Thành phần và độc tính của khói thuốc lá

Trong khói thuốc lá chứa hơn 7000 chất. Trong đó có hàng trăm loại có hại cho sức khỏe, 70 chất gây ung thư, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc, chia ra làm 4 nhóm chính:

Nicotine: là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Nicotine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1 đến 2 mg nicotine mỗi điếu thuốc hút. Hút thuốc lá đưa nicotine một cách nhanh chóng đến não, trong vòng 10 giây sau khi hít vào. Tác dụng gây nghiện của nicotine chủ yếu là trên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể nicotine trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh bao gồm dopamin, serotonine, noradrenaline được phóng thích. Chúng gây ra nhiều tác động tâm thần kinh.
Monoxit carbon (khí CO): Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 210 lần oxy. Khí CO đi nhanh vào máu và chiếm chỗ của oxy trên hồng cầu. Ái lực của hemoglobine hồng cầu với CO mạnh gấp 210 lần so với O2 và như thế sau hút thuốc lá, một lượng hồng cầu trong máu tạm thời mất chức năng vận chuyển O2 vì đã gắn kết với CO.  Hậu quả là cơ thể không đủ oxy để sử dụng.
Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết nhầy và làm mất các tế bào có lông chuyển. Các thay đổi này làm tăng tiết nhày và giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhày-lông chuyển. Phần lớn các thay đổi có thể hồi phục được khi ngừng hút thuốc.
Các chất gây ung thư: Trong khói thuốc lá có khoảng 70 chất có tính chất gây ung thư, ví dụ như hợp chất thơm có vòng đóng, Benzopyrene hay các Nitrosamine. Các hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá huỷ tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hoá.
Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người hút thuốc mà nó còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến người xung quanh và làm ô nhiễm môi trường sống. Hút thuốc nơi công cộng cũng là cách ứng xử thiếu lịch sự trong xã hội văn minh. Người hút thuốc cũng tiêu tốn khá nhiều tiền bạc…
Việc bỏ thuốc sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thuốc lá  giảm đáng kể. Theo các nghiên cứu, 20 phút sau khi hút điếu thuốc cuối cùng huyết áp và nhịp tim trở lại bình thường và tăng tuần hoàn máu đến các bộ phận, cung cấp nhiều hơn, máu nhiều oxy hơn. 8 tiếng sau lượng carbon monoxide trong cơ thể bị loại bỏ 100%, thay thế bằng lượng oxy tế bào mà cơ thể cần để hoạt động bình thường. 24 tiếng sau nguy cơ đột quỵ bắt đầu giảm nhờ việc bình thường hóa nhịp tim, huyết áp và oxy hóa máu. 48 tiếng sau đầu dây thần kinh bị mài mòn bắt đầu tái tạo, khứu giác và vị giác khôi phục. Từ 1-9 tháng các triệu chứng ho, nghẹt mũi do hút thuốc lá giảm đáng kể. Các cấu trúc nhỏ như lông mao trong khoang phổi trở nên linh hoạt hơn, phổi hoạt động trở lại như thời điểm trước khi bạn bắt đầu hút thuốc. Sau 1 năm nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm còn 50% so với những người đang hút thuốc. Từ 5-15 năm nguy cơ đột quỵ giảm tương đương người không hút thuốc. Sau 10 năm thì nguy cơ phát triển ung thư phổi và các loại ung thư khác như miệng, cổ, thực quản, bàng quang, thận và tuyến tụy giảm đáng kể.