Quân và dân Bắc Ninh trong chiến dịch Điện Biên Phủ

Trong kháng chiến chống Pháp, phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, Đảng bộ, quân và dân Bắc Ninh kiên cường vượt lên khó khăn, gian khổ xây dựng hậu phương vững chắc, đánh địch “chia lửa” với mặt trận, tiến lên giải phóng quê hương.

Bước vào Chiến dịch Đông Xuân 1953- 1954, quân ta liên tiếp giành thắng lợi trên các chiến trường. Tại Bắc Ninh, thực dân Pháp tăng thêm quân viễn chinh, quân ngụy và hệ thống đồn, bốt ở nhiều vị trí xung yếu. Địch liên tiếp mở những trận càn vào các khu du kích, tăng cường bắt lính và phá hoại kinh tế.

Trước tình hình đó, Tỉnh uỷ Bắc Ninh đã chỉ thị cho các địa phương hoạt động phối hợp cùng với chiến trường, tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch, tìm địch mà đánh, chủ động đánh địch bằng nhiều hình thức, phục kích, tập kích, độn thổ, vận động chiến để tiêu diệt địch. Đồng thời đấu tranh bảo vệ mùa màng, đẩy mạnh sản xuất để tăng cường chi viện cho tiền tuyến và huy động hàng chục nghìn bộ đội, thanh niên xung phong và dân công phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Trước những thắng lợi của ta trên các chiến trường và những trận đánh tiêu diệt các đồn bốt của địch ở cả Bắc phần và Nam phần Bắc Ninh, quân địch ngày càng hoang mang, lo sợ. Quân số bị thiếu hụt trầm trọng, địch phải ra sức dụ dỗ, lừa bịp, đe doạ và vây bắt thanh niên đi lính. Trong 120 cuộc càn quét đầu năm 1954 ở các huyện Bắc phần, chúng đã bắt 2.909 thanh niên vào lính. Trên đường số 1A tại Từ Sơn, nhân dân đấu tranh chặn một đoàn xe chở hơn 100 thanh niên bị bắt lính về Hà Nội, vận động anh em bỏ trốn. Nhân dân các làng Khả Lễ, Bò Sơn đấu tranh buộc địch phải thả 54 anh em bị bắt đi lính về với gia đình. Các huyện Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ, Quế Dương, Võ Giàng đấu tranh mạnh mẽ buộc địch phải thả 3.500 thanh niên bị chúng bắt đi lính.

Cựu chiến binh Bắc Ninh thăm Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Ngày 13-3-1954, quân ta nổ súng tấn công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Quân và dân Bắc Ninh nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình đã  phát động phong trào thi đua với khẩu hiệu “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng”.

Lực lượng vũ trang các địa phương trong tỉnh phối hợp tiêu diệt địch. Tại Tiên Du, ta đánh hàng loạt đồn, bốt diệt 200 tên địch, giải thoát 17 chị em bị địch bắt để lập đội nữ địa phương quân. Nhiều trận phục kích đánh địch trên quốc lộ 1A, quốc lộ 5 chặn đường tiếp tế của chúng lên Điện Biên Phủ. Tại Gia Lương (Gia Bình và Lương Tài), bộ đội và du kích đánh bốt Văn Thai, đánh càn ở Cao Đức, bao vây bốt Thiên Thai, buộc địch phải ra hàng. Tại thị xã Bắc Ninh, ta diệt bốt Hòa Đình, đốt cháy 1 kho đạn. Du kích Yên Phong đột nhập một số bốt, cắt hàng trăm mét rào dây thép gai, lấy mìn, thuốc nổ của địch. Quân và dân Từ Sơn đánh tan nhiều trận càn, quét của địch vào Phù Chẩn, Nội Trì, Yên Lã, Vân Hà, Dục Tú, diệt hàng trăm tên địch…

Ngày 7-5-1954, Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng. Trong khí thế ấy, quân và dân Bắc Ninh tiếp tục chiến đấu chống địch cưỡng ép đồng bào di dân vào Nam, nhanh chóng thiết lập trật tự xã hội, khôi phục các hoạt động sản xuất và tiến lên giải phóng hoàn toàn quê hương vào ngày 10-10-1954.

Trong 9 năm kháng chiến, thi đua giết giặc lập công đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu như Đội công an danh dự tỉnh Bắc Ninh có thành tích diệt tề, trừ gian, đột nhập đánh sân bay Gia Lâm đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen ngợi; Đội thiếu niên du kích Đình Bảng nổi danh cả nước về thành tích chiến đấu chống thực dân Pháp, được tuyên dương đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Tiểu đội nữ du kích Trưng Trắc; Đại đội Hồng Hà; Tiểu đoàn Thiên Đức…

Những đóng góp to lớn và toàn diện của Đảng bộ, quân và dân Bắc Ninh đã góp phần xứng đáng làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.