Những đóng góp to lớn của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại Lào trong các giai đoạn lịch sử

Bài 4: Xây dựng chiến trường Lào thành chiến trường phối hợp, góp phần vào thắng lợi chung của cách mạng ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp: Từ năm 1951-1952, Quân tình nguyện cùng quân và dân Lào vừa chống địch càn quét, bảo vệ khu căn cứ kháng chiến; vừa phải tiến hành các mặt xây dựng và phát triển thực lực cách mạng. Các khu căn cứ kháng chiến, căn cứ du kích được củng cố và phát triển là chỗ dựa quan trọng để cung cấp sức người, sức của cho kháng chiến; đồng thời là bàn đạp để tiến công tiêu diệt địch trong các trận đánh lớn, trong các chiến dịch quan trọng. Đồng thời với việc chiến đấu bảo vệ căn cứ kháng chiến, Quân tình nguyện Việt Nam cùng với Quân đội Lào và nhân dân các bộ tộc Lào triển khai chu đáo các mặt công tác chuẩn bị chiến trường. Nhờ đó, trong các trận đánh, nhất là trong các chiến dịch Thượng, Trung và Hạ Lào diễn ra trong các năm 1953 và 1954, quy mô lực lượng của ta và bạn tham gia ngày càng lớn, khối lượng lương thực, vũ khí và các nhu cầu khác bảo đảm cho tác chiến ngày càng tăng. Trong giai đoạn cuối cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, chiến trường Lào đã thực sự trở thành một chiến trường phối hợp rất đắc lực cho chiến trường chính Bắc Bộ Việt Nam. Đã thu hút và giam chân gần 30 tiểu đoàn cơ động địch, loại khỏi vòng chiến đấu 8.300 tên địch, giải phóng một vùng rộng lớn gần 100.000 km2, cô lập, tạo điều kiện cho quân và dân Việt Nam giành thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ba nước Việt Nam, Lào và Campuchia.

Đặc biệt trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Quân tình nguyện Việt Nam cùng quân và dân Lào kiên cường chiến đấu bảo vệ tuyến đường vận tải chiến lược - đường Hồ Chí Minh phía Tây Trường Sơn. Cùng với việc giúp các đơn vị Quân đội Pa-thét Lào chống địch lấn chiếm và chống chiến tranh phá hoại trên địa bàn Quân khu Nam Lào, các đơn vị Quân tình nguyện và Chuyên gia đã tăng cường các tổ, đội, kết hợp với các tổ đội dân vận thuộc các đơn vị Đoàn 559 - Bộ đội Trường Sơn tuyên truyên vận động nhân dân nhận rõ bản chất xâm lược và âm mưu chia rẽ Lào - Việt của kẻ thù. Qua đó, bộ đội ta được nhân dân Lào hết lòng giúp đỡ, dẫn cán bộ Đoàn 559 đi khảo sát địa hình mở đường cho xe cơ giới đi qua. Ở nhiều bản, nhân dân Lào tự nguyện rời đi nơi khác cho Bộ đội Trường Sơn mở đường. Những bản mường, nương rẫy ven tuyến đường bị bom đạn địch tàn phá, cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia ta đã cùng bạn đến tận nơi khắc phục hậu quả.

Mùa khô 1970-1971, đế quốc Mỹ chọn khu vực Đường 9 - Nam Lào để mở cuộc hành quân Lam Sơn 719 đánh phá tuyến vận tải chiến lược của ta. Các đơn vị Quân tình nguyện và Chuyên gia được giao nhiệm vụ tham gia chiến dịch đã phối hợp với bạn đẩy mạnh các hoạt động sau lưng địch, phá thế chuẩn bị chiền trường của chúng. Lực lượng vũ trang Lào đã phối hợp với các đơn vị Quân đội nhân dân Việt Nam đập tan lực lượng địch tiến công ra Đường 9 - Nam Lào, diệt và bắt hơn 23.000 tên, bắn rơi và phá hủy 300 máy bay các loại, 600 xe quân sự và 150 khẩu pháo, trực tiếp góp phần bảo vệ vững chắc tuyến vận tải chiến lược - đường Hồ Chí Minh phía Tây Trường Sơn.

 Ngay từ khi đế quốc Mỹ can thiệp và xâm lược Lào, ta và bạn đã tích cực triển khai các mặt chuẩn bị chiến trường như: Điều chỉnh thế bố trí lực lượng trên các địa bàn chiến lược, theo dõi nắm địch, chuẩn bị cơ sở quần chúng, dự trữ lương thực, thực phẩm, vũ khí đạn dược, xây dựng hệ thống đường giao thông, nhất là ở phía Tây Trường Sơn. Nhờ chuẩn bị chiến trường chu đáo, trong các chiến dịch tiến công trên chiến trường Lào những năm 1962-1972, lực lượng Quân tình nguyện, quân chủ lực của ta và bạn tham gia ngày càng lớn. Ngoài ra, còn có hàng nghìn đội dân quân du kích và dân công phục vụ trên địa bàn chiến dịch. Chiến trường Lào đã trở thành chiến trường phối hợp rất đắc lực với chiến trường chính, tạo nên những thắng lợi to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia.

Thực hiện nhiệm vụ quốc tế trên chiến trường Lào trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, cán bộ, chiến sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam được nhân dân các bộ tộc Lào tin yêu, coi như con em của bộ tộc mình. Những đóng góp to lớn đó đã góp phần quan trọng trong xây dựng, củng cố vững chắc tình đoàn kết đặc biệt giữa hai nước và hai quân đội Việt - Lào.