Tủ sách nhỏ, hạnh phúc lớn

Bí quyết giữ lửa hạnh phúc gia đình của chị Nguyễn Thị Hà (thị trấn Thứa, Lương Tài) là xây dựng tủ sách và duy trì thói quen đọc sách cho các thành viên trong gia đình. 

Gia đình đọc sách - gắn kết yêu thương

Vừa qua, Cuộc thi “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương” tỉnh Bắc Ninh năm 2025 do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức với hơn 485 bài dự thi đến từ 40 đơn vị trong tỉnh, trong đó 11 bài dự thi bằng video được dàn dựng công phu. Cuộc thi ghi nhận sự tham gia hào hứng, yêu thích từ hàng trăm gia đình, không chỉ thể hiện tinh thần yêu sách, mà còn cho thấy thói quen, nếp sống của từng tổ ấm, nơi mà văn hóa đọc đã và đang âm thầm thấm sâu vào đời sống thường nhật của các gia đình. 
Mỗi bài dự thi là một hành trình tự khám phá bản thân và mở ra cánh cửa yêu thương, thấu hiểu giữa các thành viên trong gia đình. Có gia đình viết tay toàn bộ với nét chữ nắn nót, kèm theo tranh minh họa do chính các em nhỏ trong nhà vẽ. Có gia đình dàn dựng clip sinh động, hóa thân thành các nhân vật cổ tích để truyền tải nội dung cuốn sách yêu thích. Nhiều gia đình lựa chọn giới thiệu cuốn sách yêu thích của cả nhà như: Những tấm lòng cao cả, Đắc nhân tâm, Nhật ký Đặng Thùy Trâm, hay những truyện cổ tích Việt Nam, truyện tranh lịch sử...
Theo Ban tổ chức, nhiều tủ sách gia đình đã được hình thành và duy trì trong thời gian dài, có gia đình sở hữu hơn 500 đầu sách đủ thể loại và được phân chia rõ ràng theo chủ đề, đối tượng đọc; có gia đình còn đầu tư thiết kế không gian đọc chung, phối hợp với trường học và thư viện để tổ chức các buổi giao lưu sách định kỳ... Ông Nguyễn Xuân Trung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đánh giá: Cuộc thi lần đầu tiên được tổ chức nhưng tạo được sức lan tỏa sâu rộng. Chúng tôi đánh giá cao sự đầu tư, tâm huyết của các gia đình. Không chỉ dừng lại ở những trang sách, mà nhiều gia đình đã xây dựng được không gian đọc, tủ sách đa dạng và tạo thói quen đọc cho cả trẻ nhỏ lẫn người lớn tuổi.
Là một trong hai gia đình đạt giải Nhất tại cuộc thi “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”, chị Vũ Thùy Liên ở Tam Đa (Yên Phong) chia sẻ bí quyết: Dù bận rộn nhưng gia đình chị vẫn duy trì thói quen dành thời gian bên nhau cùng sách mỗi tối. Chị chủ động xây dựng “thực đơn sách” phù hợp với từng thành viên, như truyện tranh, văn học thiếu nhi cho con; sách nuôi dạy con cho chồng. Chị Liên chia sẻ: “Có lúc mỗi người đọc một cuốn, cũng có khi cả nhà cùng đọc một cuốn, nhưng chúng tôi luôn tìm thấy niềm vui chung trong từng trang sách”.
Thông qua cuộc thi thấy có nhiều giải pháp sáng tạo được các gia đình đưa ra nhằm khuyến khích con trẻ đọc sách như: Quy định giờ đọc sách chung hằng tuần, lập nhóm đọc trong dòng họ, hoặc chọn sách làm quà sinh nhật... Những việc làm giản dị ấy lại là những mảnh ghép góp phần xây dựng môi trường sống giàu có về tâm hồn, từ đó hướng con trẻ đến các giá trị chân, thiện, mỹ. 

Sách - cầu nối các thế hệ

Trong một xã hội mà sự gắn bó gia đình đang chịu nhiều thách thức từ nhịp sống hiện đại, thì những cuốn sách, những giờ phút bên nhau cùng đọc chính là chất keo gắn kết các thành viên trong gia đình. Việc xây dựng gia đình đọc sách cũng là cách chúng ta giữ lửa yêu thương trong mỗi tổ ấm. 
Chia sẻ trong chương trình Tọa đàm “Gia đình đọc sách - gắn kết yêu thương”, bà Vũ Dương Thúy Ngà, nguyên Vụ trưởng Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: “Người Việt từ xưa đã có cách giáo dục con trẻ “dưỡng tử giáo độc thư, thư trung hữu kim ngọc”, nghĩa là nuôi con, dạy con cách đọc sách và trong sách thì có vàng ngọc. Đọc sách có vai trò rất lớn, là nền tảng hình thành nên gia đình Việt Nam hạnh phúc, có trí tuệ, có phẩm cách, có yêu thương. Thực tiễn cho thấy, khi gia đình quan tâm nuôi dạy, hình thành thói quen đọc sách cho con trẻ từ thuở ấu thơ sẽ hình thành nên những nhân tài, những con người có ảnh hưởng lớn trong xã hội...
Từ kệ sách nhỏ nơi góc nhà, đến thói quen sinh hoạt, những giờ đọc sách cùng nhau giữa các thế hệ sẽ mở ra một không gian tinh thần đặc biệt, khi đó sách không chỉ là người bạn của mỗi cá nhân mà còn là sợi dây kết nối cả gia đình. Giá trị của sách không chỉ nằm ở tri thức mà còn là cánh cửa mở ra thế giới, là gương soi lại chính mình. Khi cả gia đình cùng đọc sách sẽ cùng nhau tiếp nhận kiến thức và biết cách chia sẻ, học cách lắng nghe, thấu hiểu lẫn nhau. Chính những giá trị văn hóa bền sâu từ sách, từ thói quen đọc sách sẽ góp phần vun đắp nền tảng đạo đức, tri thức và sự gắn bó trong mỗi gia đình. 
Trong thời đại công nghệ số, khi mạng xã hội và thiết bị thông minh chi phối phần lớn thời gian của các thành viên trong gia đình thì việc cả nhà cùng ngồi bên nhau đọc sách, chia sẻ suy nghĩ về một cuốn truyện hay, một tác phẩm ý nghĩa trở nên thật đáng quý. Là giáo viên Ngữ văn, chị Nguyễn Thị Hà ở thị trấn Thứa (Lương Tài) không chỉ duy trì thói quen đọc sách hằng ngày mà còn lan tỏa niềm đam mê ấy đến các thành viên trong gia đình. Tủ sách nhỏ ở phòng khách trở thành không gian kết nối yêu thương, nơi chị thấu hiểu cảm xúc con cái, còn hai con thêm hòa thuận, biết sẻ chia và yêu thương nhau. Nhờ sách, tình cảm gia đình ngày càng gắn bó và thấu hiểu.
Gia đình chính là môi trường đầu tiên nuôi dưỡng tình yêu sách. Xây dựng văn hóa đọc trở thành một nếp sống của mỗi gia đình là việc có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Để làm được điều đó, ông bà, bố mẹ, những người lớn trong gia đình phải trở thành tấm gương đọc sách cho con trẻ noi theo. Ngoài ra, tiếp tục tổ chức thêm nhiều sân chơi sáng tạo như “Cùng con đọc sách”, “Mỗi tuần một cuốn sách yêu thương” hay “Nhật ký đọc sách của gia đình”... Có như vậy, ngọn lửa văn hóa đọc mới tiếp tục lan tỏa, để mỗi gia đình Việt trở thành một “pháo đài” vững chắc của tri thức, yêu thương và nhân cách.