Sau 2 năm thực hiện chủ trương cải tạo giống lúa của tỉnh và những biện pháp chỉ đạo sản xuất vụ xuân 2010

Thực hiện chủ trương cải tạo giống lúa của Tỉnh uỷ, đến năm 2010 toàn tỉnh mở rộng diện tích lúa lai đạt hơn 30%, đưa lúa chất lượng, có giá trị kinh tế cao lên hơn 30% diện tích lúa; 40% diện tích còn lại được gieo cấy bằng các giống lúa thuần, kết hợp với việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh để đưa năng suất lúa bình quân của tỉnh lên 60 tạ/ha. 

Sa và điều kiện thời tiết bất thuận cao hơn hẳn lúa thuần, nhất là trong vụ xuân. Qua 2 năm sản xuất, với cả hai hình thái thời tiết ấm hay rét trong vụ xuân, năng suất lúa lai đều khá ổn định và vượt xa so với lúa thuần. Điển hình cho hình thái thời tiết rét là đầu vụ xuân 2008, thời tiết rét đậm và kéo dài nhất trong vòng 100 năm trở lại đây, năng suất lúa lai vẫn đạt 76,1 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân 12,7 tạ/ha. Sang vụ xuân 2009 là vụ điển hình cho hình thái thời tiết ấm, đặc biệt trong tháng 2 nhiệt độ cao hơn 8,7oC so với cùng kỳ năm trước và 3,9oC so với trung bình nhiều năm, nhưng năng suất lúa lai vẫn đạt 75,4 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân 11,2 tạ/ha.

Ngoài những hiệu quả về an ninh lương thực, kinh tế, việc phát triển sản xuất lúa lai, lúa chất lượng gắn với việc quy hoạch các vùng sản xuất tập trung tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chỉ đạo, điều hành sản xuất và đẩy nhanh việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật và cơ giới hoá nông nghiệp, góp phần tăng năng suất, sản lượng. Có thể khẳng định sự tham mưu của ngành Nông nghiệp với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh về chủ trương cải tạo cơ cấu giống lúa là phù hợp với thực tiễn (hiện nay, Chính phủ cũng đang có chủ trương giao Bộ Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo phát triển sản xuất lúa theo hướng đồng thời nâng cao năng suất, chất lượng để bảo đảm an ninh lương thực trong tình hình mới). Đạt được kết quả trên là do HĐND, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ. Các huyện, thị xã, thành phố cơ bản cũng đều có chính sách hỗ trợ bổ sung khuyến khích nông dân mở rộng diện tích lúa lai, lúa chất lượng cao. Trong quá trình thực hiện, ngành Nông nghiệp chủ động phối hợp với các địa phương có các biện pháp chỉ đạo kịp thời, hiệu quả phù hợp với từng thời kỳ.

Tuy nhiên, kết quả đạt được còn thấp so với yêu cầu đặt ra. Để đạt được chỉ tiêu của năm 2010 lúa lai đạt trên 30% tổng diện tích, lúa chất lượng cao đạt hơn  30%, các địa phương cần tập trung chỉ đạo quyết liệt mở rộng tối đa diện tích lúa lai trong vụ xuân, lúa chất lượng cao trong vụ mùa theo tinh thần công văn số 1875, ngày 13-10-2009 của UBND tỉnh “Về tăng cường chỉ đạo thực hiện chủ trương cải tạo giống lúa của tỉnh”. Chỉ tiêu cụ thể:  Năm 2010 toàn tỉnh phấn đấu gieo cấy 72.000 ha lúa, năng suất bình quân 60 tạ/ha, sản lượng 432.140 tấn. Trong đã, 24.300 ha lúa lai, chiếm 33,8% diện tích; lúa chất lượng 22.300 ha, chiếm 31%. Đối với vụ xuân, mở rộng diện tích lúa lai lên 19.800ha, chiếm 55%; lúa chất lượng 9.800ha, chiếm 27,2% tổng diện tích gieo cấy. Vụ mùa, căn cứ vào tình hình thực tế của từng địa phương để lựa chọn các giống lúa lai thích hợp, phấn đấu gieo cấy khoảng 4.500ha lúa lai, chiếm 12,5%; lúa chất lượng 12.500ha, chiếm 34,7% tổng diện tích cấy.

Trước mắt cần tập trung chỉ đạo tốt sản xuất vụ xuân 2010. Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Trung ương, xu hướng thời tiết vụ đông xuân 2009-2010 sẽ là ấm và khô hạn, đồng thời Tết Nguyên đán năm nay lại vào đúng ngày 14-2 (dương lịch) là thời điểm cấy lúa tập trung, sẽ khó khăn cho công tác chỉ đạo và điều hành sản xuất. Do đó, các địa phương cần tập trung chỉ đạo thực hiện một số biện pháp: Tuyên truyền, hướng dẫn, thực hiện tốt chính sách hỗ trợ theo Quyết định 72/2009 ngày 14-5-2009 của UBND tỉnh và quản lý tốt kinh phí hỗ trợ; các địa phương cần nghiên cứu, ban hành bổ sung các chính sách hỗ trợ phù hợp với khả năng của địa phương để khuyến khích nông dân mở rộng diện tích lúa lai, lúa chất lượng cao. Chỉ đạo các đơn vị tiếp thu giống lúa cho nông dân phải yêu cầu, các cơ quan cung ứng giống cam kết chất lượng giống và bảo lãnh năng suất cho nông dân, nhất là với các giống lúa lai. Cùng với tháng chiến dich vu seo làm thuỷ lợi cải tạo đất, các địa phương đẩy mạnh việc cày ải qua đông, vệ sinh đồng ruộng nhằm nâng cao độ phì của đất, hạn chế nguồn sâu bệnh. Các công ty Khai thác Công trình thủy lợi đưa nước đổ ải hợp lý cho từng vùng. Thời gian đổ ải sẽ bắt đầu từ ngày 1-1 và xong trước ngày 15-2. Quy hoạch các vùng sản xuất tập trung theo hướng: Cùng gieo, cùng cấy, cùng giống hoặc các giống có thời gian sinh trưởng tương đương, để thuận lợi cho việc điều hành sản xuất, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, nhất là khâu gieo cấy và thu hoạch. Các địa phương giảm tối đa diện tích trà xuân trung, diện tích trà xuân trung còn lại chỉ cấy bằng các giống lúa nếp dài ngày BM9603 và PD2. Tiếp tục tăng diện tích trà xuân muộn chủ yếu cấy bằng các giống lúa lai, lúa chất lượng cao ngắn ngày.

Đối với thời vụ gieo cấy, các địa phương cần bố trí hợp lý và chia thành 2 đợt để nếu gặp thời tiết ấm tránh lúa trỗ sớm vào cuối tháng 4. Đợt 1, trước Tết Nguyên đán, phấn đấu cấy đạt hơn 30% diện tích, tập trung cấy trà xuân trung và một phần trà xuân muộn bằng công cụ gieo rải hàng, thời vụ tập trung từ ngày 5 đến ngày 13- 2. Đợt 2, sau Tết Nguyên đán cấy tập trung từ ngày 17 đến ngày 28- 2. Tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời, hiệu quả cho nông dân, hướng dẫn nông dân bón phân cân đối, đủ lượng nhất là phân kali tạo điều kiện cho lúa sinh trưởng, phát triển thuận lợi.

       Nguyễn Hữu Thành

Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT