Về miền ký ức

Qua cả đợt nắng dài mong ngóng, cuối cùng mưa cũng đến, đều đều, lúc mau lúc thưa, mới nửa ngày mà cảm tưởng như rất lâu rồi. Vạn vật chìm trong màn mưa nhạt nhòa, cho cảm giác trầm buồn vấn vương. Mưa miên man đưa những kỷ niệm xa xưa ùa về. Những mảng ký ức có biết bao nhiêu buồn vui nhưng ngoảnh đi ngoảnh lại vẫn quay về nỗi nhớ mẹ cha, nhớ thuở thơ ấu cả nhà quây quần trong mái nhà tranh tre nứa lá, giữa vườn cây lãng đãng xanh.

Ở quê mỗi độ mưa gió việc nhà nông tạm thời gác lại, những công việc ngoài trời cũng tạm nghỉ. Nhưng việc trong nhà chẳng thiếu. Các bà, các mẹ trải chiếc chiếu cũ xuống nền nhà, bưng thúng đồ khâu bày biện kim chỉ vá quần áo. Những bộ quần áo lao động cũ mòn sờn vai, tuột gấu... được chắt chiu vá víu cho lành. Ngày đó người phụ nữ nào cũng thạo công việc khâu vá, các bé gái cũng biết khâu vá từ nhỏ. Thường thì mấy nhà hàng xóm bưng cả thúng đồ sang nhà nhau cùng làm, vừa thuận tiện xin nhau miếng mụn vá, mượn cây kim... vừa trò chuyện thảnh thơi.
Cánh đàn ông thì chẻ nan cạp lại cái thúng, vá lại cái nia, sửa chữa nông cụ cày bừa, cào cuốc, rồi đan rổ rá, vặn chổi rơm... Nhà nông khéo thu xếp thì lúc nào cũng có việc để làm.
Bọn trẻ con chúng tôi sau buổi đến trường cũng xúm xít cùng cha mẹ tập làm mọi việc. Mấy bà thường bảo khéo vá vai, tài vá nách... là những chỗ khó vá được phẳng phiu. Những người phụ nữ khéo léo đặt miếng mụn vá lên chỗ rách, cẩn thận gấp nếp, giấu mép vải xuống dưới khâu lược cho im ả rồi mới vá thật. Những bộ quần áo cũ kỹ chằng chịt mảnh vá mà vẫn được mọi người nâng niu sử dụng, thế nên những lúc ngồi khâu vá bên nhau, các bà hay ví von “Tiền lĩnh váy chị, không bằng tiền chỉ váy em...” mà cười rộn rã.
Những ngày mưa ngồi bên mẹ và mấy bác hàng xóm, chúng tôi thích bới thúng đồ khâu với những mảnh vải cũ mềm, được cắt lựa từ những bộ quần áo rách không thể vá víu được nữa, lấy lại làm miếng vá cho những bộ quần áo sau. Những miếng vải nho nhỏ bằng bàn tay, có khi nhỏ hơn vẫn được cất giữ cẩn thận.
Đôi khi mẹ xin được túi vải vụn mới tinh của nhà thợ may, mấy chị em mê lắm. Miếng to một chút thì cắt vuông vắn làm khăn tay, nhất là khi được miếng vải trắng thì nhờ cô giáo vẽ mẫu mấy bông hoa, hay đôi chim bồ câu để tập thêu. Còn những mảnh bé hơn thì cắt may quần áo búp bê... có mỗi con búp bê mà được may quần áo suốt, những chiếc váy xòe, mũ chóp nhọn đính quả bông, những chiếc gối bán nguyệt xếp bèo nhún nhún xinh xắn... Những trò khâu vá làm đồ chơi suốt những năm tuổi thơ chơi mãi không chán...
Cũng có buổi thì quây quần bên cha và các bác đàn ông, hồi hộp ngóng theo từng động tác thuần thục mà hình dung ra dáng vẻ từng món đồ. Cái rá, cái rổ, cái quạt nan, mùa Trung thu thì cái khung đèn ông sao, đèn con cá... dần dần hình thành từ những nan tre mềm dẻo. Tay cha vừa khéo léo vừa mạnh mẽ uốn bốn góc tấm mê đan thành chiếc rổ, chiếc rá tròn trịa, cân đối. Những chiếc rổ dầy mắt được chúng tôi dùng để đi xúc cá xí cá cờ vào những trưa tháng Sáu. Những chiếc rổ đồ chơi bé xíu bằng bàn tay cha khum khum lại thì để đựng rau thơm và quả chín hái trong vườn...
Những ngày mưa ở quê là những mảng ký ức khó quên, để quá vãng ngày mưa hôm nay tôi lại thao thiết nhớ về nơi ấy với những chiếc rổ rá xinh xắn, nhớ những bộ quần áo búp bê bé tí xíu và những câu chuyện rỉ rả không dứt quanh thúng đồ khâu của mẹ và các bác hàng xóm. Nhớ cảnh bọn trẻ lúp xúp đội mưa theo mẹ chạy qua lại nhà nhau, hóng chuyện người lớn và rúc rích chơi đùa. Những khung cảnh đó mãi mãi vẫn còn trong ký ức...