Tăng cường quản lý thực phẩm chức năng

Thời gian vừa qua, trên phạm vi cả nước xảy ra tình trạng một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Vấn đề an toàn thực phẩm chức năng cần được nhìn nhận đúng và có sự quản lý chặt chẽ hơn nữa để bảo đảm sức khỏe và túi tiền của người tiêu dùng.

Đời sống vật chất ngày một nâng cao dẫn đến nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng của người dân tăng nhanh. Mặc dù phải chấp nhận giá bán “trên trời” trong khi chưa có bằng chứng khoa học thuyết phục về hiệu quả của thực phẩm chức năng, thậm chí mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, song một số người vẫn cho đây là “thần dược”. Trao đổi với chúng tôi về thực tế một số người dân chưa hiểu đúng về thực phẩm chức năng, ông Trần Danh Phượng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho rằng cần nhìn nhận rõ, hiểu đúng về thực phẩm chức năng. Thực phẩm chức năng là thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung năng lượng... Mục đích sử dụng thực phẩm chức năng rất tốt, tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, do nhu cầu và xu hướng sử dụng thực phẩm chức năng ngày càng nhiều nên thực phẩm chức năng đang bị một số cơ sở sản xuất, kinh doanh yếu kém đạo đức, vì lợi nhuận đã lợi dụng, làm sai lệch. Biểu hiện rõ nhất là quảng cáo không đúng, làm cho nhiều người lầm tưởng về hiệu quả, thậm chí có một số người còn coi đó như là thần dược. Một số loại thực phẩm chức năng còn được bán ra thị trường với hình thức đa cấp, khi đến tay người tiêu dùng thì giá của sản phẩm đã đội lên nhiều lần.

Ông Trần Danh Phượng cũng cho rằng việc cấp phép để sản xuất thực phẩm chức năng còn dễ dãi, thường nhanh hơn so với các loại thuốc. Luật Dược lại chưa chú ý đến thực phẩm chức năng. Trong khi đó, thực phẩm chức năng được phân phối trên nhiều kênh. Nếu như Dược chỉ được phân phối tại nhà thuốc, quầy thuốc thì thực phẩm chức năng được bán cả ở nhà thuốc, cả trong các hội nghị, hội thảo, kinh doanh đa cấp... Thực tế đó gây khó khăn cho công tác quản lý.

Người tiêu dùng hãy lựa chọn những thực phẩm chức năng được sản xuất bảo đảm ATVS. Ảnh: Bộ sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ Curcumin của Công ty Cổ phần Dược phẩm Bắc Ninh.

Trong đợt thanh tra chuyên đề về thực phẩm chức năng năm 2016, Chi cục ATVSTP đã thực hiện kiểm tra tại 16 trong tổng số 29 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng thuộc diện Chi cục quản lý. Trong quá trình kiểm tra, phát hiện một số lỗi vi phạm, đoàn nhắc nhở và yêu cầu cơ sở khắc phục các lỗi vi phạm trong thời gian từ  7-15 ngày và gửi báo cáo khắc phục bằng văn bản về Chi cục ATVSTP. Sau thời gian khắc phục, có 6/7 cơ sở có vi phạm quy định về điều kiện sức khỏe đã khắc phục (thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất); 6/6 cơ sở có vi phạm quy định về xác nhận kiến thức ATTP đã tiến hành thủ tục để được cấp giấy xác nhận kiến thức về ATVSTP định kỳ cho nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất. Cơ sở vi phạm quy định về thực hành ATTP và vi phạm về điều kiện vệ sinh cơ sở được đoàn kiểm tra nhắc nhở và chỉ ra những vi phạm để khắc phục (về việc chấp hành đúng quy định mang bảo hộ lao động trong quá trình tham gia sản xuất và yêu cầu nhân viên vệ sinh khu vực sản xuất để bảo đảm ATVSTP theo quy định).

Nhìn một cách tổng thể thì các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hoạt động đã có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP đối với loại hình sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng (đạt 100%). Các cơ sở được đầu tư đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ phục vụ sản xuất, kinh doanh; các khu vực sản xuất được xây dựng tách biệt; kho bảo quản sản phẩm đảm bảo đúng quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm… Tuy nhiên, cũng còn một số tồn tại hạn chế. Đầu 2016, cơ quan chức năng đã kiểm tra, phát hiện nhiều tấn thực phẩm chức năng giả nhập từ Trung Quốc được đóng gói, nhãn mác giả từ Mỹ, Úc... tại chợ đầu mối thị trấn Lim (Tiên Du).

Nhằm bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng, UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu các ngành, địa phương, đơn vị tăng cường công tác quản lý thực phẩm chức năng, trong đó giám sát chặt chẽ việc tổ chức các hội thảo giới thiệu thực phẩm chức năng; xử lý nghiêm việc lợi dụng hội thảo giới thiệu sản phẩm để khám bệnh, tư vấn trái phép, bán và giới thiệu thực phẩm chức năng như thuốc chữa bệnh.

Theo ông Trần Danh Phượng thì các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng thuộc nhóm cơ sở do Chi cục ATVSTP quản lý. Do vậy, mục tiêu của đơn vị là 100% cơ sở được thanh, kiểm tra hàng năm. Thời gian tới, bên cạnh việc thanh kiểm tra định kỳ, Chi cục sẽ tăng cường giám sát mối nguy, đồng thời tiến hành lấy mẫu ngẫu nhiên từ các nhà thuốc để so sánh với chất lượng đã công bố. Cần tăng cường công tác thông tin, truyền thông với mục tiêu chuyển đổi hành vi, nhận thức của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm, người tiêu dùng theo hướng bền vững và có trách nhiệm xã hội trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng thực phẩm. Tuy nhiên, để tránh tiền mất mà tật vẫn mang, người dân chỉ nên mua các sản phẩm thực phẩm chức năng khi thực sự có nhu cầu và dùng đúng hướng dẫn sử dụng; không sử dụng sản phẩm theo cách truyền miệng khi không hiểu rõ về sản phẩm.