Tư liệu quý về đồng chí Nguyễn Văn Cừ

Tại Bảo tàng Bắc Ninh hiện nay còn lưu giữ được hai tài liệu quý, nội dung phản ánh về thời kỳ niên thiếu của đồng chí Nguyễn Văn Cừ - đó là hai tấm bằng Sơ đẳng tiểu học và Trung học Pháp - Việt.

Bằng Việt Nam Sơ đẳng tiểu học văn bằng, nội dung cụ thể ghi: “Quan Công sứ tỉnh Bắc Ninh, chiểu theo Nghị định ngày 18 tháng 9 năm 1924 đặt ra bằng Việt Nam Sơ đẳng tiểu học, chiểu theo Nghị định ngày 24 tháng 2 năm 1925, định chương trình và thể thức thi văn bằng ấy; chiểu theo tờ biên bản về khoa thi đó có: Nguyễn Văn Cừ, thi ở Bắc Ninh năm 1925, theo thể lệ nghị định kể trên này, Hội đồng chấm thi nhận thực cho Nguyễn Văn Cừ, sinh ngày 7 tháng 7 năm 1914, ở Phù Khê (Bắc Ninh), đã sát hạch đúng, đỗ bằng Việt Nam Sơ đẳng tiểu học vào hạng bình, có trúng bài thi tình nguyện Pháp tự. Cấp cho Nguyễn Văn Cừ bằng Việt Nam Sơ đẳng tiểu học này để chấp chiểu và tiện dụng. Vào sổ số 171 (Chữ ký người vào sổ). Người nhận bằng (Chữ ký Nguyễn Văn Cừ). Bắc Ninh 9-1925 (Chữ ký của Công sứ). Những thông tin từ tấm bằng trên có giá trị lịch sử sâu sắc phản ánh về đồng chí Nguyễn Văn Cừ thời niên thiếu học ở trường Sơ đẳng tiểu học. Tuy vậy trong đó phần ghi về ngày và năm sinh của đồng chí Nguyễn Văn Cừ bị sai. ở đây ghi là ngày 7 tháng 7 năm 1914. Trong thực tế các tài liệu viết về đồng chí từ trước đến nay đều ghi là ngày 9 tháng 7 năm 1912. ở phần cuối bằng này có chữ ký rất rõ của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, có lẽ đây là bút tích, chữ ký duy nhất đến nay chúng ta biết được của đồng chí. Bên cạnh, phía trái dưới có dấu tròn đóng vào ảnh chân dung đồng chí Nguyễn Văn Cừ, nhưng rất tiếc ảnh này đã mất, chỉ để lại dấu vết. Nội dung của tấm bằng Trung học của đồng chí Nguyễn Văn Cừ cụ thể như sau: Bằng CERTIFICAT Chánh sứ Bắc Kỳ - Chiểu theo Chỉ thị ngày 20-12-1911, ấn định quyền hạn của Chánh sứ Đông Dương. - Chiểu theo Nghị định ngày 21-12-1917 của Nha học chính Đông Dương. - Chiểu theo tờ biên bản về khoa thi có Nguyễn Văn Cừ (số báo danh 192), sinh ngày 7-7-1914 ở Phù Khê - Bắc Ninh đã sát hạch đỗ bằng Trung học Pháp – Việt. Cấp cho Nguyễn Văn Cừ bằng Trung học Pháp – Việt để chấp chiểu và tiện dụng. Vào sổ số: 6217 (Chữ ký người vào sổ và đóng dấu nhưng không ghi rõ họ tên). Chữ ký của người nhận (Không có chữ ký nhưng có ảnh chân dung đ/c Nguyễn Văn Cừ). Hà Nội - năm 1926 Đốc học Bắc Kỳ (Đã ký và đóng dấu nhưng không ghi rõ họ tên). Nội dung bằng nêu trên có giá trị minh chứng trung thực, khách quan về đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã học và tốt nghiệp trường Trung học Pháp – Việt. Tuy nhiên phần ghi về ngày tháng năm sinh của đồng chí Nguyễn Văn Cừ cũng bị sai như ở bằng tiểu học (nêu trên). Khác với ở bằng tiểu học là phần người nhận bằng ký, không có chữ ký của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, nhưng còn lại ảnh chân dung của đồng chí, và đây là tư liệu ảnh thời niên thiếu duy nhất của đồng chí Nguyễn Văn Cừ mà chúng ta có được.