Niềm vui sau nỗi buồn

Nửa đêm ông anh tôi điện: Từ nay về quê viếng đám ma chú không còn phải lo bị “bắt cóc” ăn cỗ nữa nhé.

Quê tôi, ngôi làng nhỏ ven sông Cầu thuộc diện vùng sâu vùng xa nghề chính là “sửa chữa địa cầu” (làm ruộng), dân còn nghèo lắm. Ấy vậy mà vẫn được thiên hạ biết đến bởi một tập tục truyền đời khá “rôm rả” về sự thịnh tình mến khách mỗi khi có người quy tiên.

Người vừa nằm xuống, giữa lúc tang gia bối rối, việc quan trọng nhất của mỗi gia đình là chuẩn bị hậu cần. Người người rầm rập, gà lợn ngả đầy góc sân để cung ứng cho cả trăm mâm cỗ mời khách đến chia buồn. Cũng rượu và đủ các món như đám cưới khiến có vị khách “nhầm” hoàn cảnh nên cũng cao hứng nâng chén chúc tụng nhau khá “vui”.

Như cuộc đua tưởng chừng không có hồi kết, đám sau phải hơn đám trước, hình như ai cũng muốn khoe thanh thế về mối quan hệ, họ tộc, có đám cơ số tiêu thụ lên đến vài ba trăm mâm cho mấy ngày “đau buồn”.

Khốn khổ cho nhiều gia đình hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, họ hàng ít cũng phải cố gồng lên kiểu “con gà tức nhau tiếng gáy”, “thuyền đua, lái cũng đua”, dù sau đó, con cháu phải lăn lóc, ngược xuôi, biệt xứ làm ăn để trả nợ, trả lãi.

Biết vậy, mọi người đều ca thán, nhưng bởi đã thành tập tục nên khó bỏ. Năm 2012, khi có Nghị quyết về thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, lễ hội của HĐND tỉnh được ban hành và triển khai đến cơ sở. Hệ thống truyền thanh của thôn liên tục phát đi nội dung của Nghị quyết, người quê tôi bắt đầu thay đổi nhận thức. Vừa rồi cụ H qua đời ở tuổi ngót chín mươi và là người đầu tiên được gia đình và địa phương tổ chức tang lễ trang trọng, giảm tối đa việc làm cỗ mời khách và loại bỏ một số hủ tục lạc hậu.

Sau khi đưa cụ về nơi yên nghỉ cuối cùng, mọi người đều cảm thấy buồn vui xen lẫn. Buồn vì phải vĩnh biệt một người thân yêu của họ hàng, làng xóm. Vui vì ai cũng nhẹ lòng khi đã tống tiễn được một tập tục đã đè nặng lên người dân quê  tôi cả tinh thần và vật chất đã tồn tại từ thời nào không ai nhớ rõ.