Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa thời kỳ lạm phát tăng trưởng trong khó khăn

Xuất phát phần lớn từ kinh tế hộ gia đình, hợp tác xã, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) đã trải qua một chặng đường chuyển mình đầy gian nan, thử thách với không ít thất bại nhưng cũng có nhiều thành công. Sự phát triển vượt bậc về số lượng các DNV&N đã khẳng định sức sống mãnh liệt của khu vực kinh tế được đánh giá là năng động và hiệu quả nhất hiện nay. Những đóng góp của họ cho sự tăng trưởng của nền kinh tế đất nước rất đáng kể, trong đó có vai trò “bà đỡ” của Nhà nước cũng như sự nỗ lực vươn lên của chính các doanh nghiệp (DN).

Mức tăng trưởng ấn tượng

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến hết năm 2010, toàn tỉnh có khoảng 4.000 DN đăng ký kinh doanh, trong đó hầu hết là DNV&N. Giai đoạn 2000-2010 chứng kiến tốc độ tăng trưởng hết sức ấn tượng về số lượng DN đăng ký kinh doanh, nếu như năm 2000, số lượng DN đăng ký kinh doanh là hơn 100 DN thì chỉ sau mười năm, con số này đã tăng gấp 40 lần. Đặc biệt số lượng DN đăng ký kinh doanh mới luôn có xu hướng năm sau cao hơn năm trước, thậm chí, trong hai năm 2009 và 2010 vừa qua, mặc dù cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu tác động bất lợi, nhưng số lượng DN đăng ký kinh doanh mới vẫn tiếp tục gia tăng.

Năm 2009 có 439 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký là 3615,434 tỷ đồng  thì năm 2010 có tới 748 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký là 11.350,45  tỷ đồng, tăng hơn 70% so với năm 2009. Không chỉ gia tăng về số lượng,  mà quy mô vốn của các DN cũng tăng dần theo thời gian, tính chung giai đoạn 2006-2010, quy mô vốn đăng ký trung bình của một DN tăng gấp hơn 4 lần, năm 2006 bình quân vốn đăng ký của một doanh nghiệp chỉ đạt mức 3,6 tỷ đồng thì năm 2010 mức này tăng lên 15,174 tỷ đồng.

Mặc dù chưa có một kết quả điều tra chính thức, toàn diện về việc tăng quy mô vốn chủ sở hữu, doanh thu thuần, lợi nhuận, tổng tài sản... của khu vực DNV&N những năm gần đây nhưng thực tế cho thấy những chỉ tiêu này đều tăng khá nhanh. Công ty TNHH Nam Hồng (Từ Sơn), từ một DN tư nhân nhỏ, sau gần 10 năm hoạt động đã phát triển thành một DN lớn mạnh, có số vốn sở hữu hàng trăm tỷ đồng, từ ngành nghề kinh doanh chính là gia công Cơ khí nay đã mở rộng phát triển thêm nhiều ngành nghề, sử dụng hàng trăm lao động.

Tại huyện Thuận Thành, Công ty cổ phần Giấy Thuận Thành tiếp nhận từ một DN nhà nước đang có vốn âm, nhưng nhờ biết bố trí sử dụng, xử lý hiệu quả tài sản, thiết bị, năng động, sáng tạo trong điều hành tài chính, quản trị DN, đến nay Công ty đã trả hết nợ, đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại, bước đầu làm ăn có lãi...

Có thể thấy, các DNV&N có vốn đầu tư ban đầu tuy không lớn nhưng được hình thành và phát triển rộng khắp ở cả thành thị và nông thôn, ở hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực, lấp vào khoảng trống thiếu vắng của các DN lớn, khai thác mọi tiềm năng, tạo ra một thị trường cạnh tranh lành mạnh hơn. Sự phát triển tích cực của khu vực DN này đã góp phần cơ bản tạo việc làm mới, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đóng góp quan trọng vào thu ngân sách, huy động có hiệu quả các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội.

Môi trường kinh doanh được cải thiện

Theo ông Nguyễn Phương Bắc, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh, nhân tố chính góp phần vào sự gia tăng nhanh chóng số lượng doanh nghiệp chính là nhờ môi trường kinh doanh tích cực được cải thiện. Hoạt động đăng ký kinh doanh của DN được cải cách mạnh mẽ, hiện tại, các DN nhỏ và vừa khởi sự kinh doanh dễ dàng hơn nhiều so với một vài năm trước đây. Tỉnh đã hình thành cơ chế một cửa liên thông trong việc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế và đăng ký con dấu đối với DN. Nhờ đó, thủ tục, thời gian và chi phí liên quan thành lập DN đã thật sự được cắt giảm.

Bên cạnh đó, khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của DNV&N cũng ngày càng được hoàn thiện. Đặc biệt, từ năm 2000 đến nay, tỉnh đã trực tiếp đầu tư và thu hút đầu tư hàng nghìn tỷ đồng xây dựng kết cấu hạ tầng 15 khu công nghiệp tập trung và 28 cụm CN tạo môi trường thu hút các DN đầu tư phát triển, sản xuất, kinh doanh.

Sở Công thương thông qua Chương trình khuyến công quốc gia đã trợ giúp DNV&N bằng việc đào tạo nghề cho người lao động; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực quản trị DN cho doanh nhân; quy hoạch xây dựng cụm công nghiệp, làng nghề; xây dựng, quản trị trang thông tin điện tử, giúp DN giới thiệu sản phẩm, giao dich vu seo với khách hàng trong nước và quốc tế... Nhiều địa phương đã tạo điều kiện cho DN tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất thông qua việc thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển các khu, cụm công nghiệp, làng nghề.

Từ năm 2009 đến nay, DNV&N là khu vực DN bị tác động rõ nhất từ cuộc khủng hoảng và suy thoái kinh tế toàn cầu. Nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy DN sản xuất kinh doanh, Chính phủ đã ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất và miễn, giảm, giãn thuế cho DNV&N. Hai chính sách này đã có tác động tích cực và thiết thực đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, đặc biệt đã giúp nhiều DN nhỏ và vừa vượt qua được giai đoạn khó khăn, duy trì sản xuất, bảo đảm việc làm cho người lao động. Sự hỗ trợ từ phía Nhà nước trong nhiều năm qua đã góp phần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của khu vực DN nhỏ và vừa.

Bài, ảnh: Yến Ngọc