Quan họ vang khúc hát tri ân

Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất-một chuyên gia giáo dục nổi tiếng của Việt Nam mới đây đã sáng tác ca khúc “Người Quan họ nào quên” và dàn dựng
MV gửi tặng những tấm lòng vì miền Kinh Bắc. Báo Bắc Ninh Cuối tuần có cuộc trò chuyện ngắn cùng tác giả ca khúc.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất đã cho ra đời một ca khúc rất trữ tình, đậm màu Quan họ về phòng, chống dịch COVID, nói lên tâm sự, tình cảm của người dân vùng dịch trước những ân tình mà đồng bào cả nước đang hướng về miền Kinh Bắc.
Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất: Âm nhạc là ngôn ngữ giao tiếp đặc biệt, chỉ hát lên hơn 4 phút nhưng đầy đủ tấm lòng của người Quan họ với cả nước trong lúc gian nan này.
Cảm ơn những hình ảnh chống dịch của các chiến sĩ tuyến đầu và bà con Quan họ đã tạo cảm xúc, giúp tôi viết được ca khúc hay về đề tài chống dịch. Khi viết tôi đã hoá thân thành người ở tâm dịch miền Kinh Bắc.

Phóng viên: Hẳn nhạc sĩ phải thương mến miền Quan họ nhiều lắm mới có những rung cảm sâu sắc đến thế?
Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất: Tôi làm việc và thân quen nhiều anh em Bắc Ninh, Bắc Giang nhất là trong ngành Giáo dục, từng đến nhiều trường ở Bắc Ninh, kể cả trường THPT Chuyên khi mới xây xong. Thế nên, khi Bắc Ninh, Bắc Giang trở thành “điểm nóng” của dịch bệnh, tôi đồng cảm với khó khăn nơi đây.
Tôi dành cả chiều ngày 31-5 để quyết tâm viết một ca khúc cho miền Quan họ, có 2 bản nháp nhưng đều bế tắc và không ưng. Thế là 23h00 lên giường nằm, đến 23h45’ thì 2 câu vang lên “Người Quan họ xin nhận nghĩa tình/Người Quan họ biết bao giờ quên” vang lên cả lời và giai điệu. Nhổm dậy nhìn đồng hồ là 23h45’ và lên phòng làm việc tầng 3, ghi ngay 2 câu kết và tên bài hát. Từ tên bài hát nghĩ ngay được cả đoạn A của ca khúc, nhạc cùng lời ra từng câu: “Người về nào đợi hội LIM/ Người về với bao ân tình/ Sân đình vắng áo tứ thân/ Người về gấp gáp bàn chân...”.
Hai câu kết “Người Quan họ xin nhận nghĩa tình/Người Quan họ biết bao giờ quên”, không hề nghĩ mà tự dưng ra cả từ và giai điệu. Tôi vẫn luôn được trời cho như thế!

Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất bên bàn làm việc tại nhà riêng.

Phóng viên: Bài hát chạm đến trái tim khán giả. Người Quan họ khi nghe ca khúc này đều rất xúc động, nhạc sĩ cũng cảm thấy hạnh phúc chứ?
Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất: Với một người sáng tác nghiệp dư mà ca khúc được đón nhận thì niềm hạnh phúc gấp đôi so với những nhạc sĩ chuyên nghiệp. MV “Người Quan họ nào quên” hoàn thành trong đêm 4-6 do nhạc sĩ Nguyễn Thanh Hải hòa âm, ca sĩ Quế Thương thể hiện. Ngay sau khi ra mắt được đông đảo khán giả yêu thích.
Đây là lần đầu tiên tôi viết ca khúc mang âm hưởng Dân ca Quan họ. Nếu người Quan họ thích thì cũng là thành công của tác phẩm. Không chỉ tặng những tấm lòng vì miền Kinh Bắc mà ca khúc còn dành tặng người Quan họ hát để lạc quan hơn vì có cả nước chung tay, và hát để cả nước thêm yêu miền Quan họ hơn.

Phóng viên: Được biết nhạc sĩ có một chùm ca khúc về đề tài phòng, chống dịch, trong đó có những tác phẩm tạo “cơn sốt” trên cộng đồng mạng?
Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất: Với tinh thần cả nước “chống dịch như chống giặc” như lời kêu gọi của Chủ tịch nước, mỗi người có một cách đóng góp. Thế nên, tuy không phải nhạc sĩ chuyên nghiệp nhưng cảm xúc đến cảm thấy cần viết gì đó để cổ vũ và truyền thông chống dịch. Từ năm 2019 đến nay, mỗi năm tôi phát hành khoảng 20 ca khúc, riêng đề tài về dịch COVID-19 có 9 ca khúc. “Người Quan họ nào quên” là ca khúc thứ 9.
Chúng tôi cũng lập và quản trị nhóm “Chung tay chống virus Corona” nhằm truyền thông về chống dịch COVID trên mạng xã hội. Chính vì sứ mạng tự nguyện này nên 9 ca khúc không chỉ ra đời bằng cảm xúc mà còn bằng trách nhiệm.
“Đánh giặc Corona” là ca khúc đầu tiên của Việt Nam với thông điệp truyền thông, cổ động phòng, chống dịch. Thật ngạc nhiên và bất ngờ khi ca khúc có sức lan tỏa sâu rộng cả trong giới trẻ. Hàng ngày, giai điệu sôi động, ca từ đơn giản, dễ nhớ của “Đánh giặc corona” vẫn đang vang lên cổ vũ, động viên nhân dân ở rất nhiều nơi đoàn kết đẩy lùi dịch bệnh, đồng thời cũng truyền đi những thông điệp quan trọng mà mỗi chúng ta cần thực hiện.

Phóng viên: Là Tiến sĩ về phương pháp giảng dạy Toán nhưng lại sở hữu gia tài âm nhạc đồ sộ chẳng thua kém người viết nhạc chuyên nghiệp. Vậy có mối quan hệ nào giữa việc giảng dạy Toán và sáng tác ca khúc, thưa nhà giáo, nhạc sĩ?
Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất: Sự nghiệp chính của tôi vẫn là giảng dạy Toán và giáo dục. Âm nhạc chỉ là ngôn ngữ để giao tiếp, giúp tôi gần gũi với đồng nghiệp, học sinh và nhân dân. Đó là con đường dễ tiếp cận với đại chúng, giúp thư giãn và tiếp sức sáng tạo. Ngược lại, tư duy toán học cũng giúp bố cục bài thơ, bài hát khúc chiết, mạch lạc hơn, dễ cảm nhận hơn.
Tôi tự học âm nhạc, chỉ được 1 tuần tập huấn hồi năm 1970 khi vừa học hết lớp 8, còn lại là tự học. Tôi chơi với rất nhiều nhạc sĩ nổi tiếng và học qua các sáng tác hay của nhiều tác giả; cũng luôn ghi nhận các góp ý của anh em để thêm kinh nghiệm sáng tác. Tôi thấy rằng vốn văn hoá, văn học và cuộc sống góp phần không nhỏ trong những sáng tác âm nhạc của tôi, cùng với cảm xúc thực sự, những vốn quý này giúp tôi sáng tác được những ca khúc chạm đến lòng người.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Nhà giáo, nhạc sĩ Lê Thống Nhất!