Vai trò của công tác quy hoạch trong xây dựng Nông thôn mới

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM), huyện Lương Tài xác định công tác quy hoạch là nhiệm vụ trọng tâm, tiền đề quan trọng để thực hiện hiệu quả các mục tiêu, góp phần tích cực vào tiến trình xây dựng NTM của các xã và đưa Lương Tài về đích NTM.

Ngay từ năm 2011, các xã triển khai lập đồ án quy hoạch và đề án xây dựng NTM. Quá trình lập quy hoạch, xây dựng đề án NTM đều có sự tham gia của cán bộ, đảng viên và cộng đồng dân cư từ ý tưởng đến huy động nguồn lực. Cuối năm 2012, 13/13 xã của huyện hoàn thành công tác quy hoạch chung xây dựng NTM trên các lĩnh vực quy hoạch đất đai, sản xuất, xây dựng… Đây là cơ sở để phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn. Các đồ án quy hoạch chủ yếu tập trung vào việc quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ… gắn với công tác bảo vệ môi trường, định hướng phát triển bền vững. Bố trí hệ thống thủy lợi kết hợp với giao thông nội đồng; quy hoạch phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có theo hướng văn minh, hiện đại.
Sau khi quy hoạch được phê duyệt, UBND các xã tổ chức công bố, công khai, niêm yết bản đồ quy hoạch xây dựng NTM tại trung tâm xã, nhà văn hóa các thôn để nhân dân biết và thực hiện. Ngành chức năng tổ chức cắm mốc thực địa, quản lý quy hoạch theo quy định quản lý xây dựng được phê duyệt. Đặc biệt năm 2019 để phấn đấu đạt danh hiệu huyện NTM, ngành chức năng đã tham mưu UBND huyện tổ chức lập Quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Tài đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050. Hiện nay, Sở Xây dựng đang thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt. Đồng thời, huyện tiếp tục hướng dẫn các xã kiểm tra, rà soát lại quy hoạch xây dựng làm cơ sở lập quy hoạch xây dựng vùng huyện và hoàn thiện quy hoạch chung xây dựng NTM. Trong đó, thực hiện thẩm định 2 đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng NTM xã Quảng Phú, Phú Lương; 2 nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng NTM xã An Thịnh, xã Trung Kênh; 3 đồ án quy hoạch chi tiết điểm dân cư để đấu giá quyền sử dụng đất tạo vốn tại xã An Thịnh, Quảng Phú và Trung Kênh. Ngoài ra, còn giới thiệu địa điểm 6 dự án với tổng diện tích khoảng 18,84ha... Trên cơ sở công tác quy hoạch và sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, 13/13 xã đã đạt chuẩn NTM, huyện Lương Tài đạt 9/9 tiêu chí NTM cấp huyện. Năm 2019 địa phương được các cơ quan chức năng của tỉnh thẩm tra, thẩm định rà soát đạt các tiêu chí trình UBND tỉnh để đề nghị các bộ ngành T.Ư, Chính phủ công nhận đạt huyện NTM.
Theo lãnh đạo phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện, mặc dù công tác quy hoạch xây dựng NTM đạt được kết quả tích cực nhưng so với kế hoạch và hoạt động thực tế vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, trong quá trình lập quy hoạch, hầu hết các đơn vị tư vấn ít có kinh nghiệm trong quy hoạch phát triển sản xuất, nội dung tư vấn chưa sát thực tế, không phát huy được nguồn lực về tài nguyên, con người cũng như những nhân tố mang tính động lực cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Nguồn số liệu khảo sát chủ yếu dựa vào báo cáo của xã nên việc đánh giá hiện trạng để tập trung xây dựng chỉnh trang, nâng cấp hạ tầng chưa chính xác. Chất lượng các quy hoạch phát triển sản xuất còn nhiều hạn chế, chưa hỗ trợ được nhiều cho người nông dân. Hơn nữa, quy hoạch xây dựng NTM thiếu gắn kết với quy hoạch các khu đất ở mới để tạo nguồn kinh phí xây dựng hạ tầng địa phương; vấn đề môi trường chưa đề xuất được các giải pháp hiệu quả về xử lý chất thải rắn, thoát nước thải …
Lương Tài yêu cầu các xã cần chủ động tiến hành rà soát điều chỉnh, bổ sung quy hoạch. Ngành chức năng tăng cường hướng dẫn các xã đối chiếu với quy hoạch đã xây dựng để chọn lọc các danh mục hạ tầng thiết yếu của từng thôn, xã. Từ đó, sắp xếp ưu tiên các hạng mục công trình và phân kỳ đầu tư theo từng giai đoạn. Đặc biệt, xác định vị trí quy hoạch sử dụng đất trong hệ thống quy hoạch để đảm bảo tính thống nhất trong quản lý và bố trí sử dụng hợp lý quỹ đất trên phạm vi cả huyện phục vụ đắc lực chương trình xây dựng NTM nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung.