLB còn có 10 cộng tác viên sẵn sàng cho những chương trình biểu diễn phục vụ số lượng lớn du khách. Dù không đặt trước nhưng vào bất cứ khoảng thời gian trong ngày, nếu du khách có nhu cầu nghe hát Quan họ thì các thành viên trong CLB cũng luôn sẵn lòng phục vụ.

Bên cạnh biểu diễn ca hát, tái hiện lại đầy đủ nghi thức, lề lối của một canh hát Quan họ cổ như: Tiếp đón khách, mời nước mời trầu, cùng hát giao lưu… các thành viên trong CLB còn hướng dẫn cho du khách biết hát Quan họ, giúp du khách được sắm vai liền anh, liền chị trong những bộ áo tứ thân với khăn mỏ quạ, nón quai thao.

Sau khi thăm quan, tìm hiểu về lịch sử triều đại nhà Lý, chiêm ngưỡng kiến trúc Đền Đô và quay ra Thuỷ đình để được nghe hát Quan họ, một du khách người ý đã bày tỏ cảm xúc: Thật tuyệt vời, quê hương các bạn không những có một bề dày lịch sử mà còn có những loại hình nghệ thuật truyền thống thật độc đáo, đặc sắc. Các bạn đã gìn giữ được những giá trị nhân văn không phải của riêng đất nước Việt Nam mà cho cả nhân loại. Chắc chắn, tôi sẽ trở lại miền quê giàu đẹp này thêm nhiều lần nữa cùng với người thân và bạn bè của tôi chứ không phải là một mình như lần này.

Bà Nguyễn Thị Xuân Lan, Chủ nhiệm CLB Quan họ Đền Đô chia sẻ: Đối với những khách quốc tế đã đặt trước thông qua công ty du lịch, chúng tôi thường xây dựng một chương trình biểu diễn chi tiết, chép lại từng lời bài hát cụ thể và chuyển Fax trước để công ty du lịch dich vu seo sang tiếng Anh, giới thiệu trước với khách hàng của họ. Như thế, du khách sẽ hiểu sâu sắc hơn về văn hóa Quan họ.

Có một kỉ niệm để lại ấn tượng đặc biệt trong tôi là sau một lần phục vụ đoàn khách nước ngoài, một vị khách người úc, đã hát lại bài hát “Trúc xinh” bằng tiếng Anh với giai điệu giống hệt như chúng tôi đã hát bằng tiếng Việt. Khi ấy, tôi thực sự xúc động và cảm thấy như mọi bất đồng ngôn ngữ đều được xoá tan bằng các làn điệu dân ca Quan họ. Trung bình, mỗi năm CLB Quan họ Đền Đô phục vụ khoảng 300 đoàn khách du lịch trong nước và quốc tế. Ngoài ra còn biểu diễn minh hoạ cho các đoàn làm phim, in băng đĩa ca nhạc…

Bên cạnh biểu diễn, phục vụ du khách, chúng tôi còn giới thiệu cho du khách thông tin về các điểm du lịch khác của Bắc Ninh như: Tranh Đông Hồ (Thuận Thành), làng gốm Phù Lãng (Quế Võ), làng Diềm - quê hương của Thuỷ tổ Quan họ (TP Bắc Ninh)…

Không phải là những người hoạt động du lịch chuyên nghiệp, cũng không nghĩ sẽ xây dựng một chương trình hành động để phát triển du lịch, chỉ bằng lối tư duy giản dị của người làm nghệ thuật với mong muốn quảng bá, giới thiệu các loại hình nghệ thuật truyền thống của quê hương tới đông đảo du khách thập phương khi đến thăm Đền Đô. CLB Quan họ Đền Đô đã biết gắn kết sinh hoạt văn hoá Quan họ với du lịch. Với cách làm này, giá trị văn hoá ở các điểm du lịch đền, chùa, đình cùng vẻ đẹp của nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống sẽ không còn “tiềm ẩn”. Đó là một cách làm hữu hiệu vừa thúc đẩy sự phát triển ngành “công nghiệp không khói” của quê hương nhà Lý nói riêng, tỉnh Bắc Ninh nói chung vừa giúp gìn giữ, quảng bá dân ca Quan họ - đặc sản vô giá của vùng quê Kinh Bắc.

Hướng tới đại lễ kỉ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, cùng với Hà Nội và nhiều địa phương khác trong cả nước, quê hương nhà Lý (Đình Bảng - Từ Sơn - Bắc Ninh) cũng đang từng ngày đổi mới. Về Bắc Ninh, nếu không đến Đền Đô, hẳn du khách đã bỏ qua một điểm hẹn du lịch với những khám phá độc đáo về các giá trị văn hoá truyền thống tiêu biểu của vùng quê Kinh Bắc. Tuor du lịch “Khám phá quê hương nhà Lý bằng xe ngựa” đã và đang sẵn sàng phục vụ du khách tham quan, tìm hiểu các công trình di tích lịch sử văn hoá như: chùa Kim Đài, đình Đình Bảng, Đền Đô, Đền Rồng… và nhất định không thể không thưởng thức giọng ca vang-rền-nền-nẩy rất đậm tình của liền anh, liền chị ở CLB Quan họ Đền Đô.

Bài, ảnh: Thuận Cẩm