Phát huy truyền thống 90 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh vững bước trên đường đổi mới

Những năm 20 của thế kỷ XX, nhiều thanh niên, học sinh yêu nước Bắc Ninh đã sớm tiếp thu Chủ nghĩa Mác-Lênin và đường lối cách mạng của Nguyễn Ái Quốc. Năm 1926, sau một thời gian dự lớp huấn luyện ở Bản Đáy (Trung Quốc) đồng chí Ngô Gia Tự đã về nước và tích cực hoạt động, được kết nạp vào Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên. Đồng chí Ngô Gia Tự đã về quê, tích cực tuyên truyền, giác ngộ, vận động những thanh niên yêu nước và thành lập Chi hội Việt Nam cách mạng Thanh niên ở Tam Sơn (Từ Sơn, Bắc Ninh). Năm 1927, phong trào cách mạng ở Bắc Ninh không ngừng phát triển và lan rộng, nhiều chi Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên được thành lập như: Tiền An-Vệ An-Niềm Xá, Đáp Cầu (thị xã Bắc Ninh); Phật Tích, Hoài Bão (huyện Tiên Du); Lạc Thổ (huyện Thuận Thành)... Đầu năm 1928, Kỳ bộ Việt Nam cách mạng Thanh niên Bắc Kỳ quyết định thành lập Tỉnh hội Việt Nam cách mạng Thanh niên Bắc Ninh, do đồng chí Ngô Gia Tự làm Bí thư ⁽¹⁾.

Từ thực tiễn cách mạng, đồng chí Ngô Gia Tự và Ban lãnh đạo Kỳ bộ Thanh niên Bắc Kỳ đã nhận thấy sự cần thiết phải thành lập Đảng cộng sản, một chính đảng của giai cấp công nhân, nhằm đưa phong trào cách mạng trong cả nước tiếp tục phát triển. Tháng 3 năm 1929, tại số nhà 5D phố Hàm Long (Hà Nội) Chi bộ Cộng sản đầu tiên được thành lập. 
Thực hiện sự phân công của Ban Chấp ủy Trung ương lâm thời Đông Dương Cộng sản Đảng, cuối tháng 7 năm 1929, đồng chí Ngô Gia Tự về Bắc Ninh thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên ở hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang gồm: Phạm Văn Chất, Hồ Ngọc Lân, Nguyễn Hữu Căn. Theo sự chỉ đạo của đồng chí Ngô Gia Tự, ngày 4-8-1929, tại núi Hồng Vân (núi Lim, huyện Tiên Du), Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang được thành lập. Hội nghị cử ra Ban Chấp hành Đảng bộ gồm 5 đồng chí do Phạm Văn Chất làm Bí thư và các ủy viên: Hồ Ngọc Lân, Nguyễn Hữu Căn, Nguyễn Xuân Hồng và Trần Nhu. Sự ra đời của Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh- Bắc Giang đã đánh dấu sự phát triển vượt bậc của phong trào cách mạng Bắc Ninh, Bắc Giang. Từ đây phong trào cách mạng phát triển sang một giai đoạn mới.
Trong cao trào cách mạng 1930-1931; 1936- 1939, Bắc Ninh đã xây dựng được nhiều cơ sở cách mạng, phong trào đấu tranh của nhân dân bùng lên mạnh mẽ, tiêu biểu như phong trào đấu tranh chống thuế, chống phụ thu, lạm bổ của nông dân làng Liễu Ngạn, Lạc Thổ (Thuận Thành); phong trào đấu tranh của công nhân Nhà máy giấy Cổ Mễ (thị xã Bắc Ninh), nhà máy xe lửa Gia Lâm... buộc chính quyền thực dân phong kiến phải nhượng bộ. 
Đến cuối năm 1940, Đảng bộ Bắc Ninh đã có 3 chi bộ Liễu Khê (Thuận Thành), Đình Bảng, Cẩm Giang-Trang Liệt (Từ Sơn) và được Trung ương cho phép thành lập Ban cán sự Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh. Dưới sự lãnh đạo của Ban Cán sự Đảng, phong trào cách mạng của tỉnh Bắc Ninh có những bước phát triển, nhiều địa phương trong tỉnh trở thành An toàn khu của Trung ương Đảng và Xứ uỷ Bắc kỳ; nhân dân Bắc Ninh đã bảo vệ an toàn nhiều lớp huấn luyện, hội nghị của Trung ương và Xứ ủy. Thực hiện Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, Ban Cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh đã lãnh đạo nhân dân trong tỉnh đẩy mạnh cao trào kháng Nhật, tiến tới Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong mùa thu tháng Tám năm 1945 thắng lợi. 
Sau Cách mạng tháng Tám và trong 9 năm kháng chiến, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ, nhân dân trong tỉnh xây dựng củng cố chính quyền các cấp, các tổ chức quần chúng, tăng cường lực lượng tự vệ, bảo vệ chính quyền cách mạng, đồng thời tích cực chuẩn bị mọi mặt cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, cùng với quân dân cả nước làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, thời kỳ 1954-1962 nhân dân Bắc Ninh tập trung khắc phục hậu quả của chiến tranh và đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, ổn định đời sống nhân dân, tạo tiền đề quan trọng để vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa chống Mỹ cứu nước. 
Ngày 1-4-1963 tỉnh Hà Bắc được thành lập trên cơ sở hợp nhất tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang, các phong trào thi đua yêu nước “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “tất cả cho tiền tuyến”, “tay cày, tay súng”, “5 tấn thóc trên 1 ha gieo trồng”... tiếp tục được đẩy mạnh, đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 
Đặc biệt, từ ngày 1-1-1997, tỉnh Bắc Ninh được tái lập, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức, phát huy tiềm năng, thế mạnh, năng động, sáng tạo, tập trung mọi nguồn lực phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đưa Bắc Ninh phát triển lên tầm cao mới, với nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội đứng trong tốp dẫn đầu cả nước, như: Giá trị sản xuất công nghiệp đứng thứ nhất; kim ngạch xuất khẩu, GRDP bình quân đầu người đứng thứ 2; luỹ kế thu hút vốn đầu tư nước ngoài đứng thứ 6 (riêng 6 tháng đầu năm 2019 đứng thứ 3); quy mô nền kinh tế đứng thứ 7; thu ngân sách đứng thứ 9 toàn quốc, hằng năm có điều tiết về ngân sách Trung ương. Phát triển công nghiệp là động lực tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đưa Bắc Ninh trở thành trung tâm công nghiệp điện tử của cả nước, thu hút nhiều doanh nghiệp công nghệ cao, tập đoàn lớn của nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư như: Samsung, Canon, Nokia, Hồng Hải… Công tác quy hoạch, quản lý xây dựng, phát triển đô thị, xây dựng và hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường, thành phố Bắc Ninh trở thành đô thị loại I trực thuộc tỉnh. Đề án xây dựng tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2022 được tập trung hoàn thiện để báo cáo Bộ Chính trị. 
Sản xuất nông nghiệp đã hình thành nhiều vùng sản xuất lúa hàng hóa, chuyên canh rau màu, hoa, cây cảnh cao cấp, cây ăn quả, trang trại chăn nuôi, trồng trọt cho năng suất, giá trị cao. Năm 2018, giá trị trồng trọt đạt 104 triệu đồng/ha. Hạ tầng kỹ thuật, thủy lợi, đường điện, đường giao thông nội đồng và các kết cấu hạ tầng khác phục vụ sản xuất được đầu tư đồng bộ và khá hoàn chỉnh, 98,3% cư dân nông thôn được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh. Đứng thứ 6 toàn quốc về xây dựng nông thôn mới (tỷ lệ xã đạt chuẩn là 91,7%), 5/8 đơn vị: Thành phố Bắc Ninh, thị xã Từ Sơn, huyện Tiên Du, Quế Võ và Gia Bình hoàn thành và đạt chuẩn chương trình xây dựng nông thôn mới. 
Văn hóa - xã hội đạt nhiều kết quả nổi bật, lĩnh vực giáo dục - đào tạo có 5 chỉ tiêu đứng thứ nhất cả nước, đó là: Tỷ lệ kiên cố hóa trường học (98,5%), tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia (94,6%), tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn (100%) và trên chuẩn (85,3%), về đích sớm nhất toàn quốc phổ cập giáo dục cho trẻ em mầm non 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và THCS mức độ 3; lĩnh vực y tế có chỉ tiêu tỷ lệ trạm y tế đạt chuẩn quốc gia đứng đầu cả nước (100%); tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 69% (đứng thứ 6 toàn quốc); tỷ lệ hộ nghèo năm 2018 giảm còn 1,62%. Bắc Ninh là một trong những tỉnh có nhiều chính sách an sinh xã hội đi trước và cao hơn mức bình quân của cả nước như mua bảo hiểm y tế cho người cao tuổi từ đủ 65 tuổi đến dưới 80 tuổi, trợ cấp cho người cao tuổi từ đủ 70 tuổi đến dưới 80 tuổi; thực hiện chương trình sữa học đường cho 100% trẻ mầm non và học sinh từ lớp 1 đến lớp 4 tiểu học, việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, người có công về đích sớm hơn 3 năm so với kế hoạch cả nước. 
Công tác quốc phòng, an ninh được bảo đảm; công tác nội chính, cải cách hành chính được thực hiện có hiệu quả: Thành lập và đưa vào hoạt động Trung tâm hành chính công của tỉnh, Trung tâm hành chính công cấp huyện và bộ phận một cửa tại 126/126 ủy ban nhân dân cấp xã nhằm đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân giải quyết công việc. Công tác thanh tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt nhiều kết quả tích cực; công tác tư pháp và cải cách tư pháp được đẩy mạnh; hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được thực hiện nghiêm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại nhân dân được mở rộng. 
Công tác xây dựng Đảng và hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị có nhiều đổi mới và đạt được kết quả tích cực. Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Hoạt động của các cấp chính quyền ngày càng hiệu lực, hiệu quả; Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, thu hút được đông đảo hội viên, đoàn viên tham gia các phong trào thi đua yêu nước, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của địa phương. 
Trải qua 90 năm xây dựng và trưởng thành, từ lúc chỉ có hơn 20 đảng viên, đến nay Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh đã có 57.198 đảng viên sinh hoạt ở 597 tổ chức cơ sở đảng thuộc 11 đảng bộ trực thuộc Tỉnh uỷ. Phát huy truyền thống văn hiến và cách mạng của quê hương, sau hơn 22 năm tái lập tỉnh, từ một tỉnh thuần nông, quy mô nền kinh tế nhỏ bé, cơ sở vật chất nghèo nàn, kết cấu hạ tầng lạc hậu, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn... đến nay Bắc Ninh đã cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại. Ghi nhận những công lao đóng góp của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh qua các thời kỳ, Đảng, Nhà nước đã tặng nhiều danh hiệu cao quý, như: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; Cờ thi đua của Chính phủ; Huân chương Lao động Hạng Ba; Huân chương Độc lập Hạng Nhất; Huân chương Hồ Chí Minh; phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Ninh; 8 huyện, thị xã, thành phố; 41 xã, phường, thị trấn; phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho 21 cá nhân và danh hiệu Mẹ Việt Nam Anh hùng cho 1.386 mẹ.
Trong quá trình xây dựng và trưởng thành, bên cạnh những kết quả đạt được, Bắc Ninh cũng còn một số hạn chế tồn tại. Với thái độ nghiêm túc, cầu thị, Đảng bộ, chính quyền, đoàn thể tỉnh Bắc Ninh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo sớm khắc phục những hạn chế tồn tại trong thời gian tới. 
Hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2022 theo hướng “Hiện đại, văn hóa, sinh thái, tri thức và đô thị thông minh”, các cấp các ngành, đoàn thể và nhân dân trong tỉnh tập trung thực hiện một số nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu sau: 
Một là, đổi mới, nâng cao chất lượng tất cả các mặt công tác xây dựng Đảng; tiếp tục triển khai và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Trung ương; trước mắt, tập trung tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị về Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; làm tốt công tác chuẩn bị để tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Quy định số 08-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, Quy định số 11-QĐi/TW về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân, gắn với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII và Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tăng cường tuyên truyền giáo dục cho thế hệ trẻ về lý tưởng, truyền thống văn hiến, cách mạng, về đạo đức, lối sống, về chính sách, pháp luật… từ đó lớp trẻ có ý thức trách nhiệm và hành động đúng đắn, xây dựng quê hương, đất nước.
Hai là, rà soát việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, trên cơ sở đó đề ra giải pháp thiết thực đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. 
Ba là, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thu hút nhà đầu tư mới; phát triển công nghiệp theo hướng công nghệ cao, hiện đại; công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp làng nghề; tăng tỷ trọng nội địa hóa trong sản phẩm; phát triển các ngành dịch vụ gắn với quá trình đô thị hóa, mở rộng thị trường khu vực nông thôn. Quan tâm tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, kinh tế trang trại, tăng giá trị sản xuất trên 1 đơn vị diện tích.
Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực: Quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ bản, trật tự đô thị, đất đai, tài nguyên môi trường... Tăng cường đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, hạ tầng đô thị và nông thôn theo hướng đồng bộ, hiện đại để xây dựng Bắc Ninh trở thành thành phố thông minh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bốn là, phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hoá - xã hội, y tế, giáo dục - đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh và phúc lợi xã hội; tăng cường đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao các cấp, chú trọng thiết chế văn hóa thể thao ở nông thôn và khu vực có nhiều công nhân khu công nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. 
Năm là, xây dựng quốc phòng, quân sự địa phương vững mạnh; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đẩy mạnh cải cách tư pháp, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Tăng cường công tác thanh tra, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; thực hiện nghiêm túc các quyết định, kết luận sau thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, giám sát.
Kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang là dịp để cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh ôn lại truyền thống vẻ vang của Đảng bộ, củng cố và tăng cường niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của chính quyền, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng tỉnh Bắc Ninh ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Nguyễn Nhân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng,

Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh

1. Tỉnh Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Bắc Ninh có nhiệm vụ lãnh đạo việc xây dựng, phát triển phong trào cách mạng của tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang (nên sau này đổi thành Tỉnh Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Bắc Ninh- Bắc Giang).