Thấy gì qua kết quả thi chọn học sinh giỏi Quốc gia năm học 2020-2021?

Kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia THPT năm học 2020-2021 (diễn ra từ ngày 25 đến 27-12-2020) có kết quả chính thức: Toàn quốc có 2.278 thí sinh đạt giải, chiếm gần 50% tổng số thí sinh dự thi, với 93 giải Nhất, 544 giải Nhì, 718 giải Ba và 923 giải Khuyến khích (KK). Tỉnh Bắc Ninh có 72 thí sinh tham dự đủ 9 môn theo quy định, kết quả: 57/72 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 79,2% gồm 5 giải Nhất, 21 giải Nhì, 21 giải Ba và 10 giải Khuyến khích.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn động viên các thí sinh tại lễ xuất quân các đội tuyển tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia THPT năm học 2020-2021 tại Văn miếu Bắc Ninh (Ngày 19-12-2020).

Nhìn vào kết quả thi năm học 2020-2021 của tỉnh, có ý kiến băn khoăn vì so với năm học trước thấp hơn cả tỷ lệ thí sinh đạt giải và số giải Nhất Quốc gia. Cụ thể, năm học 2019-2020, Bắc Ninh có 64/72 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 89% gồm 8 giải Nhất, 20 giải Nhì, 21 giải Ba, 15 giải Khuyến khích. Vậy kết quả năm nay liệu có phải thụt lùi?
Cần phải nói thêm rằng, thi chọn học sinh giỏi Quốc gia THPT là kỳ thi đặc biệt quan trọng, phản ánh chất lượng giáo dục mũi nhọn của các địa phương thông qua các xếp hạng: Số lượng thí sinh dự thi, tỷ lệ thí sinh đạt giải, giải có số và số thí sinh đạt giải Nhất Quốc gia.
Bắc Ninh là vùng đất giàu truyền thống hiếu học, tuy nhiên một thời gian dài, chất lượng thi chọn học sinh giỏi Quốc gia (mà Trường THPT Chuyên Bắc Ninh gánh trách nhiệm đầu tầu) chưa đạt kết quả cao như mong muốn, đây cũng là trăn trở lớn của tỉnh và ngành.
 Sau nhiều năm bền bỉ phấn đấu, với sự quan tâm đặc biệt của tỉnh (thể hiện rõ tại QĐ 366 của UBND tỉnh, ban hành tháng 7-2017, về Nâng cao chất lượng Trường THPT Chuyên Bắc Ninh… và QĐ 369 về Quy chế tuyển chọn giáo viên Trường THPT Chuyên Bắc Ninh…), quyết tâm của ngành cùng nỗ lực vì danh dự của đội ngũ giáo viên nhà trường, chất lượng giáo dục mũi nhọn của tỉnh đạt nhiều kết quả nổi bật. Cụ thể, năm học 2016-2017, tại kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia, đội tuyển tỉnh có 40/64 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 62% gồm 7 giải Nhì, 22 Ba, 11 KK; năm học 2017-2018, đội tuyển tỉnh có 52/64 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 81% gồm 17 giải Nhì, 19 Ba, 16 KK; năm học 2018-2019, đội tuyển tỉnh có 59/70 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 84% gồm 3 giải Nhất, 23 giải Nhì, 18 giải Ba, 15 giải KK.
Đến năm học 2019-2020, đội tuyển tỉnh Bắc Ninh đã bứt lên tại kỳ thi quan trọng này: 64/72 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 89% gồm 8 giải Nhất, 20 giải Nhì, 21 giải Ba, 15 giải KK. Trong số 64 thí sinh đạt giải chỉ có 1 thí sinh không phải trường Chuyên Bắc Ninh. Đây là kết quả xuất sắc nhất, toàn diện nhất kể từ khi tái lập tỉnh, đưa Bắc Ninh vào tốp 3 tỉnh dẫn đầu toàn quốc về thành tích thi chọn học sinh giỏi Quốc gia cả về tỷ lệ thí sinh đạt giải và số thí sinh đạt giải Nhất Quốc gia.
Đồng chí Trịnh Khôi, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT nhận định, năm học 2019-2020, đội tuyển tỉnh hội đủ những yếu tố thuận lợi nhất, đây là điều rất hiếm bởi ngoài những yếu tố chủ quan như sự quan tâm của tỉnh, ngành, sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên còn tuỳ thuộc vào lứa học sinh từng năm. Chất lượng đội tuyển từng năm là không giống nhau nên không thể lấy kết quả đạt được của một năm để đánh giá chủ quan về đội ngũ giáo viên đang trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển, cũng như tính hiệu quả từ những cơ chế chính sách đãi ngộ của tỉnh đối với giáo viên và học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Ninh.
Theo đồng chí Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, điều quan trọng là trong quá trình bồi dưỡng, phải nhìn nhận rõ năng lực, thực lực của từng đội tuyển, thậm chí từng học sinh để đặt ra các mục tiêu phấn đấu phù hợp.
Trước kỳ thi, trả lời phỏng vấn Báo Bắc Ninh, lãnh đạo Trường THPT Chuyên Bắc Ninh cũng nhận định rất khách quan rằng: Về tổng thể, năm học 2019-2020, các đội tuyển dự thi chọn học sinh giỏi Quốc gia của tỉnh sáng hơn, sắc hơn và đều hơn năm học này. Nhưng về ý chí, quyết tâm thì năm nay có phần trội hơn những năm trước.
Kết quả kỳ thi đã phản ánh sát đúng dự báo của Sở GD-ĐT và Trường THPT Chuyên Bắc Ninh. Theo dự báo, năm học 2020-2021, toàn tỉnh có 80% thí sinh dự thi đạt giải trở lên; có 5 giải Nhất Quốc gia và có từ 7 đến 8 thí sinh được dự thi vòng 2 chọn các đội tuyển Việt Nam dự thi Olimpic khu vực và Quốc tế. Kết quả: 57/72 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 79,2%. Ba môn có 100% thí sinh dự thi đạt giải là Vật lý, Hoá học, Lịch sử. Trong các môn thi, Toán có tỷ lệ thí sinh đạt giải thấp nhất (3/8 thí sinh), do đó kéo lùi tỷ lệ chung các đội tuyển. Dự báo đúng số giải Nhất (5 giải). Số thí sinh đủ điều kiện dự thi vòng 2 là 13 em, cao hơn dự đoán, ở 5/5 môn có thi Olimpic khu vực và Quốc tế (Toán 1 thí sinh, Vật lý 5, Hoá học 1, Sinh học 3, Tin học 3 thí sinh).

Rõ ràng, mặc dù kết quả thi chọn học sinh giỏi Quốc gia năm học 2020-2021 của tỉnh tuy thấp hơn năm học 2019-2020, nhưng vẫn trội hơn 3 năm học trước đó. Còn nếu xét về tổng thể, kỳ thi chọn học sinh giỏi Quốc gia THPT thường được đánh giá cao ở 3 tiêu chí: Tỷ lệ thí sinh dự thi đạt giải, giải có số và số thí sinh đạt giải Nhất Quốc gia, thì tỉnh Bắc Ninh đều nằm trong tốp đầu toàn quốc. Cụ thể, Bắc Ninh xếp thứ 7 toàn quốc về tỷ lệ thí sinh dự thi đạt giải; xếp thứ 2 khu vực và xếp thứ 6 toàn quốc về số thí sinh đạt giải Nhất Quốc gia; giải chính thức (Nhất, Nhì, Ba) chiếm tới 83%.
Kết quả nói trên tiếp tục khẳng định công tác bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia THPT, nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn theo Đề án 366 của UBND tỉnh đang đi đúng hướng và ổn định vững chắc. Kiên trì cách làm đó sẽ hứa hẹn nhiều cơ hội bứt phá vươn lên nhờ sự quan tâm toàn diện của tỉnh, ngành GD-ĐT cùng nỗ lực vì danh dự của đội ngũ giáo viên trực tiếp bồi dưỡng các đội tuyển của Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, nơi được kỳ vọng là biểu tượng cho truyền thống hiếu học và khoa bảng của quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc thời đổi mới...